Er ging recentelijk een nare aandoening de aardbol over. En nee, dan hebben we het niet over dát virus, maar over de superhero fatigue die de wereld in z’n greep hield. Na enkele kostbare flops ging DC voor een complete reboot van hun cinematic universe, en nam ook Marvel wijselijk gas terug.
Afgelopen jaar was dan ook het eerste jaar sinds 2008 dat er maar één Marvelfilm uitkwam, en dan eentje die min of meer ongevraagd met gestrekt been Marvels Cinematic Universe binnen is komen vallen. Metafestijn DEADPOOL & WOLVERINE (2024) liet zich dan ook lezen als een soort openbaar HR-rapport aan het publiek: ‘We snappen zelf ook weinig meer van dit multiversumgeneuzel, en begrijpen dat het zo niet verder kan. We zijn duidelijk te ver gegaan, en zullen ons gedrag aanpassen. ‘
Hoewel we nu technisch gezien nog steeds in Fase 5 zitten, voelt CAPTAIN AMERICA: BRAVE NEW WORLD oprecht als een reset, een stapje terug naar de basis. Hoewel ze zeker wel het spektakel brachten, waren de Captain America-films altijd al de meer gedreven door de personages, zelfs superhelden-smackdown CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR (2016). De ontwikkeling van Cap is is een van de interessantste van het MCU gebleken: een ogenschijnlijk achterhaald symbool van patriotisme blijkt gaandeweg een baken van zelfbeschikking en rechtvaardigheid.
Maar hoe zat het ook alweer? Captain America was na ENDGAME (J2019) toch met pensioen gegaan? Ja en nee. Steve Rogers (Chris Evans) doneerde zijn schild aan zijn evenknie Sam Wilson/The Falcon (Anthony Mackie). Vanwege diens Afro-Amerikaanse afkomst is het voor hem echter niet makkelijk het schild los van de de vlag te zien. Kan hij als symbool een land dienen dat zijn mensen eeuwenlang als achtergestelde wezens be/-verhandeld heeft? Een land dat op het wereldtoneel een ronduit schimmige reputatie heeft wat betreft betrouwbaarheid en moreel kompas. Daarnaast is Wilson geen kunstmatig opgepompte supersoldaat zoals Rogers dat was, hij is slechts een normaal mens. Iemand die heel goed kan uitdelen en incasseren, maar verder net zo breekbaar is als de overige acht miljard. Hij bedankt in eerste instantie dan ook voor de eer. In de serie FALCON & THE WINTER SOLDIER (2023) vindt Wilson zijn roeping, en omarmt hij de beladen beeltenis van Captain America als een symbool van hoop.
Het ijkpunt voor BRAVE NEW WORLD is natuurlijk CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER (2014), de film die het MCU in een klap een soort maatschappelijke validatie gaf. Dit omdat het naast standaard superheldenactie teruggreep naar klassieke zeventigerjaren-spionagethrillers, met een vinger aan de pols van de heersende paranoïde tijdsgeest wat betreft overheidsinmenging en dubbele agenda’s. Wilsons eerste solo-avontuur trekt die lijn door.
Een nieuwe boevenbende genaamd The Serpent Society heeft een zeldzaam brokje buitenaards metaal gestolen. Dit spul zou de afhankelijkheid van het door Wakanda strak gereguleerde vibranium kunnen opheffen. Belangrijk dus. In een flitsende openingsscène weet Cap het materiaal veilig te stellen, maar al snel lijkt de diefstal slechts een georchestreerde openingszet van een nog schimmiger figuur. Er is duidelijk sprake van een soort MANCHURIAN CANDIDATE-achtig complot om de wereldorde te verstoren, maar wie zit er achter? Wilson en zijn eigen nieuwe Falcon-sidekick Torres (Danny Ramirez) gaan op onderzoek uit, maar hoe dieper ze graven, des te meer deuren er voor hun neus dicht geslagen worden.
Het is een verademing om na alle multiversale overdaad van Fases 4 en 5, met hun vergezochte verhaallijnen, buitensporige fanservice en overmatig CGI-gebruik, weer met beide benen op de grond te staan. Hoewel BRAVE NEW WORLD werkt als een opzichzelfstaand avontuur, haakt de film zeker in op wat ervoor kwam. Maar de knipogen en verwijzingen voelen weer fris aan, omdat ze functioneel in het verhaal verwerkt zijn. De wereld worstelt na Thanos’ rigoreuze vingerknip nog steeds om een nieuwe balans te vinden, maar dat betekent niet dat vanaf nu elke dreiging nu van buiten onze atmosfeer (of dimensie) komt. Ook worden enkele half vergeten plotlijntjes weer binnenboord gehaald. Zo wordt er bijvoorbeeld eindelijk wat met die enorme versteende Celestial uit ETERNALS (2021) gedaan.
Anthony Mackie doet ondertussen zijn best om Chris Evans in charme en screen presence te evenaren. Zijn Captain America is een opvolger, en geen vervanger van Evans’ incarnatie. Dat geeft hem de ruimte een nieuwe draai te geven aan een gevestigd personage, maar heeft wel gevolgen voor de dynamiek en chemie tussen de verschillende personages. Met de Winter Soldier (Sebastian Stan), een getraumatiseerde veteraan geplaagd door zelfminachting, had hij in FALCON & WINTER SOLDIER een aannemelijke bromance. Maar Mackie’s alfa-met-een-klein-hartje werkt wat minder gesmeerd met zijn nieuwe partner, die net zo zelfverzekerd is als hij. Echte vonken wat betreft banter blijven uit. Veelbelovende nieuwkomer Ruth Bath-Seraph (Shira Haas), een muizig overkomende geheim agent, hangt er hierdoor helaas een beetje als een derde been bij.
Het is daarnaast jammer dat de film nét niet even dat extra tandje bij zet qua stijl en invulling. Zeker na de bloederigheid van DEADPOOL & WOLVERINE had het allemaal wel wat volwassener gemogen. Zo blijven bijvoorbeeld de actiescènes in al hun geliktheid helaas een wat afstandelijk A-TEAM-gehalte houden, ook omdat regisseur Julius Onah niet echt doet aan spanningsopbouw en tempowisselingen. De gebroeders Russo worden node gemist, zowel wat betreft regie als screnario.
De uitdagende plot van WINTER SOLDIER en de aangrijpende introspectie van CIVIL WAR worden hier helaas niet gehaald, maar BRAVE NEW WORLD is een stap in de goede richting voor Marvel. Een goed lopend avontuur in lijn met de voorgaande Captain America-films, en godzijdank zonder de plichtmatige Epische Climax waar zoveel recente Marvelfilms onder lijden.
