‘You like John Wick?’ vraagt een wapenhandelaar grijnzend terwijl hij zijn koopwaar presenteert. De verwijzing lijkt vooral bedoeld om MONKEY MAN te onderscheiden van die populaire actiereeks; we zijn hier niet in een luxe hotel, maar in een goor pand ergens in een steegje in Mumbai. Dit is de echte wereld.
Regisseur en hoofdrolspeler Dev Patel (THE GREEN KNIGHT) wekt met zijn regiedebuut aanvankelijk de indruk een realistische thriller te willen maken over sociale ongelijkheid in India. Zijn naamloze hoofdpersoon is een arme jongen die de kost verdient in de boksring, met name door zich met een apenmasker op in elkaar te laten slaan. Maar de aap klimt hogerop. Hij gaat werken in de keuken van een luxueuze nachtclub, waar hij zich ‘Bobby’ noemt, naar een merk bleekmiddel. Vanuit daar komt hij stap voor stap dichter bij zijn doel: wraak nemen op de politieagent die zijn moeder vermoordde, en eigenlijk op de hele corrupte elite van Mumbai.
In de openingsscène zien we zijn moeder hem vertellen over Hanuman, de aapachtige hindoeïstische godheid die ooit probeerde de zon op te eten. De legende wordt een motief in het verhaal, en de symboliek ligt er bij vlagen te dik bovenop. Net als het sociale commentaar: de schrijnende ongelijkheid tussen de allerarmsten en allerrijksten wordt tot vervelens toe benadrukt in dialogen.
Maar waar het op actie aankomt, weet Patel precies wat hij doet. De eerste paar vechtscènes voelen met het handheld camerawerk chaotisch, wat de rauw-realistische sfeer ten goede komt. Later in de film krijgen we dan toch die JOHN WICK-scènes: Bobby die strak in het pak een hele zooi henchmen over de kling jaagt in keurig gechoreografeerde, stijlvol belichte gevechten. Het levert een paar van de coolste actiemomenten van de eeuw op. De pretentie van realisme is verdwenen.
Het contrast met het rauwe geweld van eerder is groot, en dat is de bedoeling. De gewone man kán in het echt helemaal niet winnen van de machthebbers. Daarvoor moet Bobby het menselijke ontstijgen en een godheid worden. Dat gebeurt pas wanneer zijn strijd niet meer alleen persoonlijk is, maar hij een symbool is geworden voor de opstand van de onderdrukten. Wanneer we hem zien vanuit kikkerperspectief in zijn hero shot, weten we dat we niet meer kijken naar die naamloze jongen uit die boksring. Dit is een ouderwetse actieheld. Patel laat ons escapistisch genieten van de afrekening met het rijke geboefte, maar herinnert ons er tegelijkertijd aan dat het enkel in mythes zo gaat.
MONKEY MAN was in 2021 al geschoten en gekocht door Netflix. Dat hij niet meteen verbannen is naar het getto van de online streaming is te danken aan Jordan Peele, die de film een bioscooprelease waard vond en hem van Netflix kocht om hem met zijn Monkeypaw Productions uit te brengen. Laten we die cinefiele keuze belonen.
