De Britse comicbook-auteur Alan Moore was zo teleurgesteld in de filmbewerkingen van zijn series From Hell en The League of Extraordinary Gentlemen, dat hij geen enkele bemoeienis wilde met de derde poging op rij, V FOR VENDETTA.
Stripvernieuwer Moore (geb. 1953) bedacht de gemaskerde wreker V begin jaren tachtig, waarna hij hem in de oorspronkelijk door David Lloyd getekende verhalen opvoerde als excentrieke en eenzame strijder tegen een door George Orwells 1984 geïnspireerd, totalitair geregeerd Groot-Brittannië. Rond de serie ontstond een cultus, waarvan de volle omvang direct duidelijk wordt als je de titel op Google intikt.
De broers Larry en Andy Wachowski (THE MATRIX) schreven op basis van Moore’s mythologie een scenario dat in staat moet worden geacht de geestelijke vader terug te doen komen op zijn weerzin tegen verdere verfilming van zijn werk. V FOR VENDETTA mag een Duits/Amerikaanse co-productie zijn, de sfeer is door-en-door Brits, van het Guy Fawkes-masker van zijn hoofdpersoon (Hugo Weaving) tot Stephen Rea als de wat morsige politieinspecteur Finch die er gedurende zijn klopjacht op de terrorist achterkomt dat deze het misschien beter met de Britse onderdanen voorheeft dan Finch’s eigen opdrachtgevers. V FOR VENDETTA is dus nauwelijks ver-Amerikaniseerd, behalve dan misschien waar het de hoofdrol van Natalie Portman betreft, bekend van de laatste drie STAR WARS-films. En in een proloog komen de Wachowki’s de onwetenden onder ons tegemoet door uit te leggen wie die Guy Fawkes eigenlijk was: een katholieke soldaat die in 1605 deelnam aan een samenzwering om koning James I te vermoorden en het parlement op te blazen. Maar daarmee hebben we de concessies aan de popcorn crowd wel zo’n beetje gehad.
V zet met zijn campagne tegen de staat de traditie van Fawkes voort en volvoert in een spectaculaire finale diens oorspronkelijke plan. Maar hij is ook een figuur in de trant van het Spook van de Opera, die zijn verminkte gezicht achter een masker verbergt en, in zijn hopeloze liefde voor de vrouw die hij voor zich (en zijn ideeën) tracht te winnen, een tragisch-romantische dimensie krijgt. Voor een verhaal dat zich in de toekomst afspeelt, bevat V FOR VENDETTA opvallend veel anachronistische elementen. Het steegje waarin V voor het eerst kennismaakt met de frêle Evey (Portman) zou evengoed het werkterrein van Jack the Ripper kunnen zijn. En het kolossale beeldscherm waarop John Hurt (in Michael Radfords verfilming van 1984 nog zelf aan de kant van de opstandigen) als dictator Sutler bevelen uitdeelt aan zijn ondergeschikten, lijkt rechtstreeks aan Orwells klassieke dystopische toekomstvisie ontleend.
Voor een stripverfilming springt V FOR VENDETTA opvallend zuinig om met actie en special effects. Misschien gaat regisseur James McTeigue (voorheen o.a. assistent-regisseur bij de MATRIX-films) in dat opzicht zelfs wel iets te behoedzaam te werk; de personages en thema’s zijn interessant genoeg, maar de overvloed aan conversatie maakt de film ook taai en traag. Bovendien mist debutant McTeigue vooralsnog de visuele flair van de ditmaal alleen schrijvende en producerende Wachowski’s. Het maakt dat de film in zijn intieme scènes met Portman en Weaving (die vanachter zijn masker een wereld van verlies en verdriet weet te suggereren) overtuigender is dan wanneer er ouderwets geknokt en gesloopt moet worden.
Di (NL): Warner (NL: 30 maart / BE: 19 april) Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 12 februari 2006.
