Deze aanbeveling, ook al is hij juist, verwacht ik niet snel op de poster van de ecologische horrorfilm THE BAY: Van de regisseur van RAIN MAN en GOOD MORNING, VIETNAM!
Wat er wel staat: is ‘Van de producers van PARANORMAL ACTIVITY en INSIDIOUS. Dat klopt ook, maar het is toch opvallend. Regisseur Barry Levinson won in 1989 nota bene een Oscar voor RAIN MAN.
Misschien moet je het de publiciteitsmensen ook niet euvel duiden. Het Ãs inderdaad verrassend dat een zeventigjarige veteraan als Levinson (op zijn palmares staan ook nog DINER, THE NATURAL, BUGSY, DISCLOSURE, SLEEPERS, SPHERE en WAG THE DOG) zich niet alleen waagt aan een horrorfilm vol smerige special-effects, maar ook aan het hippe subgenre van de fake found footage.
Uit een recent interview met The Hollywood Reporter komt een man naar voren die zich niet zo druk maakt over verwachtingen, maar des te meer over de milieuvervuiling in de Chesapeake Bay nabij zijn woonplaats Baltimore. Levinson claimt dat 85 procent van zijn film op wetenschappelijke feiten is gebaseerd. En dat is niet helemaal uit de lucht gegrepen.
De fictie eerst. Claridge is een havenstadje aan de Chesapeake Bay dat trots is op zijn toerisme, zijn ontziltingsinstallatie, het traditionele vis- en krabeetfestijn op 4 juli en de kippenboerderijen die de bevolking van werkgelegenheid voorzien. De combinatie is echter geen gelukkige: het massaal dumpen van kippenstront vol steroïden veroorzaakt een mutatie van een kleine waterparasiet en leidt – via het drinkwater – tot grote ongeregeldheden op die bewuste vierde juli. Wat heet: de nietsvermoedende vakantievierders worden van binnenuit leeggegeten en sterven een gruwelijke dood.
Donna (Kether Donohue) is één van de weinige overlevenden. Ze legt een paar jaar later haar getuigenis vast op camera. De verslaggeefster van een lokaal televisiestation maakte opnames van de ramp en zij was de enige niet. Een stelletje dat met hun baby over de baai vaart, twee biologen, de politie, artsen, feestvierders; vrijwel iedereen had een camera bij zich, een skypeverbinding of een mobiele telefoon. Levinson gebruikt in de film maar liefst 21 verschillende digitale camera’s.
Anders dan in PARANORMAL ACTIVITY leidt het gebruik van al die ‘gevonden’ beelden niet tot lange scènes waarin helemaal niets gebeurt en hopelijk wat suspense wordt opgebouwd. THE BAY is een snelle opeenvolging van steeds wisselende gezichtspunten die in elk geval de chaos en verwarring in Claridge goed overbrengen. Levinson neemt ook geen gas terug wat betreft de gore: de stank van rottende vis moet je er zelf bij denken, maar de special make-up effects crew heeft zich kunnen uitleven op builen, opgezwollen ingewanden en lekkende wonden.
Wat echter ontbreekt, is een plot. Een geslaagde milieurampenfilm – bijvoorbeeld JAWS, waaruit THE BAY natuurlijk gretig citeert – krijgt uiteindelijk diepte en spanning door de manier waarop de personages op de ramp reageren. Kunnen ze dit oplossen? Kunnen ze op tijd vluchten? THE BAY bevat echter geen personages met een missie; alleen maar slachtoffers die voortdurend roepen: ‘There’s something wrong with the water!’. Ook na een uur speeltijd lijken ze volkomen overvallen door de situatie. En, geloof het of niet, dat gaat vervelen.
Je moet het Levinson nageven: hij heeft wel het lef gehad, om op zijn zeventigste nog lekker te kliederen. Misschien wilde hij ook helemaal geen spannende film maken – maar een alarmerende film. Dit zijn de feiten over de vervuiling van de Chesapeake Bay: al vanaf de jaren zeventig zijn er regelmatig periodes van massale vissterfte. In een deel van het water is, als gevolg van zuurstoftekort, geen enkel leven meer mogelijk. In de jaren negentig barstte er paniek uit. Vissen stierven massaal. Zwemmers kregen vreemde huiduitslag. Men vond bizar grote exemplaren van de giftige parasiet Pfiesteria piscicida. De nabijgelegen legbatterijen werden als oorzaak aangewezen.
Di: Dutch FilmWorks (Release NL: 22 november 2012). Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 21 november 2012.
