Nadat regisseur M. Night Shyamalan zich danig verslikte in zijn metasprookje LADY IN THE WATER, moest THE HAPPENING de Heimlichmanoeuvre worden die hem zou redden. Helaas. De ooit zo talentvolle regisseur lijkt uitverteld en uitgeteld.
In Amerika werden voorpremières en persvoorstellingen uitgesteld of afgelast en ook in België kon de pers de film pas één dag voor de officiële release bekijken. Het is meestal geen goed nieuws wanneer alle negatieve kritiek vooraf vermeden moet worden. In het geval van THE HAPPENING hebben we nog een andere theorie: de grote, Shyamalaniaanse twist zit deze keer niet aan het einde van de film, maar helemaal in het begin. Wie die verklapt, heeft meteen alles over de hele film gezegd.
In de knap gecomponeerde openingsscène wordt meteen duidelijk waarom THE HAPPENING Shyamalans eerste film is die in Amerika een R-rating kreeg: een vrouw zit rustig op een bankje in Central Park, New York, en prikt doodleuk een haarspeld door haar keel. Het bloed gutst uit het gaatje. Enkele minuten later regent het bouwvakkers: één voor één springen ze van een hoge stelling. Wat is er aan de hand? De media gokken erop dat de collectieve zelfmoordwaanzin waaraan de hele Amerikaanse oostkust ten prooi lijkt te zijn gevallen, het gevolg is van een terroristische aanslag. Voor de bevolking zit er niets anders op dan te vluchten. Biologieleraar Elliot (Mark Wahlberg) moet zijn les over Albert Einstein onderbreken. Hij rent weg, maar niet voordat de camera mysterieus heeft ingezoomd op het lesonderwerp dat hij op het schoolbord heeft geschreven: volgens Einstein heeft de mens nog maar vier jaar te leven vanaf het moment dat alle bijen uitgestorven zijn. Dat Shyamalan zich met THE HAPPENING op het groene pad begeeft, wordt helemaal duidelijk wanneer Elliot op zijn vlucht richting Pennsylvania kennismaakt met een zonderlinge plantenkweker met een vreemde theorie over de kracht van planten en bomen: als ze zich bedreigd voelen, kunnen ze in de tegenaanval gaan. De groene wraaktheorie die Shyamalan al vroeg in zijn ecothriller ontwikkelt, is zo belachelijk dat de filmmaker meteen alle geloofwaardigheid verliest. Dat is pijnlijk voor een man die ons zonder problemen liet geloven in ronddolende geesten, buitenaardse wezens of onkreukbare superhelden.
De apocalyptische opzet van THE HAPPENING is rampzalig zwak en bovendien door andere filmmakers – in andere varianten – al tientallen keren gebruikt. Nog erger is dat Shyamalan hem op geen enkele creatieve manier weet te benutten. Wie bovendien even zijn gezond verstand gebruikt, kan verschillende manieren bedenken waarop de personages zich aan het onheil zouden kunnen onttrekken. Het gebrek aan dramatische spanning zorgt ervoor dat de personages in een vacuüm acteren. Mark Wahlberg is houterig slecht als biologieleraar die, zonder enige aanwijzing, doorgrondt wat er met moeder aarde aan de hand is. De kleur van de stemmingsring om zijn vinger geeft zijn emoties helaas helderder weer dan de uitdrukkingen op zijn gezicht. Bovendien zit hij ook nog eens opgezadeld met onnatuurlijke dialogen die niet zouden misstaan in een soap. De huwelijkscrisis met zijn vrouw Alma (Zooey Deschanel) aan het begin van de film is slechts een constructie om het jonge koppel toch nog iéts om handen te geven. Dat lijkt ook de reden waarom Shyamalan hen opzadelt met het achtjarige dochtertje van een vriend (John Leguizamo).
Het verschil tussen pakweg THE SIXTH SENSE en THE HAPPENING is zo groot dat je haast niet kunt geloven dat Shyamalan werkelijk zelf achter de camera stond. Het lijkt wel of een minder begaafde epigoon geprobeerd heeft de grootmeester te imiteren, maar daarin pijnlijk mislukte. Alle elementen van een typische Shyamalan-film zijn aanwezig – een bizar uitgangspunt, tergend lange shots, onderliggende paranoia – maar het wérkt deze keer gewoon niet. De potsierlijke epiloog heeft de eer om THE HAPPENING de ultieme doodsteek toe te dienen.
Di: Warner Bros. (NL: 12 juni / BE: 11 juni) Copyright Hans Dewijngaert.. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 12 juni 2008
