Uw dottore dell’orrore raakt maar niet uitgepraat over de Italiaanse gothic horror. Want na de fijne dvd’s van Mario Bava- en Antonio Margheriti-klassiekers heeft hij weer een aanleiding. Er is nu een schijfje op de markt gebracht met een van de eerste films uit het genre: MILL OF THE STONE WOMEN / IL MULINO DELLE DONNE DI PIETRA. En de dvd is ook nog eens extra interessant voor kaaskoppen. Het stijlvolle werkje werd gedeeltelijk in Amsterdam en Zaandam opgenomen!
Het onder regie van Mario Bava en Riccardo Freda ontstane I VAMPIRI/THE DEVIL’S COMMANDMENT (1956) staat te boek als de eerste Italiaanse genrefilm en Bava’s zwart-witfilm LA BLACK SUNDAY / MASCHERA DEL DEMONIO (1960) als het absolute meesterwerk van de Italiaanse gothic horror. Maar al in 1960 maakte regisseur Giorgio Ferroni de eerste Italiaanse horrorfilm in bloedmooi Technicolor: IL MULINO DELLE DONNE DI PIETRA/MILL OF THE STONE WOMEN, een duidelijk door HOUSE OF WAX en LES YEUX SANS VISAGE geïnspireerde film, dat zich in Nederland aan het begin van de 20ste eeuw afspeelt.
De excentrieke kunstenaar Gregorius Wahl (Böhme) bewoont een imposante windmolen nabij Zaandam, waarin regelmatig een macaber schouwspel te bewonderen valt. Böhme toont dan de dorpsbevolking zijn collectie stenen beelden van op gewelddadige wijze om het leven gekomen vrouwen, die door een mechaniek aangedreven door een mistroostig decor bewegen. Student Hans van Arnhem (Brice) maakt in de molen kennis met Böhme’s mysterieuze dochter Elfi (Gabel) en ontrafelt het gruwelijke geheim van de stenen beelden.
Het is natuurlijk niet het voorspelbare verhaal dat deze film zo bijzonder maakt. En het is ook zeker niet hoofdrolspeler Pierre Brice, veel 35-plussers goed bekend van de Duitse WINNETOU-films die de zondagmiddagmatinees van weleer tot zo’n feest maakten. Brice loopt namelijk rond als een houten klaas in een poppenvoorstelling. Nee, de troefkaart ligt in handen van Giorgio Ferroni, een regisseur die een sterke affiniteit met het genre had. Dat bleek wel uit latere toppers als ERCOLE CONTRO MOLOCH (1963, een kleurrijke horror-peplum) en het intens macabere LA NOTTE DEI DIAVOLI/NIGHT OF THE DEVILS (1971), een lange versie van het ‘Wurdalak’-segment uit Bava’s drieluik BLACK SABBATH.
Ferroni neemt uitgebreid de tijd om de kijker onder te dompelen in een onheilspellende sfeer: de ellenlange tracking shots door de van spinnenwebben, vreemde werktuigen en griezelige beelden voorziene vertrekken van de windmolen missen hun uitwerking niet, temeer daar de voorwerpen in rode, groene en blauwe tinten oplichten. Het is een stijlmiddel dat hierna veel aangewend zou worden in talloze Italiaanse gothic horrorfilms, met als vroege koplopers L’ORRIBILE SEGRETO DEL DR. HICHCOCK (Freda, 1962) en LA VERGINE DI NORIMBERGA (Margheriti, 1963). En uiteraard zou maestro Bava de vorm uiteindelijk perfectioneren in het onvergetelijke OPERAZIONE PAURA/KILL, BABY, KILL! (1966).
HERFSTOCHTENDEN
Ook de sfeer van schoonheid in verval is aanzienlijk lyrischer verbeeld dan in menige Amerikaanse of Britse genrefilm uit die tijd, met als grootste blikvanger de knappe maar door een bloedziekte kwetsbaar ogende Gabel. Böhme mag dan de zoveelste zijn in de reeks filmvaders die door een obsessie voor hun dochter het verstand verliezen, de climax waarin hij innig gearmd met dochterlief zijn treurige beeldenvoorstelling voor de laatste keer aanschouwt, mag er zeker zijn.
En dan is er nog de vreemde bekoring die uitgaat van de Nederlandse lokaties. Veelal gefilmd op mistige herfstochtenden zien de verlaten straten van Amsterdam en de omgeving van Zaandam er verrassend zwaarmoedig uit. Over de molen zelf leest u elders op deze pagina meer. MILL OF THE STONE WOMEN werd destijds door Standaard Films Amsterdam in Nederland uitgebracht als DE MOLEN DER VERSTEENDE VROUWEN. Volgens de posters stond het publiek ‘een super griezelfilm’ te wachten. Lange tijd was Ferroni’s film op video praktisch onvindbaar – een Britse tape met de titel DROPS OF BLOOD bleek zeer obscuur. Zelf moest ik het jaren doen met een lelijke Franse zwart-wit(!)-videokopie, een fletse Duitse versie en later een opname van een TV5-uitzending. De dvd van het label Mondo Macabro, opgezet door de Britse genreconnaisseur Pete Tombs, is daarmee vergeleken een juweeltje: felle kleuren, goede scherpte en prima geluid. Enkele onstabiele passages waarin het beeld wat flikkert stemmen echter ontevreden. Als extra’s zijn enkele niet gebruikte en alternatieve scènes toegevoegd, waaronder voor die tijd vrij pikante shots van actrice Dany Carrel. De kijker kan tevens bladeren door een ruim archief van stills en posters, trailers bekijken en kiezen uit drie verschillende geluidskanalen.
Copyright Mike Lebbing. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #66, voorjaar 2005
