In Engeland is het een nationaal instituut, in Nederland hebben alleen leraren Engels het gelezen: het zevende-eeuwse heldendicht Beowulf. Dankzij de volledig digitale filmversie van Robert Zemeckis kan straks ook uw analfabete neefje er over meepraten.
Zemeckis experimenteerde al eerder met de motion-capturetechniek waarbij van levende acteurs digitale evenbeelden worden gemaakt. Maar THE POLAR EXPRESS uit 2004 was nog geen groot succes. Vooral de dode ogen van de personages verhinderden identificatie met de digitale klonen van Tom Hanks en een handvol minder bekende acteurs. Drie jaar later is de techniek verbeterd, maar bestaat er nog steeds weinig kans dat we de avatars van Anthony Hopkins, Ray Winstone en John Malkovich zullen verslijten voor de ‘real thing’. Hoe knap motoriek en mimiek ook zijn nagebootst, de personages blijven het uiterlijk van wassen beelden houden. Vooralsnog lijkt de weg die de makers van het vergelijkbare 300 gekozen hebben een betere: het integreren van levende acteurs in een digitale omgeving.
Techniek was in het geval van BEOWULF niet de enige uitdaging. Zemeckis haalde zich met de keuze voor het zevende-eeuwse epos nog een probleem op de hals. Hoe maak je van een taaie boekenlijstkraker waar iedere puber met een grote boog omheen loopt een publieksfilm? De nog steeds flinke hoeveelheid dialoog verraadt iets van de worsteling met het origineel. Maar opvallender zijn de inhoudelijke ingrepen. Het verhaal van vechtersbaas Beowulf (Winstone met ingrijpend aangepaste torso) die op de Deense kust landt om in opdracht van koning Hrothgar (Hopkins) de akelige reus Grendel (met de stem van Crispin Glover) te doden, werd aanzienlijk gewaagder gemaakt. Een man die zijn tegenstander, Grendel, dodelijk verwondt en vervolgens neukt met diens moeder, die bovendien het uiterlijk van Angelina Jolie heeft? Noem het een ontheiliging van de oorspronkelijke tekst, maar het levert wel een complexer hoofdpersonage op dan het epos zelf te bieden had. Dat Beowulf vervolgens een weinig romantisch want liefdeloos huwelijk sluit met de echtgenote (Robin Wright Penn) van de inmiddels overleden Hrothgar, is ook zo’n update die het personage menselijker, dus echter maakt. Pas op het laatst van zijn leven, wanneer zijn nageslacht in de vorm van een vuurspuwende vliegende draak dood en verderf in zijn koninkrijk komt zaaien, voldoet Beowulf weer aan het beeld van de conventionele held: bovenmenselijk sterk en bereid zijn leven te offeren aan de goede zaak.
Tijdens die spectaculaire apotheose schaart de film zich trouwens moeiteloos in de major league van cgi-mirakels als LORD OF THE RINGS en SPIDER-MAN. Dan betaalt zich bovendien het extra foefje uit, dat aan een aantal van de filmkopieën is toegevoegd: 3-D (in Nederland in negen zalen te bewonderen). Bezorgden de driedimensionale sequels van FRIDAY THE 13TH en JAWS de kijker een kwart eeuw geleden nog schele koppijn, de huisapotheek hoeft ditmaal niet te worden aangesproken. Het is moeilijk niet onder de indruk te raken van de vorderingen die ook op dit terrein geboekt zijn. Het beeld van BEOWULF krijgt dankzij de toegevoegde derde dimensie niet alleen diepte, maar slaagt er ook in volume te suggereren, waar vroeger toch vooral de indruk van platte decorstukken ontstond, alsof we in een kijkdoos tuurden. Volmaakt is het procédé nog niet en die maffe grote brillen zijn natuurlijk geen porem, maar ondanks deze en andere bezwaren die tegen BEOWULF zijn aan te voeren verdient Zemeckis alle respect voor zijn pionierswerk.
Di: Warner (BE: 21 november / NL: 22 november) Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 18 november 2007.
