Een Frans provinciestadje wordt gedurende enkele uren verrast door een aantal recent overleden inwoners die van het plaatselijke kerkhof naar de wereld der levenden terugwandelen. Het zijn geen half verteerde, mensenverslindende zombies, maar oude bekenden die even sereen als apathisch door de straten schuifelen.
Het landelijk optredende fenomeen wordt aanvankelijk vooral als bureaucratisch probleem gepresenteerd. De terugkeer van de doden vraagt om opvang en administratie, en roept vervolgens vraagstukken van reïntegratie en werkgelegenheid op. Voor verschillende mensen uit het stadje heeft de wederopstanding ook persoonlijke impact, zoals de burgemeester die zijn overleden echtgenote ziet terugkeren of een jong stel dat herenigd wordt met hun jong gestorven zoontje. Hoofdpersoon Rachel (Pailhas) kan aanvankelijk niet omgaan met de terugkeer van haar bij een auto-ongeluk omgekomen minnaar Mathieu (Zaccaï), maar wordt later opnieuw verliefd op hem. Al snel blijkt echter dat de herrezen doden niet meer ‘de oude’ zijn. Hun lichaamstemperatuur ligt een paar graden lager, ze zijn immuun voor virussen en ze vertonen een onvermoeibare activiteit. Ze lijken in hun eigen wereldje te leven en zijn zich niet of nauwelijks bewust van hun vroegere bestaan. Bovendien bewegen ze zich volgens wiskundige patronen door de stad en drommen ze bijeen in mysterieuze samenkomsten. Uiteindelijk blijkt een vreedzame cohabitatie tussen levenden en ex-doden onmogelijk.
LES REVENANTS maakte vorig jaar veel indruk tijdens het festival van Rotterdam en is nu verkrijgbaar op een (van wat bescheiden extra’s waaronder een making of voorziene) Amerikaanse import-dvd. Regisseur Campillo begeeft zich met deze film op bekend terrein. Als scenarioschrijver van Laurent Cantets’ opmerkelijke L’EMPLOI DU TEMPS (2001) verkende hij het verstikkende effect van de werkdruk op de psyche van kantoorklerken die in het universum van Cantet en Campillo langzaam verworden tot een soort alledaagse zombies. Ook LES REVENANTS heeft een aantal sterke troeven. De buitenissige premisse wordt tot in de uiterste consequentie uitgespeeld. De ‘horror’ zit hem niet in spektakel of schrikeffecten, maar in subtiele details, zoals een blik of een gebaar waarin de vervreemding weerspiegeld wordt van wat ooit vertrouwd was. De cast weet uitstekend raad met dit acteren op de vierkante milimeter; met name Pailhas zet met haar ingetogen rol een topprestatie neer.
Hoewel de film momenten van absurdistische humor kent, is de atmosfeer bovenal desolaat. De ogenschijnlijke sereniteit van de voormalige doden ten spijt, doet een onderhuidse dreiging zich voortdurend voelen. De minimalistische score van Martin Wheeler speelt daarin een cruciale rol. LES REVENANTS is een meeslepende en ontroerende uitwerking van een bijzonder ‘what if’ gegeven. Maar met evenveel recht kun je de film ondergaan als een indrukwekkende allegorie over de onmogelijkheid om het verleden te laten herleven.
Extra’s **
Copyright Matthijs Linnemann. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #69, voorjaar 2006.