Een Amerikaanse soldaat wordt op missie gestuurd om een wapen van de vijand te vernietigen, maar stiekem probeert hij zijn vrouw terug te vinden die hij in vijandelijk gebied achter moest laten. Is dit Vietnam? Nee, maar het lijkt er wel erg op. Eenmaal terug bij de vijand begint hij zich het lot van de tegenpartij steeds meer aan te trekken. Is dit AVATAR? Nee, maar het, eh…
Gareth Edwards is een interessante regisseur met meer verstand van special effects dan de meeste van zijn collega’s. Voor zijn debuut MONSTERS (2010) schoot hij een paar weken lang een soort vakantievideo met een paar acteurs en knutselde in zijn kelder met bescheiden middelen een heel leuke sciencefictionfilm in elkaar. Het leverde hem genoeg aandacht op om Amerikaanse GODZILLA (2014) te mogen maken, en daarna de STAR WARS net-geen-episode-vier ROGUE ONE (2016). Die laatste film werd enigszins verknipt na aanvaringen tussen Edwards en de studio, en het werd daarna een beetje stil rond de regisseur. Maar nu komt hij met een nieuw spectaculair sciencefiction-epos, dat helaas wel voortdurend doet denken aan andere films.
In de recente toekomst is de aarde in twee kampen verdeeld. Aan de ene kant staan de VS en diens bondgenoten, waar het gebruik van kunstmatige intelligentie verboden is sinds robots een atoombom af lieten gaan in Los Angeles. Aan de andere kant staat Azië, waar A.I. een onmisbaar deel van het dagelijks leven vormt. Het Amerikaanse blok vindt het gebruik van A.I. zo’n grote bedreiging voor de mensheid dat het een wereldoorlog begonnen is tegen de vredelievende rest van de wereld, een strijd die ze eindelijk kunnen winnen omdat ze een ruimtestation hebben ontwikkeld met een allesvernietigende kracht: de Death Sta… ik bedoel de NOMAD. Team A.I. zit intussen ook niet stil: een briljante geleerde heeft een wapen ontwikkeld dat het einde van NOMAD zou kunnen betekenen. Oud-soldaat Joshua (John David Washington) wordt eropuit gestuurd om dit wapen te vinden, en vooral de briljante geleerde die het ontwikkeld heeft: het genie dat door alle robots wordt aanbeden als… dum-dum-DUM… THE CREATOR. Joshua heeft ervaring met het land waar hij heen gestuurd wordt: hij was er jaren eerder als undercoveragent aanwezig en trouwde met Maya (Gemma Chan), de dochter van de ondergedoken geleerde. Bij een mislukte aanval van NOMAD raakte Joshua alles kwijt, waardoor hij terug moest naar Amerika. Maar nu zijn er foto’s vanuit het vijandelijke kamp, waarop Maya levend en wel te zien is, dus besluit hij om terug te gaan naar het front van de strijd om haar weer te kunnen ontmoeten.
Wanneer het de Amerikaanse troepen lukt om het geheime laboratorium binnen te komen blijkt het anti-NOMAD wapen een robot in de vorm van een klein meisje te zijn (Madeleine Yuna Voyles). Dat robotje zegt te weten waar Maya is… dus kaapt Joshua het wapen om op zoek te gaan naar haar, achtervolgd door zowel de Amerikaanse troepen als de lokale robots die hun wapen terug willen.
In interviews maakt Edwards geen geheim van zijn inspiratiebronnen, en die zijn dan ook duidelijk te zien. THE CREATOR is een mengeling van ALIENS, PLATOON, AVATAR, ELYSIUM, GHOST IN THE SHELL, INDEPENDENCE DAY, en vooral die twee geschiedenisafleveringen uit de antologie THE ANIMATRIX. Samenraapsel of niet, het ziet er allemaal prachtig uit. Voor het camerawerk werden extreme breedbeeldlenzen gebruikt, waardoor de film de ongewone, zeer brede beeldverhouding 2,78:1 heeft. Het levert prachtige plaatjes op, vooral tijdens een tankaanval op een havenstad. Het grote ruimteschip NOMAD lijkt speciaal ontworpen om mooi in zo’n lint te passen. Ik raad daarom ook ten zeerste aan om de film te gaan zien op een zo groot mogelijk scherm.
Maar is al dat moois ook inhoudelijk de moeite waard? Er komen interessante concepten aan bod, maar diepgang wordt opgeofferd voor actie en spektakel, vooral in de tweede helft. Tegelijk is de film knap somber van toon, de oorlogsmisdaden vliegen je om de oren. Ik heb het eerder gezegd en ik blijf het zeggen: genocides lenen zich niet voor entertainment, zelfs de verzonnen versies niet. Maar dat sombere mensbeeld zat ook een beetje in ROGUE ONE, GODZILLA en MONSTERS. John David Washington, Madeleine Yuna Voyles en Gemma Chan spelen verdienstelijk en het is altijd leuk om veteranen als Ken Watanabe en Ralph Ineson er met een paar scènes vandoor te zien gaan. Maar je hebt toch steeds het idee dat we net een echte klassieker mislopen hier. Net als Edwards’ eerdere films is THE CREATOR ook weer een dikke voldoende. Niet meer, maar zeker ook niet minder.
