De recente geschiedenis van de westerse wereld leert ons dat het voordien onmogelijk geachte mogelijk is. Religieuze fanatici die het New-Yorkse WTC van de kaart vegen, de eeuwigdurende verkapte godsdienstoorlog tussen Israëli’s en Palestijnen, de net als vroeger van binnen nog even rotte appel van de katholieke clerus, de moord op een charmante dandy die het failliet van het poldermodel en de arrogantie van de Nederlandse politiek aantoonde en daarvoor door de politieke elite en de media met pek en veren werd besmeurd.
Op een lichter, positief vlak bleek het onmogelijke al even mogelijk: Black Sabbath-opperpaljas Ozzy Osbourne die het troeteldier van het Amerikaanse tv-publiek werd, een Britse tovenaarsleerling die kinderen en volwassenen weer aan het lezen kreeg, doe-het-zelver Peter Jackson die in drie jaar tijd op zijn eigen condities THE LORD OF THE RINGS verfilmde. Wat dit alles met een Italiaans-Franse ridderfilm te maken heeft? Wel, onder de kop ‘Onmogelijk doch waar’ heb ik de ondankbare taak u een Jobstijding te brengen: voor het eerst in zijn meer dan vijfendertig jaar omspannende carrière heeft Pupi Avati, filmauteur hors catégorie te Bologna (STORIA DI RAGAZZI E DI RAGAZZE, UNA GITA SCOLASTICA, L’ARCANO INCANTATORE) en in die hoedanigheid door ondergetekende mateloos bewonderd, de plank faliekant misgeslagen. Twee uur en zevenentwintig minuten duurt de queeste van een totaal ongeloofwaardige groep jeugdige overmoedigen die in het jaar Onzes Heren 1271 de lijkwade van Christus uit Griekenland naar Frankrijk willen overbrengen.
Twee uur en zevenentwintig minuten film die na drie kwartier iedere dynamiek verliezen, waarin de voortsudderende verhaallijn, niet voorhanden acteerprestaties en dilettantisch overkomende tijdsprongen je bijna op de fast forward-toets op de afstandsbediening doen drukken. Voor loyale Avatisten onbegrijpelijk zijn vooral de rommelige scènes op lokatie, waarin ook nog eens het natuurlijke licht dat in eerdere Avati-films zo aan de specifieke toon bijdroeg tegen de film werkt. Ondanks het luxueuze CinemaScope-formaat lijkt I CAVALIERI wel een wegwerp-tv-film voor één van Berlusconi’s puinzenders. De beoogde epiek in thema en filmlengte heeft Avati – geliefd om zijn kleine films met een groot hart – dermate parten gespeeld dat hij alle focus en overzicht is verloren. Ronduit belabberd uitgevoerd zijn de bloedige details van strijd en marteling, chaotisch de gevechtsscènes, totaal willekeurig is de montage en zelfs de score van Riz ‘Forty violins’ Ortolani blijkt een gezeepte bombastcocktail, hemzelf en Avati onwaardig. Van de acteurs doet slechts Avati-veteraan Carlo Delle Piane (UNA GITA SCOLASTICA, REGALO DI NATALE) het goed, Furlong en zijn jonge kornuiten zijn hopeloos verloren, het casten van zangeres Gigliola Cinquetti als moeder overste roept slechts vraagtekens op. Ze verdient beter, evenals de in een bijrol opduikende oude genreknar Edmund Purdom en karakterspeler F. Murray Abraham. Hoewel in het eerste half uur, wat historisch arcanum betreft, de typische Avati-authenticiteit in vele details aanwezig is, doet de stuurloze regie iedere dramatiek, spanning en mystieke lading deze meteen teniet. I CAVALIERI CHE FECERO L’IMPRESA (exporttitel: KNIGHTS OF THE QUEST) moet in de filmografie van de dus ook feilbare Pupi Avati voortaan worden beschouwd als de misser die deze uitzonderlijke regisseur ooit moest maken om al zijn andere juweeltjes weer even te laten glinsteren.
Technische data, for the record: de Italiaanse dvd (filmformaat 2.35:1) heeft een Engelstalige of Engels ondertitelde versie naar keuze, een Making Of, en bevat Italiaans audiocommentaar (niet ondertiteld) van de onfortuinlijke regisseur. En als u mij wilt excuseren, dan ga ik nu even een potje balen.
EXTRA’S **
Copyright Oliver Kerkdijk. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #55, zomer 2002.
