Begin dit jaar raakten we verstrikt in de plooien van de moordlustige rode jurk van Peter Stricklands IN FABRIC. Op de valreep van het jaar verschijnt nog een film waarin een kledingstuk voor een onwaarschijnlijk bloedbad zorgt: DEERSKIN.
Tijdens een interview op het festival van Cannes weersprak regisseur Quentin Dupieux dat zijn film – over een man die, geobsedeerd door zijn hertenleren jasje, aan het moorden slaat – raar zou zijn. ‘Het personage zélf is absurd. De film zou je bijna als een documentaire kunnen zien, over een vent die gek is.’ Mee eens. Vergelijk de bleke kleuren en onopvallende cameravoering van DEERSKIN (originele titel: LE DAIM) maar eens met Stricklands barokke uitspattingen à la Mario Bava. Maar juist die schrale stijl is wat de film van de Fransman zo sterk maakt: hij voorziet het absurde van een bedrieglijk alledaags randje.
Hoofdpersoon George (Jean Dujardin) komen we tegen terwijl hij op weg is naar de man die hem een hertenleren jasje, zo’n hippiegeval met rafels aan de mouwen, wil verkopen. George is bezig zijn identiteit stukje bij beetje af te schudden zoals een slang vervelt. Het hertenleren jasje is zijn nieuwe huid. Dat het hem eigenlijk te krap zit, kan hem niet schelen. Hij is volledig in de ban van zijn aanschaf. De verkoper doet hem er een analoge videocamera bij cadeau. Wanneer George vervolgens incheckt in een afgelegen hotel, blijkt zijn creditcard geblokkeerd. Hij geeft zijn trouwring als onderpand voor de overnachting. Even later belt hij zijn vrouw, die hem toebijt dat hij ‘niet meer bestaat’, waarop hij zijn mobiel weggooit. Hij is zijn oude ik nu zo goed als kwijt en kan zich met behulp van de camera een nieuwe identiteit aanmeten, die van filmregisseur.
Aan de bar van het hotel maakt hij kennis met Denise, die in het hotel werkt maar in haar vrije tijd bestaande films hermonteert. Zoals PULP FICTION, waarvan ze de scènes in chronologische volgorde heeft gezet. Een mislukking, geeft ze ruiterlijk toe. George is als nieuwbakken filmmaker geïnteresseerd. ‘Heb je daar een speciale machine voor?’, vraagt hij onnozel. Denise lijkt even van haar stuk gebracht door zijn onwetendheid, maar gaat met het materiaal aan de slag dat hij inmiddels heeft geschoten – voornamelijk shots van George zelf. Het naturelle spel van zowel Dujardin als Adèle Haenel als Denise (we zagen haar dit jaar ook in het indrukwekkende PORTRAIT DE LA JEUNE FILLE EN FEU) maakt het ongeloofwaardige geloofwaardig. Denise lijkt Georges kletspraatjes enerzijds met een korreltje zou te nemen en anderzijds gefascineerd te zijn door zijn naïviteit. Of misschien heeft het jasje, dat inmiddels is beginnen te praten tegen zijn eigenaar, inmiddels ook háár in zijn ban.
Op een avond bekent het jasje aan George dat het ervan droomt het enige jasje ter wereld te zijn. Ook George heeft een droom: de enige ter wereld te zijn die een jasje dráágt! Daarmee springt het sein op groen voor rigoureuze maatregelen, die vervolgens terloops en nonchalant achter elkaar gemonteerd in beeld worden gebracht. Dupieux bedrijft hier, tot en met retro-trompetjes op de soundtrack, bewust een soort anti-exploitation die geheel in lijn is met Georges modus operandi. Geweld is niet meer dan een middel om het doel te bereiken; een noodzakelijk ingrijpen. Zoals zoveel gedreven mannen probeert George het monopolie in zijn tak van sport te verkrijgen. Getting things done. Zo werkt het toch overal in de maatschappij?
Misschien heeft Dupieux met DEERSKIN wel de beste film uit zijn carrière gemaakt. In elk geval zijn subtielste en meest beheerste. Geen nadrukkelijke meta-grappen dit keer als in RUBBER (2010, ook over een voorwerp met moordlustige neigingen) en RÉALITÉ (2014), maar een verhaal dat door Denise zelf gemonteerd had kunnen zijn, bijna braafjes in chronologische volgorde. Met personages die weliswaar geschift zijn, maar in plaats van opzichtig gemanipuleerd te worden door poppenspeler Dupieux net iets meer zeggenschap lijken te hebben over hun lot dan hun voorgangers. Lijken te hebben, want de Fransman blijft natuurlijk een onverbeterlijke pestkop.
Distributie: Cherry Pickers. Release NL: 19 december 2019 Copyright: Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 17 december 2019.
