Timmerlieden die hun vak verstaan vervangen met enige regelmaat hun gereedschap, maar de makers van de SAW-serie hanteren al vijf films op rij dezelfde botte zaag. Dat legde hen geen windeieren, al viel de Amerikaanse opbrengst van SAW 6 in het niet bij die van de voorgangers. Is de koek nu echt op?
De SAW-serie staat te boek als de meest winstgevende filmreeks uit de Amerikaanse horrorfilmhistorie. Dat mag verbazen, gezien de artistieke bloedarmoede die de delen 2 tot en met 6 kenmerkt. Waar het door twee Australiërs gemaakte origineel nog grensverleggend en enerverend was, volgen hun Amerikaans-Canadese navolgers een rigide formule waar ze geen moment van afwijken. Bovennatuurlijke zaken zijn taboe verklaard, en daarmee is de interne logica van een doorlopend verhaal een dwangbuis voor de scenarioschrijvers geworden.
Cultuurcritici doen de serie al jaren af als martelporno, maar die term kan beter worden vervangen door het predikaat martelsoap, want we zien steeds opnieuw dezelfde acteurs in vertrouwde rollen, door de vaste cameraman gefilmd in een handvol onderling inwisselbare decors. De personele bezetting bij het productiebedrijf Twisted Pictures is al die jaren opmerkelijk consistent gebleven, al verwisselt men soms van stoel. Kevin Greutert is de vaste editor en mag over SAW VI de regie voeren, maar welke positie men ook aan de lopende band inneemt, de eenheidsworst die er vanaf rolt blijft dezelfde.
De door Tobin Bell vertolkte Jigsaw is na zijn overlijden al een paar films tot flashbacks veroordeeld, waardoor het handwerk aan diens navolgers moet worden uitbesteed. Erg interessant is die gekunstelde plotkronkel allang niet meer: het doet vooral terugverlangen naar de dagen waarin horrorikonen als Dracula, Freddy Krueger of Jason Voorhees in de opening van vervolgfilms een spectaculaire wederopstanding kregen.
SAW 6 opent met een martelscène waarin twee foute kredietverstrekkers de pineut zijn; verder worden zorgverzekeraars die niet willen uitbetalen op de pijnbank gelegd. Dat is in beide gevallen heel actueel, maar daarmee leveren de makers nog geen geslaagde film af, integendeel. Hun pogingen om de zaag met wat vrijblijvende maatschappijkritiek draaiende te houden komen net zo wanhopig over als de krankzinnige wirwar aan verhaallijntjes die de soap op koers moeten houden. En nog weten ze van geen ophouden: SAW VII is al aangekondigd, in 3D, want als niets meer werkt dan wil een hedendaagse gimmick mischien wel soelaas bieden. Wat een armoede.
Di: BFD (BE: ?/ NL: 31 december). Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 30 december 2009.
