Alsof al het getijdreis in de TERMINATOR-franchise al niet ingewikkeld genoeg was, doet dit zesde deel er nog een schepje bovenop door doodleuk de laatste drie films te degraderen tot een alternatieve tijdlijn.
Na de de plank misslaande meta-vertelling TERMINATOR GENISYS (Alan Taylor, 2015), waarin al het voorgaande op zijn kop werd gezet, had de serie zichzelf enigszins in een hoekje geschilderd. Met de tijdlus gesloten kon het verhaal geen kant meer op en waren eventuele vervolgen gedoemd hetzelfde riedeltje te blijven herhalen. Zelfs de rechthebbende Paramount Pictures voelde dit aan, en in een poging een harde doorstart van hun verchroomde melkkoe te vermijden, benaderde de studio bedenker James Cameron om dan maar een direct vervolg op zijn TERMINATOR 2: JUDGMENT DAY (1991) neer te pennen. Cameron, niet al te tevreden met het verloop van de franchise, greep zijn kans om de boel weer op de rails te zetten.
‘The unknown future rolls towards us. I face it for the first time with a sense of hope,’ monoloogt Sarah Connor aan het eind van T2. Ze had met haar zoon John net het ontstaan van Skynet, en daarmee de ondergang van de mensheid, weten te voorkomen. Het was een bevredigend einde van een verhaal dat in principe met twee delen netjes afgerond was. Maar het was ook een open einde, en een sequel van (toentertijd) de meest succesvolle film ooit was onvermijdelijk. Hoewel gemankeerd door een te aanwezige zelfbewuste knipoog, deed TERMINATOR 3: RISE OF THE MACHINES (Jonathan Mostow, 2003) veel dingen goed, met name de implicatie dat De Dag Des Oordeels onvermijdelijk is. Cyberdyne, het bedrijf dat Skynet ontwikkelde, mag dan opgeblazen zijn, wij mensen zullen altijd kunstmatige intelligentie blijven ontwikkelen en uiteindelijk zal ons dat de das om doen. Cameron leende dit gegeven als uitgangspunt voor zijn eigen derde deel: het vernietigen van Skynet leidde een nieuwe toekomst in, waarin een ander netwerk, genaamd Legion, de dreiging vormt en John Connor niet meer de gedoodverfde rebellenleider is.
Legion voelt al snel nattigheid en stuurt een terminator (Gabriel Luna) terug naar het heden om zijn toekomstige nemesis uit de weg te ruimen voordat deze een gevaar gaat vormen. Blijkbaar hebben verschillende kunstmatige intelligenties in verschillende tijdlijnen dezelfde oplossingen voor dezelfde problemen… Het verzet stuurt er een soldaat achteraan ter bescherming van hun leider. En dit keer geen kwetsbaar standaard mens of een uitgerangeerde robot, maar een ‘enhanced’. Deze Grace (Mackenzie Davis) is min of meer een omgekeerde terminator: een menselijk lichaam met allerhande cybernetische aanpassingen om effectiever de strijd aan te kunnen gaan met de cyborgs die de mensheid naar het leven staan. Ze bereiken hun doel, de Mexicaanse Dani (Natalia Reyes), vrijwel gelijktijdig, en het feest der herkenning kan beginnen.
Want ondanks de kritische houding van Cameron en consorten jegens de kwaliteit van de al bestaande sequels en de richting van het overkoepelende verhaal, vertoont DARK FATE opvallend veel overeenkomsten met T3. Wat, los van het verrassende einde, op zijn beurt weer grotendeels een herhaling van T2 was. Er valt zeker wat te zeggen voor de gemengde ontvangst van zowel RISE OF THE MACHINES als TERMINATOR SALVATION (McG, 2009), maar beide films durfden het tenminste aan te breken met het verleden en het verhaal de toekomst in te duwen. DARK FATE is een betere TERMINATOR-film dan beide, maar mist toch het lef om een eigen weg in te slaan.Nul puntjes voor originaliteit dus. Maar de TERMINATOR-franchise is er niet eentje die het moet hebben van grootse uitweiding van de diëgese (STAR WARS, LORD OF THE RINGS), of wisseling van vertel- en filmstijl (ALIEN, HARRY POTTER). Nee, TERMINATOR is in essentie HALLOWEEN (John Carpenter, 1978) meets GROUNDHOG DAY (Harold Ramis, 1993): herhaling is min of meer geïmpliceerd.
Hetzelfde spel dus, maar met andere kaarten. Duidelijk geïnspireerd door JJ Abrams’ aanpak bij STAR WARS: THE FORCE AWAKENS (2015) heeft Cameron, samen met genre-veteraan David S. Goyer, op dezelfde manier getracht de serie klaar te stomen voor een nieuw publiek terwijl tegelijkertijd de oude fans bediend worden: frisse gezichten in de voorhoede, de oude garde in een ondersteunende maar essentiële rol. DARK FATE’s grootste troef is dan ook de terugkeer van Linda Hamilton als Sarah Connor. Zij was het kloppende hart van de eerste twee films, en werd in de latere delen node gemist. Hoe zij en Arnold Schwarzenegger precies in het verhaal passen valt zonder spoilers niet echt uit te leggen, maar hun personages krijgen een geloofwaardige draai en eventuele vrees bij fans dat het hier zou gaan om gemakzuchtige fanservice is ongegrond. Van de nieuwe acteurs valt vooral Davis op. De hybride Grace is in de rol van beschermengel een stuk minder kwetsbaar dan Kyle Reese in deel één, maar weer veel menselijker dan de T-800 in deel twee. En waar Reese door zijn gevoelens voor Connor nog gedreven werd door hoop, is Grace een stuk fatalistischer wat betreft haar taak. Hier geen ‘come with me if you want to live’, maar ‘when he starts to kill me, run!’. Dit zorgt voor een frisse dynamiek in kleine persoonlijke scènes maar vooral tijdens de confrontaties met de nieuwe Terminator. En dat is goed, want daar zijn er nogal veel van. Regisseur Tim Miller liet met DEADPOOL (2016) al zien dat hij een goed oog heeft voor strakke actiescènes, zonder daarbij de personages uit het oog te verliezen. Hoewel DARK FATE bol staat van hedendaagse effecten (en hierdoor soms bijna uit de bocht vliegt), is het in zijn handen voornamelijk een aangenaam harde en directe film geworden.
Distributeur: Walt Disney/Fox (BE: 23 oktober, NL: 31 oktober 2019). Copyright Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 31 oktober 2019.
