De nieuwe film van de maker van THE SIXTH SENSE, UNBREAKABLE en SIGNS, dat kan maar één ding betekenen: in THE VILLAGE is niets wat het lijkt.
Met het in de publiciteitscampagne benadrukte uitgangspunt wordt filmkijken een spelletje tussen de maker en zijn publiek, dat het klappen van de zweep inmiddels goed genoeg kent om als een routinier naar de oplossing te zoeken. Rekent men M. Night Shyamalan af op de effectiviteit van zijn dwaalsporen en het vernuft van de puzzel, dan mag bij het vierde mysterie op rij gesteld worden dat het trucje aan inflatie onderhevig is. De weinig verrassende onthulling waarmee de regisseur zijn scenario afsluit is niet zijn sterkste troefkaart, temeer omdat de anticlimax nogal rommelig en ondoordacht is uitgewerkt. Bovendien: een aangekondigde verrassing is geen verrassing. Dat de laatste akte van THE VILLAGE rommelig en geforceerd aandoet wekt achterdocht, want de regisseur heeft een uitstekende reputatie waar het de zorgvuldige opbouw van zijn films betreft.
Op dat vlak komt hij wel sterk uit de startblokken. Met de begrafenis van een veel te jonge dorpsbewoner, dreigende geluiden in de omliggende bossen en een scène waarin twee meiden een rood bloemetje begraven, worden we in een paar minuten met de belangrijkste thema’s geconfronteerd èn in een mysterie gezogen, zonder dat er een woord aan te pas komt. De trefzekere manier waarop Shyamalan cruciale visuele informatie benadrukt, getuigt nog steeds van een interessante en voor Hollywood-begrippen tegendraadse kijk op cinema. Cynici kunnen op basis van zijn nieuwe film echter ook stellen dat de maker er zijn gebrekkige talent voor dialogen mee compenseert. Echt lekker bekt de boemannen-term ‘those we do not speak of’ inderdaad niet, in tegenstelling tot bijvoorbeeld ‘the terrorists’.
THE VILLAGE gaat over de angst voor boosaardige vreemdelingen, over taboes en over een zelfgekozen isolement. Ondanks een sprookjesachtige vormgeving doet de film daarmee sterk denken aan het huidige Amerika van George W. Bush, en het lijkt er op dat Shyamalan dat met de ontknoping van zijn parabel nog eens extra wilde benadrukken. Of dat noodzakelijk was valt te betwisten, maar het lijdt geen twijfel dat het slotakkoord het zwakste stuk van de film is. Het is te hopen dat de regisseur zich niet langer verplicht voelt om dat konijn bij elke film uit de hoge hoed te trekken, want vóór de machine hapert is THE VILLAGE een fraaie, spannende en welkome provocatie.
Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #64, najaar 2004.
