THE MATRIX REVOLUTIONS vormt, het mag inmiddels bekend zijn, samen met THE MATRIX RELOADED één film die door midden is geknipt. De twee kort na elkaar uitgebrachte afleveringen delen dus dezelfde plot: de poorten van Zion, het laatste toevluchtsoord van de mens die zich weigert te onderwerpen aan de virtuele dictatuur van de Matrix, zijn bijna bereikt door de machines. Terwijl messias-in-spé Neo op de één of andere manier redding moet brengen, ontpopt het ontspoorde en veelvuldig gekopieerde boosaardige computerprogramma Agent Smith zich als een allesbedreigende derde factor.
Wanneer REVOLUTIONS begint, koester je nog even de hoop dat film snel te zake zal komen. Een samenvatting van het voorafgaande, voor eventueel vergeetachtige kijkers, wordt achterwege gelaten; het uiteenzetten van de plot is immers al zeer, zéér uitgebreid in RELOADED gebeurd. Helaas, het schier oeverloze, van vage semi-symboliek bezwangerde geklep waarmee krampachtig geprobeerd wordt het allengs warriger wordende verhaal diepgang te verlenen, haalt al weer snel de vaart uit de gebeurtenissen. ‘Everything that has a beginning has an end’, wordt ons enkele malen bezworen, en dat is een troostrijke gedachte tijdens deze repeterende dialogen.
Behalve om de inmiddels bekende acrobatische vuurgevechten, die weer te lang zijn uitgesponnen om de spanning vast te houden en waarin de slow-motion-knop van het eerste tot het laatste salvo niet los gelaten wordt, draait het in de film om de veldslag bij Zion. De door indrukwekkende special effects massaal tevoorschijn getoverde vechtmachines zijn passend futuristisch, maar waar het hun menselijke tegenstanders betreft valt het verhaal terug op de sentimenten, clichés en, misschien nog erger, de naïviteit van hele oude oorlogsfilms. Ook in REVOLUTIONS komen we ze tegen: de bonkige ijzervreter en de jonge recruut die liegt over zijn leeftijd om zijn plicht te kunnen doen voor volk en vaderland. Van ironie is geen sprake, we dienen het allemaal volledig serieus te nemen. Op zich kun je het dapper noemen dat REVOLUTIONS niet veiligheidshalve voor zelfparodie kiest waar andere films dat wel deden, maar deze ouderwetse heroïek wordt juist door het complete gebrek aan relativering onbedoeld oubollig en lachwekkend.
Tenslotte komen we een eindje verderop nog de eindstrijd tussen Neo en Agent Smith tegen. Het kan dan bijna niemand meer ontgaan zijn dat we intussen zitten te kijken naar niets minder dan de strijd van hoop tegen nihilisme, goed tegen kwaad, god tegen de duivel, alles tegen niets. Maar waar de meeste religies voor hun apocalyps nog flink uitpakken, krijgt deze finale de tamelijk teleurstellende vorm van alwéér een kungfu-gevecht – in één van de meest spectaculaire regenbuien die ooit op film werden vastgelegd, dat dan weer wel.
Copyright 2004 Ruben Drukker. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #61, winter 2003/2004.
