In de nabije toekomst verzorgt het machtige concern EYE Technologies Inc. de implantatie van organische microchips, zogenaamde Zoe-implantaten. De microchip legt het gehele leven van iemand vast, voor zover via oog en oor waargenomen. Bij overlijden monteert een cutter de beelden tot een (flatterende) film van de overledene voor nabestaanden, een rememory (als in recorded memory).
Alan W. Hakman (Williams) is zo’n cutter en heeft naam gemaakt als de beste in zijn vak: hij selecteert mooie momenten en delete negatieve zaken. Als de schatrijke industriëel Charles Bannister (in krantenberichten afgeschilderd als a pile of human garbage) komt te overlijden, bereikt Hakman het verzoek diens 544.628 levensuren vol bedrog, meedogenloosheid, overspel en pedofiele handelingen om te bouwen tot een positief beeld van een goudeerlijke zakenman, liefhebbende echtgenoot en zorgzame vader. Bij dit werk stuit Hakman op footage van een man die als jongen voor Hakmans ogen te pletter viel, en dat is het begin van een mysterie dat Hakmans leven volledig zal beheersen.
THE FINAL CUT is een schoolvoorbeeld van een zelf-ondermijnende film. Ook zonder de verworvenheden van EYE Technologies Inc. is iedere grafredenaar immers een cutter: uitgaande van de stelling ‘van de doden niets dan goeds’, schetst hij een positief beeld van de overledene en dit impliceert het tactisch achterwege laten (kortom, censureren) van minder goede eigenschappen. Zo wordt zelfs de grootste lijer een liefhebbende echtgenoot, zorgzame vader en beminnelijke grootvader. In de uitvaartsector zegt men met lichte ironie: ‘Er sterven geen slechte mensen.’ Aannemende dat de chip in kwestie een minuscule Big Brother is, die alles ziet en alles hoort en die men op vrijwillige basis laat implanteren, mag worden verondersteld dat EYE Technologies Inc. de techniek voor ingrijpender, mogelijk zelfs meer sinistere en zeker lucratiever doeleinden zou willen aanwenden dan het samenstellen van een rememory, bedoeld om een traantje bij weg te pinken.
Dit alles ondergraaft een film als THE FINAL CUT in desastreuze mate, niettegenstaande een uitnemende rol van Robin Williams als een man die zozeer opgaat in de belevingswereld van anderen, dat het zijn eigen persoonlijkheid heeft uitgevlakt tot een blanke pagina, een tabula rasa, een Mr. Nobody.
Ondanks een paar scènes waarin ethische aspecten aan de orde worden gesteld, kwam de mix van futuristische thriller en sociale relevantie beter uit de verf in werk als BRAINSTORM (Douglas Trumbull, 1983) en STRANGE DAYS (Kathryn Bigelow, 1995). Zelfs een direct-to-video hardware-avontuur als HOLOGRAM MAN (Richard Pepin, 1994) offreert pertinenter observaties ter zake. THE FINAL CUT ziet kans een revolutionair onderwerp te behandelen zonder de geringste impact en belandde dientengevolge in de direct-to-dvd-sector.
Copyright Erique J. Rebel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #67, najaar 2005.
