Wat als we allemaal al zombies zijn? Slaaf van onze impulsen en onze smartphones. Geconditioneerd om almaar meer, meer, méér te willen; meer geld, meer spullen, meer likes, meer verdoving. Bereid om elke halve waarheid of hele leugen te geloven, zolang het ons goed uitkomt. Jim Jarmusch schreef er een boze zombiekomedie over.
‘This isn’t going to end well.’ Jim Jarmusch windt er geen doekjes omheen in zijn nieuwste film THE DEAD DON’T DIE. Centerville, een (stereo)typisch slaperig stadje in de VS, en haar inwoners zijn gedoemd. De bevolking bestaat grofweg uit een wijze kluizenaar, een lieve nerd, een vriendelijke bezorger, een aardige winkeleigenaar, een racistische boer, een eigenaardige begrafenisondernemer, een gedesillusioneerde sheriff, een betweterige deputy, een milieubewuste agent, een eenzame moteleigenaar, drie intelligente jeugdcriminelen, drie roadtrippende hipsters uit Cleveland en een heleboel hersenloze zombies. Met deze brede waaier aan personages schetst Jarmusch zijn scènes, die soms lief, soms pijnlijk en altijd een tikje ongemakkelijk en droogkomisch zijn. Samen leiden ze ons naar die onvermijdelijke conclusie: ‘This is all going to end badly.’ Onderweg neemt Jarmusch alles en iedereen op de hak: de filmindustrie, hipsters, het strafsysteem, Trumpstemmers, klimaatveranderingontkenners en klimaatgekkies. Zombies lopen rond met smart phones (‘Wi-Fi… Wi-Fi…’), zijn op zoek naar drugs (‘Xanax… Xanax…’) en andere verdovende middelen (‘Chardonnay… Chardonnay…’). Maar THE DEAD DON’T DIE is niet alleen maar lollig (of soms nogal flauw). De film is één grote satire op de huidige Amerikaanse – en hele Westerse – samenleving en staat bol van kritiek.
De geweldige ensemblecast draagt de film heel goed. We zien bekende Jarmusch-gezichten zoals Bill Murray, Tilda Swinton, Chloë Sevigny, Adam Driver, RZA, Iggy Pop, Tom Waits, Rosie Perez en Steve Buscemi, aangevuld met andere fijne acteurs zoals Carol Kane, Danny Glover, Selena Gomez en Caleb Landry Jones. Maar Jarmusch wil in zijn scenario zo veel onderwerpen benoemen – van polar fracking tot fake news, MAGA en racisme – dat er geen tijd en ruimte is voor enige subtiliteit of nuance. De meta-verwijzingen liggen er zo dik bovenop, dat ze bijna niet meer meta zijn. Voor de oplettende speurneus zijn er gelukkig ook beter verborgen (visuele) verwijzingen naar klassieke horror-, sci-fi en fantasy films. Vooral het tankstation is een kleine goudmijn.
THE DEAD DON’T DIE is als de gelijknamige soundtrack die Sturgill Simpson voor de film schreef: loom, droog, vol wijsheden (of platitudes), zonder catharsis en ondanks de zwarte kijk uiteindelijk toch een vleugje hoopvol. Want de laatste keer dat we de drie jeugdcriminelen zien, zijn ze op weg naar een veilige plek. Misschien ligt die wel in de toekomst. ‘The world is perfect. Appreciate the details.’
Distributie: Universal. Release NL: 25 juli 2019, BE: 14 juni 2019. Copyright: Feline Swaab. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 25 juli 2019.
