Hoe kan een mens een monster bezweren? Door er een film over te maken, zo konden we leren uit WES CRAVEN’S NEW NIGHTMARE. Zodra Craven zou stoppen met filmen, zou er voor de echte Freddy Krueger niets anders opzitten dan de rest van de wereld onveilig te maken. Ook in de tv-productie MONSTER! worden de vele vervolgfilms op de jaren vijftig B-film NIGHT OF THE MONSTER verklaard uit het feit dat het monster echt bestaat, en al filmend onder de duim moet worden gehouden.
Leuk idee, maar als het in verkeerde handen valt, kan de film verzanden in een zouteloos spel tussen de aartsvijanden film en werkelijkheid. Dat is precies wat regisseur John Lafia (CHILD’S PLAY 2, MAN’S BEST FRIEND) heeft laten gebeuren: bij gebrek aan een goed script is gekozen voor een overmatig zelfbewuste benadering van het monstergenre. Het wordt nu echt tijd dat regisseurs de anatomische les in het horrorgenre afronden, en de microscoop en het ontleedmes weer voor andere doeleinden gaan gebruiken. Want net zoals een teveel aan zelfbewustzijn in het echte leven behoorlijk vermoeiend kan zijn, kan het in een film ook slepende vormen aannemen.
De fletsheid van MONSTER! is niet te wijten aan M. Emmet Walsh, de fantastisch morsige privé-detective uit BLOOD SIMPLE, die nu de filmlegende Lloyd Reeves speelt. Lloyds hoogtijdagen lagen in de jaren vijftig, toen hij keer op keer een monster een kopje kleiner maakte in BEWARE OF THE MONSTER, SISTER OF THE MONSTER en talloze sequels. Jaren later slijt hij zijn dagen in een psychiatrische inrichting, omdat hij luid verkondigt dat het monster echt bestaat en leeft in een meteorietkrater bij de steengroeve. Elke drie jaar, tijdens het Monster Filmfestival, komt het beest terug om dood en verderf te zaaien, en moet Lloyd weer de rol van ’town hero’ op zich nemen, wat vervolgens zijn neerslag vindt in een film. Hij weet zijn kleinzoon (Tobias Mehler met een continu verveelde blik) van zijn gelijk te overtuigen, maar ze moeten tijdens hun speurtocht naar het monster wel met een paar filmwetten rekening houden. Lloyd somt ze voor ons op: de sheriff gelooft je te laat, er is altijd een vreemd onweer dat de telefoonlijnen van het stadje platlegt, en het monster is pas dood als je de politiesirenes hoort aanzwellen.
Joe Dante wist met MATINEE hoe je tegelijkertijd een ode aan de goedkope monsterfilm en een goede komedie kon maken, net als Tim Burton dat kon met MARS ATTACKS! Burton voerde de griezels al in het begin van de film ten tonele – iedereen wil toch weten hoe ze eruit zien, daar draait de hele film om, dus waarom zou je altijd tot het einde moeten wachten om het gedrocht te zien, aldus monstervriend Burton. John Lafia mist die bezieling, inventiviteit en flair van Dante of Burton en heeft eerder een soort genre-experiment gemaakt, waarin het prachtige monster een ondankbare bijrol speelt, zodat er van een schone schrik geen sprake is.
Copyright Mariska Graveland. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. .Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #47, september/oktober 2000.
