Regisseur Bong Joon-ho revancheert zich na het iets te platte en naïeve OKJA met misschien wel zijn beste, want rijkste film tot nu toe. PARASITE is verrukkelijk grappig én vlijmscherp en bitter tegelijkertijd.
PARASITE / GISAENGCHUNG won dit jaar de Gouden Palm en is daarmee de eerste Zuid-Koreaanse film die deze eer te beurt viel in Cannes. Het bevestigt wat Schokkend Nieuws-lezers al sinds MEMORIES OF MURDER / SALINUI CHUEOK (2003) en THE HOST / GWOEMUL (2006) weten: Bong Joon-ho is een klasse apart. Of het nu om een waargebeurd seriemoordenaarsverhaal gaat, een monster in de riolen van Seoul, een moeder die de onschuld van haar zoon probeert te bewijzen of, zoals in zijn nieuwste film, een oplichterskomedie – Bong Joon-ho heeft altijd zoveel méér te vertellen.
PARASITE begint als een vrolijke scam. De familie Kim woont in een vieze kelderwoning in een steeg die alleen bezocht wordt door pissende dronkaards. Vader (gespeeld door Bong Joon-ho-regular en superster Kang-ho Song) is werkeloos. Het gezin overleeft met het op stukloon vouwen van pizzadozen. Het tij keert wanneer zoon Ki-woo een baantje bemachtigt als privéleraar van de dochter van de steenrijke familie Park. Ki-woo is ongekwalificeerd maar zijn zus Ki-jung weet hoe je de documenten vervalst. Zodra hij een voet tussen de deur heeft begint hij ook zijn andere familieleden een plek in het luxe huishouden te bezorgen. De Parks – een niet al te pientere tuthola van een moeder voorop – zijn een gemakkelijke prooi voor de koekoeksfamilie. In sneltreinvaart en smullend van de inventiviteit van de Kims volgen we de overname: een strategisch ‘verloren’ onderbroekje, wat ‘achteloos’ geplaatste opmerkingen, een perzikenaanval…
Zo verhuizen de Kims dus van hun stinkende souterrain naar de prachtige moderne woning van de Parks die, zo leren we, is ontworpen door de beroemde architect Nam-goong. De architectuur is belangrijk. Bong Joon-ho noemde SNOWPIERCER (2013), zijn post-apocalyptische treinfilm waarin de helden de hele film lang op weg zijn naar de machinist voorin, een ‘hallway movie’. PARASITE, zo vertelde hij in dat interview, is zijn ‘stairway movie’. Het huis, en de film, onthullen ongeveer halverwege hun geheime onderlaag. Hoe verder je in de tweede helft komt, hoe meer je beseft dat het decor in deze film bijna letterlijk sociale mobiliteit symboliseert. En hoe verder je in het verhaal vordert, hoe duidelijker wordt dat de kloof tussen arm en rijk er een is waarin ‘doen alsof’ voor alle betrokkenen slechts de éérste trede is. Ze dalen al snel af in een openlijke en bloederige klassenstrijd.
Net als in SNOWPIERCER, waarin men letterlijk in opstand kwam tegen de eerste klasse, en OKJA (2017), waarin een meisje haar dierenvriendje redt uit handen van een machtige multinational, gebruikt Bong Joon-ho het format van de genrefilm voor een bijtende maatschappijkritiek. Bong Joon-ho toont zich in PARASITE geen optimist, maar deelt, net als in THE HOST en MOTHER, met ons zijn bij vlagen ontroerende blik op de underdog en arme, tegendraadse families die moeten vechten voor hun voortbestaan. PARASITE bespeelt talloze registers – horror, thriller, sociaal drama, komedie, klucht – en zit vol fascinerende ideeën, maar Boon Joon-ho houdt vooral het tempo erin. Het is een razend inventief en onderhoudend verhaal vol verrassingen. Van de hilarische imitatie van een Noord-Koreaanse nieuwslezeres tot de ultieme vernedering van de opgetrokken neus en het hartverscheurende ‘With no plan, nothing can go wrong’. En van een climax vol bloed en slagroom, naar een epiloog waarin geheime morsetekens misschien, héél misschien nog een klein beetje hoop beloven.
Distributie: September Film. Release BE: 11 september, NL: 28 november 2019 Copyright: Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 27 november 2019.
