Terwijl onze buurlanden de tiende aflevering van de langstlopende slasher-serie allertijden, FRIDAY THE 13TH, al hebben mogen aanschouwen in de bioscopen en fervente Jason-aanbidders zich reeds hebben verlustigd aan een volstrekt legale Spaanse dvd, ziet het leeuwendeel van de Nederlandse fans de wachttijd voor de bioscooprelease van JASON X gestaag oplopen.
Zelfs het preutse Engeland kon de jubilerende moordenaar ruim een kwart jaar eerder zien dan Nederland. De toestroom naar de overzeese bioscopen bleek overigens verrassend groot. In het land waar de filmkeuring regelmatig de schaar zet in bloederige scènes, loopt het publiek wellicht sneller warm voor een dergelijke hakfilm (beter iets dan niets), maar er zou ook een andere reden kunnen zijn. Volgens Britse opiniebladen valt de belangstelling voor JASON X te herleiden tot het fenomeen Dr. Death, de huisarts die ruim 250 bejaarden om het leven bracht en daarmee zijn gemaskerde tegenhanger op het witte doek ruimschoots verslaat. .De fascinatie voor meervoudige moorden zal in ons kikkerlandje niet direct lange rijen aan de bioscoopkassa’s doen ontstaan. Nederland kent geen Dr. Death. Maar na negen delen FRIDAY THE 13TH, waarvan de helft hier overigens op video belandde, durven we toch een meer dan gemiddelde interesse voor het grootste horror-icoon van de jaren ’80 te voorspellen. Het fameuze masker, de bewonderenwaardige staat van dienst, zijn emotieloze voorkomen en de decenniumlange afwezigheid hebben van Jason inmiddels een mythische figuur gemaakt. Wellicht de reden waarom de makers halverwege de film de zogenaamde †berjason introduceren, die met het uiterlijk van een cyborg en nog meer krachtvertoon, verheven wordt tot een onverslaanbare anti-held van de toekomst. Jason verruilt zijn vaste stek, de streek rondom Crystal Lake, voor de tweede maal voor een andere omgeving. In het mislukte JASON TAKES MANHATTAN (1989) zette Jason al voet op de kade van New York, ditmaal ontwaakt hij na vierhonderd jaar uit ingevroren toestand op een ruimteschip anno 2455, waar seks met nijptangen en liefdesrobotten algemeen geaccepteerd wordt en het reanimeren van overleden, ja zelfs in stukken gehakte personen eerder regel dan uitzondering is. Had regisseur James Isaac (HOUSE 3) het gegeven consequent toegepast, dan zou ieder slachtoffer binnen no-time weer op de been zijn geweest en was de speelduur van JASON X de pan uitgerezen. Inconsequentie werkt in dit geval beter; de reanimatie-technieken worden enkel gebruikt om de film af en toe een zet in de juiste richting te geven. Jason lijkt wonderlijk genoeg bijzonder in zijn sas in zijn futuristische speeltuin. Wanneer hij onbedoeld participeert in een virtual reality-spel tussen twee bemanningsleden, waarbij het ombrengen van monsters de meeste punten oplevert, hakt hij eerst zijn digitale tegenstander naar een andere wereld, alvorens zijn machete in de deelnemers te zetten. Wederom niet echt een doordachte scène; Jason is immers niet ingelogd en zou zijn tegenspelers niet eens kunnen zien, laat staan ombrengen. Nee, de moorden zijn er niet logischer op geworden in de tiende aflevering. Wel diverser en stukken leuker, want door Jason in een futuristische omgeving te plaatsen, ontstaat er een scala aan nieuwe afmaakmethodes. De regels van het slasher-genre zijn overigens dezelfde gebleven. Mannen die met hun geslachtsdeel denken en vrouwen die maar al te graag meedenken, vinden als eersten de dood. Sterker nog, Jason ontwaakt in het ruimteschip door het gekreun van een vrijend stelletje. Hoe ironisch. De film zit boordevol met dergelijke humoristische knipogen en in plaats van uitvoerig naar andere films te verwijzen, haalt JASON X zijn mosterd steevast uit de eigen langlopende serie. Nummertje tien is daardoor bijzonder geschikt voor ingewijden. .De doden stapelen zich in rap tempo op en er wordt geen tijd verspild aan vergezochte plotlijnen, die de hedendaagse slasher zo ondraaglijk maken (VALENTINE, URBAN LEGEND). De makers zijn zich bewust van hun restricties (slashers zullen nu eenmaal nooit uitblinken in diepgang) en hun weinig serieuze, recht-door-zee-benadering werkt geheel in hun voordeel. .Collega Phil van Tongeren maakte zich in SN #51 nog druk om de bedroevende staat van slasherfilms, het ontbreken aan spanning en het hoge modellenbureaugehalte, dat dit genre tegenwoordig zo steriel maakt. ‘Het wordt tijd dat iemand de slasher terug in de goot trapt, waar hij het best gedijt’, predikte een verontwaardigde Van Tongeren. Die tijd is gelukkig gekomen.
Copyright Ruben van Eijl. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #56, p11.
