Waarom hebben tovenaars glimmende pakjes en schaars geklede assistentes? Om je af te leiden. Om ervoor te zorgen dat je niet kijkt waar je zou moeten kijken. De stijlvolle shots en onthullingen in TRANCE spelen een soortgelijke rol: je merkt dat het plot zigzagt maar pas achteraf heb je door dat het ergens totaal van de weg is geraakt.
Vroeger was het gemakkelijk om kunst te stelen – zo begint de voice-over van James McAvoy, in de rol van veilingmeester Simon. Eigenlijk heb je nog steeds vooral wat initiatief nodig, en wat spierballen. Het komt dan ook niet als een verrassing dat er tijdens de veiling van het schilderij Witches in the Air van Goya opeens rookbommen worden gegooid en dat de noodprocedure niet zo fool-proof blijkt als gedacht. Wél een verrassing is het, dat wanneer hoofddief Franck (Vincent Cassel op z’n boefachtigst) zijn nieuw verworven kunstwerk wil bekijken… hij alleen een lege lijst vindt.
Eigenlijk kan alleen Simon het schilderij hebben verduisterd. Klein probleempje: hij heeft tijdens de overval een klap op zijn hoofd gekregen en is daardoor zijn kortetermijngeheugen kwijt. Hulp wordt gezocht bij hypnose-therapeute Elizabeth (Rosario Dawson). Graven in het geheugen is echter niet zonder risico’s en de hoofdpersonen hebben alle drie genoeg geheimen om de balans keer op keer te verstoren.
De plot van TRANCE, de openingsfilm van het Imagine Filmfestival 2013, is een kaartenhuis dat het lichtste briesje niet zou overleven. Gelukkig krijg je amper tijd om adem te verzamelen, want Danny Boyle opent een grote zak met stilistische trucjes en past ze met verve toe. De onbetrouwbaarheid van het geheugen en de onzekerheid over wat echt is en wat niet, geeft aanleiding tot veel Dutch angles, kleurenfilters en via spiegels en glas vervormde en vermenigvuldigde beelden. Er is ook ruimte voor een aantal indrukwekkende, nachtmerrieachtige shots, waaronder dat van een personage dat ondanks het verlies van zijn halve hoofd nog opstaat. Ten slotte zorgt de hypnotiserende soundtrack van Rick Smith ervoor dat de film, ondanks de toch vooral mentale actie, nooit aan vaart inboet.
Boyle is ook erg slim geweest met de casting. Op het eerste gezicht lijken de drie hoofdrolspelers geheel getypecast: James McAvoy is charmant, dromerig en een beetje een watje, Rosario Dawson is een zelfverzekerde, stoere vrouw, en Vincent Cassel is de stiekem-wel-sexy Franse bruut. Beetje bij beetje kom je er echter achter dat de waarheid iets gecompliceerder is en dat de personages toch afwijken van deze archetypes. Helaas worden in dezelfde tijd ook alle pilaren onder het verhaal één voor één omver gehaald. Na de zoveelste twist voel je je eerder opgelicht dan verbaasd.
TRANCE is wat dat betreft een echte trip. De film zit vol mooie beelden en geluiden, en sleept je gemakkelijk mee, maar na afloop blijf je zitten met een kater.
Distributie: 20th Century Fox. Release NL: 6 juni, BE: 24 juli 2013. Copyright: Hedwig van Driel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 6 juni 2013.
