In MONSTERS hebben aliens zich in Midden-Amerika genesteld. In de openingsscène zien we soldaten in gevecht met de buitenaardse wezens die als reusachtige inktvissen hoog boven gebouwen uittorenen. En dat alles als waargenomen door een nachtkijker. Tot zover niks nieuws onder de zon.
Het is alsof regisseur Gareth Edwards, die ook de special visual effects voor zijn rekening nam, de clichés nog even keurig voor ons in het gelid zet om het contrast met wat daarna komt zo groot mogelijk te maken. Want in weerwil van de titel heeft de film verrassend weinig monsters in huis. Wat we wel krijgen te zien is de tocht die een fotograaf en de dochter van een mediamagnaat dwars door de jungle maken om uiteindelijk naar de ‘veilige’ VS te kunnen oversteken. Links en rechts zijn sporen waarneembaar van de oorlog tussen mens en alien: een neergestort vliegtuig, een in de bomen belande boot. Het zijn tegelijk herinneringen aan én voorbodes van onheil, waar ook captain Willard (Martin Sheen) op stuit wanneer hij in APOCALYPSE NOW op zoek gaat naar het het vleesgeworden kwaad in de jungle van Cambodja.
Maar in MONSTERS is niemand op zoek naar het kwaad. Sterker: er is geen kwaad, althans niet in de vorm van de rücksichtlos moordende wezens uit de recente SKYLINE en WORLD INVASION: BATTLE LOS ANGELES. Het klassieke nachtmerriescenario is hier ingeruild tegen dat van een road movie in combinatie met een zich uit gedwongen verbondenheid ontwikkelende liefdesgeschiedenis. En de context is er niet een van dolle paniek en woede, maar van berusting.
Liefhebbers van monsteractie worden niet helemaal teleurgesteld in MONSTERS, maar de film haalt zijn meerwaarde uit andere dingen. Zoals het naturelle spel van de twee hoofdrolspelers die ook in werkelijkheid een koppel zijn. Natuurlijk veren we op wanneer er uit het niets een buitenaardse tentakel verschijnt, maar de ‘liefdes schijnbewegingen’ van het tweetal vormen eigenlijk een interessanter schouwspel. Edwards, die zelf het camerawerk deed, volgde hen als een documentairemaker zonder uitgeschreven script en dat levert een hoge mate van authenticiteit op.
MONSTERS kostte minder dan een miljoen dollar, een beperking die de filmmaker alleen maar tot meer inventiviteit prikkelde. En tot een film die, tot vlak voor het wonderschone, bijna psychedelische eind, een voor dit genre wonderbaarlijke intimiteit weet te bewaren.
Di: A-Film (BE: 20 april / NL: 28 april)
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 27 april 2011.
