Hoe de filmische hemel van Peter Jackson er tegenwoordig uitziet konden we het afgelopen decennium zien in LORD OF THE RINGS en KING KONG. Zijn walhalla is uitgestrekt, episch en volgestouwd met digitale effecten. Ideaal voor grootse spektakelfilms, maar THE LOVELY BONES kraakt onder Jacksons onvermoeibare verbeeldingskracht.
De mannen van het Nieuw-Zeelandse Weta Digital hebben, sinds Peter Jackson het bedrijf in 1993 oprichtte om de speciale effecten van HEAVENLY CREATURES te verzorgen, al zo hard gewerkt dat de regisseur ze voor de verfilming van THE LOVELY BONES gerust een half jaartje op vakantie had mogen sturen. Het knappe aan de roman van Alice Sebold is immers dat je als lezer ongemoeid de wijde hemel kan verzinnen waar de 14-jarige Susie Salmon ronddwaalt nadat ze gruwelijk verkracht en vermoord werd.
Voor iemand die de Midden-Aarde tot in het kleinste detail uittekende, is suggestie geen optie. Jackson smeert Susie’s hemel breed op het scherm uit en dat levert soms oogverblindende beelden op. Het mooist zijn de landschappen die wel door Dali, Magritte of Delvaux zelf geschilderd lijken en reageren op Susie’s gemoedstoestand. Moet het meisje huilen, dan huilen de wolken mee. Denkt ze aan papa’s miniatuurbootjes in flessen, dan bonken die in haar hemel over de golven van de zee. Maar wanneer Jackson zijn heavenly creature voor de zoveelste keer door een zonovergoten bloemenveld laat huppelen, worden de beelden toch klef en kleverig.
Schrijfster Alice Sebold werd in haar eerste jaar op de universiteit zelf verkracht. De toon die ze in THE LOVELY BONES aansloeg, was luchtig, subtiel en grappig en hielp haar het voorval te verwerken. Het mag op Jacksons conto geschreven worden dat de filmversie uitgerekend dat doet wat Sebold niet wilde. Jackson deelt de ene emotionele uppercut na de andere uit zodat je als kijker al na een halfuurtje murw in de touwen hangt. De sterkte van Jackson-de-fantast is in THE LOVELY BONES meteen ook het minpunt. Hij bouwt elke scène afzonderlijk zo mooi op dat het geheel uiteen ploft door een teveel aan schoonheid.
De scène waarin Susie door haar moordenaar in de val wordt gelokt, is claustrofobisch, gruwelijk en intens. Maar Jackson vergeet dat hij daarna nog twee uur verder moet met zijn film. Het moet nog mooier, nog grootser, nog intenser en nog emotioneler. Subtiliteit kent hij nauwelijks. Jackson trappelt door de film met de bombarie van een heel leger orks. De hyperbolische aanpak laat zich ook in het acteerwerk gelden. De kommer en kwel die de nochtans sterk acterende Mark Wahlberg en Rachel Weisz overvalt, uit zich af en toe in ongegeneerde pathetiek. Stanley Tucci is bijna onherkenbaar als poppenhuisbouwende moordenaar. De scènes waarin hij, met notitieboekje in bed, de moord minutieus uittekent, zijn indrukwekkender dan het tranendal dat het Ierse engeltje Saoirse Ronan (ATONEMENT) als Susie plenst.
Met andere woorden: de grauwe realiteit op aarde boeit meer dan de hemelse visioenen. Dat de moordenaar op het einde van de film zijn verdiende loon krijgt, is nauwelijks verrassend. De manier waarop Jackson de vergelding laat gebeuren, mag solliciteren naar de titel van lulligste scène van het jaar. Het fragment in kwestie werd na diverse test screenings nog snel toegevoegd om de wraakgevoelens van het publiek te sussen. Een klasbak als Jackson zou beter moeten weten.
Di: Universal (BE: 10 februari / NL: 25 februari)
Copyright Hans Dewijngaert. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 19 februari 2010.
