Laat één ding duidelijk zijn: het feit dat de grote Hollywood-studio’s de horrorfilm hebben herontdekt moet van harte worden toegejuicht. Niet zozeer omdat megaprodukties als BRAM STOKER’S DRACULA, WOLF, MARY SHELLEY’S FRANKENSTEIN en INTERVIEW WITH THE VAMPIRE – los van de kwaliteit ervan – vanwege de verzamelde grote namen vóór en achter de camera onmogelijk door kleine maatschappijen gemaakt hadden kunnen worden, maar vooral omdat het commerciële succes van deze films automatisch zal leiden tot verhoogde aktiviteit bij onafhankelijke producenten.
En uit die hoek moeten we de èchte vernieuwing van het genre verwachten, waar we zo hard aan toe zijn. Zoals de titel al doet vermoeden pretendeert MARY SHELLEY’S FRANKENSTEIN, evenals BRAM STOKER’S DRACULA, de meest authentieke verfilming te zijn van één van de beroemdste horrorverhalen aller tijden. Dat blijkt, opnieuw, geen grootspraak. Het scenario van Steph Lady en Frank Darabont volgt Shelley’s uit 1818 daterende roman op de voet, met slechts één expliciete dichterlijke vrijheid waarover later meer.
Boek en film vangen aan anno 1794 op de Noordelijke IJszee, waar de ontdekkingsreiziger Walton (Aidan Quinn) met zijn schip is vastgelopen. Vanuit het niets doemt een uitgeputte man op, die zich introduceert als Victor Frankenstein (Branagh). Aan Walton vertelt hij zijn levensverhaal, dat zich als een flashback voor de kijker ontrolt. Na een gelukkige jeugd in Genève vertrekt Victor naar het Duitse Ingolstadt om medicijnen te studeren. Daar raakt hij bevriend met de geniale maar miskende professor Waldman (een onherkenbare John Cleese in een prachtige bijrol), die experimenteert met het reanimeren van dode materie. Na Waldman’s dood zet Victor diens experimenten voort en slaagt er tenslotte in een uit losse lichaamsdelen geconstrueerd wezen (Robert De Niro) tot leven te wekken, dat echter door de plaatselijke bevolking onmiddellijk de stad wordt uitgejaagd. Intussen is Victor’s verloofde Elizabeth (Bonham Carter), die al maandenlang niets van hem vernomen heeft, overgekomen uit Genève. Ze treft een volkomen uitgeputte Victor aan en ontfermt zich over hem. Terug in Genève breekt een gelukkige periode aan, die evenwel ruw verstoord wordt wanneer het doodgewaande wezen plotseling opduikt.
Behalve authentiek is het scenario van MARY SHELLEY’S FRANKENSTEIN ook verrassend eigentijds. Impliciet worden duidelijk vragen gesteld over de oirbaarheid van genetische manipulatie en de ouderlijke verantwoordelijkheid voor ongewenste kinderen. Het door Lady en Darabont geleverde werk is bijzonder doorwrocht en verdient alle lof. Op één punt wijkt het scenario, zoals gezegd, opvallend af van het boek: in de film deinst Victor er niet voor terug zijn eigen Elizabeth te reanimeren nadat zij door het wezen vermoord is, terwijl hij eerder – zowel in boek als film – juist op principiële gronden weigert een bruid voor het wezen te creëren. Victor’s verbijsterende koppigheid in deze vormt voor het wezen de direkte aanleiding om diens verdere leven tot een hel te maken. In de film wordt nu op een bepaalde manier toch de angel uit de toorn van het wezen weggenomen.
Wat voorts helaas opgemerkt moet worden is dat MARY SHELLEY’S FRANKENSTEIN, in tegenstelling tot het boek, te weinig een ‘gothic horror story’ is en, erger nog, dat het wezen te weinig een monster is. De Niro zet weliswaar een memorabele rol neer, maar was als Max Cady in CAPE FEAR een stuk angstaanjagender. Met alle respekt voor de goede bedoelingen van de makers moet de conclusie luiden dat BRAM STOKER’S DRACULA zijn doelstelling beter waarmaakte dan MARY SHELLEY’S FRANKENSTEIN.
Copyright Jan Doense. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #16, december 1994.
