Sinds THE BLAIR WITCH PROJECT weten we hoe griezelig het is om met een zaklantaarn in een nachtelijk bos rond te dwalen. Geritsel in de struiken, maar zodra je er je lichtbundel op richt, is er niets te zien. Ook het Zweedse THE UNKNOWN / DET OKÄNDA maakt handig gebruik van het belangrijkste wapen dat de (armlastige) horrorfilmer ter beschikking staat: suggestie. Kost niks, net zoals de beslissing om het monsterlijke niet in een duur special effect te vertalen, maar gewoon in de menselijke personages te laten schuilen.
In een interview met de makers, dat als extra aan de dvd-uitgave is toegevoegd, merkt een van hen op dat ze een clichématig Amerikaans gegeven – een stel mooie jonge mensen belandt op een geïsoleerde plek – een realistische, Europese draai wilden geven. Dat is aardig gelukt. De geïmproviseerde manier waarop THE UNKNOWN werd gemaakt (zie ook het interview IN sn#77) en het natuurlijke spel van de acteurs zijn duidelijk verankerd in de inmiddels alweer in onbruik geraakte Dogma 95-methode van de Denen Lars von Trier en Thomas Vinterberg. Als locatie werd een bos uitgekozen waar een echte brand had gewoed, de acteurs treden op onder hun eigen (voor)naam en de film werd in de volgorde van de gebeurtenissen opgenomen. Dogmatischer kan haast niet.
Daarentegen is het uitgangspunt zondermeer klassiek. Een groepje jonge biologen arriveert in genoemd bos om te onderzoeken welke invloed de brand op flora en fauna heeft gehad. Tussen de verkoolde wortels van een boom treffen ze de resten van een vreemd wezen aan. Ze nemen het dode gedrocht mee naar hun camper, waarna de film een ALIEN-achtige wending neemt, gevolgd door een finale waarvoor INVASION OF THE BODY SNATCHERS kennelijk model stond.
De makers hadden de pech dat hun film, die zonder voorkennis van THE BLAIR WITCH PROJECT was gedraaid, pas in roulatie ging ná de Amerikaanse monsterhit en dus makkelijk, zij het ten onrechte, als rip-off kon worden weggezet. Bij de Nederlandse dvd-release kun je verder vaststellen dat de pseudo-documentaire vorm waarin de film is gegoten nóg afgezaagder aandoet dan acht jaar geleden, en ook daar kunnen de makers niets aan doen. Maar voor een film die qua timing dus al voor de tweede keer door pech werd getroffen, doet THE UNKNOWN zijn werk nog steeds heel behoorlijk. Het geheim? De makers vertrouwden op de kracht van suggestie én op een stel acteurs die de geleidelijke mentale onttakeling van hun personages griezelig aannemelijk weten te maken.
Extra’s: ***. Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Oorspronkelijk gepubliceerd in Schokkend Nieuws #77, voorjaar 2008.
