In de vorige SN bleek Oliver Kerkdijk zeer teleurgesteld door Giuseppe ‘Pupi’ Avati’s I CAVALIERI CHE FECERO L’IMPRESA/KNIGHTS OF THE QUEST. Dat was een begrijpelijke reactie, want Avati-fans zijn verwend: de cineast maakte totnogtoe nimmer een middelmatig werk.
Avati debuteerde in 1968 en maakt sinds 1975 elk jaar een film, een prestatie van formaat, zeker wanneer je weet dat daar vijf absolute krakers tussen zitten. Helaas heeft Avati, die zich graag wat op de achtergrond houdt en in tegenstelling tot zijn meeste vakbroeders wars is van dikdoenerij, nog nooit een groot commercieel succes gehad en buiten zijn vaderland is hij vrij onbekend. Met zijn collectie intieme vertellingen over de Italiaanse provincie Emilia-Romagna (de streek rondom Bologna) heeft de regisseur echter bij een groepje trouwe volgelingen een reputatie opgebouwd als de kroniekschrijver van zijn geboortegrond. Avati heeft ook aardig wat genrefilms gemaakt. ZEDER (1982) en L’ARCANE INCANTATORE/THE ARCANE ENCHANTER (1995) kregen weliswaar een redelijke internationale distributie, maar zijn meeste genrefilms, zoals BALSAMUS, L’UOMO DI SATANA (1968), THOMAS.
GLI INDEMONIATI (1969) en de spoof TUTTI DEFUNTI TRANNE I MORTI (1977) verdwenen snel in de anonimiteit. Ook de sterke horrorthrillers L’AMICO D’INFANZIA/THE CHILDHOOD FRIEND (1994), LA STANZA ACCANTO/THE ROOM NEARBY (1995) en DOVE COMINCIA LA NOTTE/WHERE THE NIGHT BEGINS (1992) kwamen het land niet uit. De laatste twee ontstonden overigens onder co-regie van respectievelijk Fabrizio Laurenti en Maurizio Zaccaro, maar de typische Avati-stijl, zoals het veelvuldig gebruik van natuurlijk licht, is in beide werken onmiskenbaar aanwezig. Avati’s sterkste genrefilm is het obscure LA CASA DALLE FINESTRE CHE RIDONO, die nu eindelijk op dvd is uitgebracht. Vlak na WOII komt restaurateur Stefano (Lino Capolicchio) in een stadje op de Po-vlakte een fresco herstellen. Het betreft een kunstwerk van Legnani, een geniale schilder die geobsedeerd was door het vereeuwigen van stervende mensen. Legnani verdween onder mysterieuze omstandigheden en zijn lijk werd nooit gevonden. Stefano raakt steeds meer overtuigd dat het stadje een gruwelijk geheim herbergt en ondanks voortekenen van een komend onheil voelt hij zich gedwongen de zaak tot op de bodem te onderzoeken.
De genrefilms van Avati nemen een aparte plaats in binnen de Italiaanse horrorcinema. Met originele verhalen, een oog voor authentiek detail en een puike acteursregie zijn de films complete, diepgelaagde werken die met kop en schouders boven de films van zijn meeste collega’s uitsteken. Hij start LA CASA met een onvergetelijke, schokkende scene, neemt dan gas terug en laat vervolgens de gemoedelijke sfeer op het platteland naadloos overlopen in een gevoel van constante beklemming, waarbij Amedeo Tomassi’s sublieme soundtrack de spanning opvoert. Opvallend: enkele romantische passages en de barokke villa die de oorsprong van al het kwaad blijkt herinneren aan Argento’s PROFONDO ROSSO, waarvan Argento het eerste treatment met Avati schreef. Maar LA CASA biedt veel originele vondsten die het tot een oorspronkelijk werk maken. Zo baseerde Avati het scenario op een bizar voorval uit zijn jeugd, toen het plaatselijke kerkhof door een bombardement werd omgeploegd en in de kist van een pas overleden priester een vrouwenlichaam werd gevonden. Bovendien wordt er voortreffelijk geacteerd, hetgeen een tractatie mag heten tussen het tenenkrommend spel waar de Italo-horror om bekend staat. Met name Gianni Cavina is als de alcoholische ‘Coppola’ een opvallende verschijning, en hij komt ook opdagen in de extra (niet ondertitelde) documentaire. Wie de Italiaanse taal beheerst kan genieten van de manier waarop Pupi en Antonio Avati, Cavina en Tomassi nonchalant over de ontstaansgeschiedenis van de film vertellen. Op je janboerenfluitjes kletsen over een ijzingwekkend meesterwerk: een groter bewijs voor Avati’s ontwapenende bescheidenheid kan ik niet bedenken.
EXTRA’S **
Copyright Mike Lebbing. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #56, najaar 2002.
