In 2002 dachten de programmeurs van het Amsterdam Fantastic Film Festival, dankzij een tip van een bevriende Britse filmjournalist, op iets bijzonders te zijn gestuit: SOFT FOR DIGGING, het low budget-debuut van de onbekende J.T. Petty.
Opmerkelijk was dat de film nauwelijks dialoog bevatte en gebeurtenissen inleidde middels beknopte teksten op een titelkaart. Atmosfeer was er ondertussen in overvloed, met opnamen van kale grijze bossen, een op afstand waargenomen moord op een kind, een eng weeshuis en een desoriënterende soundtrack vol onheilspellend gekraak en geknars. Met als hoofdpersoon een morsige oude man (Edmond Mercier) die door visioenen en nachtmerries wordt geplaagd waarin het slachtoffertje van de moord hem in de rol van detective dwingt, deed Petty nauwelijks moeite het doorsnee-horrorpubliek te behagen. Deze nieuwkomer haalde de mosterd nu eens niet bij Tarantino, maar bij uiteenlopende filmmakers als Buster Keaton, D.W. Griffith, Jan Svankmajer, Takeshi Kitano en David Lynch.Het minuscule budget van zesduizend dollar (!) mag zijn sporen op het eindresultaat hebben achtergelaten, Petty’s avantgardistische aanpak biedt een verfrissend alternatief voor het gangbare formulewerk. De lang uitgesponnen scène waarin de stramme Mercier op onderzoek uitgaat bij het weeshuis en de aldaar wonende meisjes één voor één als geesten voor de ramen verschijnen, bezit een surrealistische, nachtmerrie-achtige kwaliteit, waar vele gearriveerde collega’s van Petty (zoals zelfverklaarde nachtmerriespecialist Wes Craven) jaloers op zouden mogen zijn.
SOFT FOR DIGGING werd in twee weken tijd gedraaid in de bossen op de grens van Virginia en Maryland, hetzelfde gebied waar filmmaker Daniel Myrick en Eduardo Sanchez rond dezelfde tijd (1999) hun THE BLAIR WITCH PROJECT opnamen. Maar waar de laatste tot het meest verbijsterende marketing-fenomeen aller tijden uitgroeide, schoof SOFT FOR DIGGING aan in de rij independents waar, na een Sundance-première, weinig meer van wordt vernomen. Ook met de vertoning op het AFFF werden nauwelijks zieltjes gewonnen. De film belandde in de publiekspoll ergens in middenmoot. Petty keerde in 2003 terug met het in het Oostblok gedraaide MIMIC: SENTINEL, een ongelukkig huwelijk van auteurscinema en by-the-numbers-exploitation. In de pijplijn zit de horrorwestern the burrowers en voor zijn dagelijks brood schrijft Petty scenario’s voor videospelletjes, zoals vorig jaar dat van de game-versie van BATMAN BEGINS.
Terwijl MIMIC: SENTINEL eerder op dvd verscheen met extra’s en commentaartrack van de regisseur, moest Schokkend Nieuws het doen met de kale uitgave van SOFT FOR DIGGING op het Britse label Scream House. De digitale transfer van het 16mm-materiaal levert geen optimale beeldkwaliteit op, terwijl de toegevoegde, niet door Petty geregisseerde korte film CUT (over de bloeddorstige praktijken van horrorregisseur ‘Alfred Carpenter’!) gemist kan worden als kiespijn. Volgens de regisseur zelf blijft ook de Amerikaanse versie op Vanguard onder de maat. Op de inlay wordt de hoofdrolspeler aangeduid met de naam van zijn filmpersonage, en de commentaartrack met Petty, producent Odell en cameraman McGraw is nagenoeg onverstaanbaar. SOFT FOR DIGGING verdient beter. Al is het maar om aspirant-filmmakers te laten zien dat je met een budget van niks, een handjevol amateuracteurs en een schijt-aan-Hollywood-houding verrassend ver kan komen.
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #69, voorjaar 2006.
