Omdat enkele jaren terug New Line Cinema’s filmrechten van J.R.R. Tolkiens werk dreigden te verlopen, werd er op de valreep nog snel één project doorheen gejast. Zie hier THE LORD OF THE RINGS: THE WAR OF THE ROHIRRIM.
Dit klinkt als een enigszins cynische opening, maar het is in Hollywood een bekende tactiek. Even geen uitzicht op een nieuw project, maar je wil wel de rechten over een potentieel lucratief stuk intellectual property behouden? Dan verzin je gewoon wat en plakt er de stempel van desbetreffende licentie op. Volgens de overlevering kondigt Warren Beatty om de zoveel jaar aan dat hij werkt aan een vervolg op DICK TRACY (1990) en heeft hij al meerdere zelfgeschoten korte films uitgebracht, puur om de rechten te behouden. Legendarisch is ook Oley Sassone’s nooit uitgebrachte THE FANTASTIC FOUR (1994) uit de Roger Corman-stal. Marvel Studios-oprichter Avi Arad hoorde van de lowbudgetverfilming en kocht doodleuk alle prints op om ze te laten vernietigen.
Zo goedkoop en opportunistisch als deze twee voorbeelden is deze nieuwe aflevering in de LORD OF THE RINGS-franchise zeker niet. Maar nu Tolkiens werk min of meer is uitverfilmd en de grote serie THE RINGS OF POWER alleen te zien is op een streamingplatform, moest de filmafdeling van New Line toch wat. Het mocht niet al te veel kosten, dus er werd gekozen voor animatie. Met behulp van Peter Jacksons productieteam werden de appendices van Tolkiens meesterwerk uitgeplozen, op zoek naar een geschikt uitgangspunt voor een opzichzelfstaande midbudgetfilm. De makers kwamen uit bij het verhaal van Helm Hammerhand, een oude koning van Rohan.
Voor de wat minder toegewijde Middel-aardlingen: Rohan is het koninkrijk van de Rohirrim, het paardenvolk dat in THE TWO TOWERS (2002) en THE RETURN OF THE KING (2003) een belangrijke rol speelt in het verslaan van valse opperbaas Sauron. Koning Hammerhand regeerde een kleine twee eeuwen voor de gebeurtenissen uit die films.
De eerste grote nederlaag van Sauron (te zien in de proloog van THE FELLOWSHIP OF THE RING (2001)) vond eeuwen geleden plaats, niemand heeft het meer over ringen en Midden-aarde is ondertussen een relatief vredige plek. Rohan vaart hier goed bij, maar met de externe dreiging vergeten begint het in eigen gelederen te borrelen. Hammerhand (Brian Cox) is een rechtvaardig vorst, maar de leider van randprovincie Dunland denkt hier anders over. Deze Freca (Shaun Dooley) stelt voor dat zijn zoon Wulf (Luke Pasqualino) trouwt met Hammerhands dochter Héra (Gaia Wise), maar de koning doorziet dit plan om aanspraak te maken op de troon en daagt Freca uit tot een duel. Onverhoopt slaat Hammerhand zijn rivaal dood en Wulf zweert wraak. In hofstad Edoras denken ze dat het wel los zal lopen, maar voor ze het door hebben staat Wulf met een leger voor de poort en is het raak. Héra wil graag meevechten voor haar vaderland, maar haar vader verbiedt het. Vrouwen vechten niet in Rohan. Ze doet het toch.
En zo verzandt THE WAR OF THE ROHIRRIM al snel in een herhaling van wat we zagen in THE TWO TOWERS. Een voorspelbaar verhaal hoeft geen doodsteek te zijn voor een film, als de invulling maar enigszins geïnspireerd is. En aan dat laatste schort het hier nou juist. Wat betreft de gerecyclede plot, maar ook actiescènes, specifieke shots en motivaties worden schaamteloos overgenomen. De Rohirrim waren in Jacksons films slechts een klein deel van het hele scala aan volkeren. Nu ze hoofdrollen hebben begint hun overdreven gewichtigheid en zwaarmoedigheid al snel op de zenuwen te werken, omdat het niet uitgebalanceerd wordt door afgeronde personages of boeiende dialogen. Elk personage is min of meer hetzelfde: stoïcijns, trots en overtuigd van eigen gelijk. Hierdoor wordt vrijwel elke dialoog een serie houterige platitudes en slaat de heroïsche ondertoon compleet dood.
De schrijvers hebben duidelijk ook niet genoeg nagedacht over hoe hun ideeën invloed hebben op het ervaren van de originele films, een terugkerend probleem bij prequels. De centrale plot, van een vrijgevochten vrouw die door haar dierbaren onderschat wordt maar zich vervolgens van haar keurslijf ontdoet, spiegelt precies het verhaal van Éowyn in Jacksons trilogie, en ondermijnt daarmee haar roldoorbrekende keuzes en daden in die films. Binnen die diëgese was zij namelijk de eerste vrouw die het aandurfde de patriarchale maatschappij van Rohan te weerstaan. Dat was een heel ding in die films (met alle welverdiende heroïsche momenten die daarbij kwamen kijken), maar nu blijkt dus dat het allemaal al eens eerder is gedaan.
Dit is misschien een veel te specifiek voorbeeld, maar zo staat de film bol van dingen die gewoon net niet werken, voornamelijk omdat we het allemaal al eens eerder én beter gezien hebben. De belegering van de Hornburg, de adelaars, de massale cavaleriecharges… Been there, done that, have the box set at home.
En, hoewel lovenswaardig, is de keuze voor traditionele animatie jammer genoeg de nagel in de doodskist voor THE WAR OF THE ROHIRRIM. Een speelfilmversie maken van een geliefde tekenfilm is een manier om wat frisse schwung te geven aan een geliefd werk, maar andersom voelt het al snel gemakzuchtig. De retrostijl van regisseur Kenji Kamiyama roept helaas eerder herinneringen op aan animeseries als HEIDI of CANDY CANDY, dan aan de bijna tastbare pracht en praal van Jacksons Midden-aarde. Dat terwijl animatie als medium voor aangrijpende verhalen springlevend is. Hayao Myiazaki scoorde vorig jaar met THE BOY AND THE HERON nog zijn grootste internationale hit en Netflix gooide recentelijk nog hoge ogen met de series ARCANE (2023) en CASTLEVANIA (2017).
De visuele pracht en geloofwaardige world building van de LORD OF THE RINGS-trilogie was cruciaal voor het succes van die films. Meer dan twintig jaar later voelt de tekenfilmversie als een flets toetje.
