Struinend langs rijen pulp, stuitte ik in mijn dorpsvideotheek altijd op het artwork van KNIGHTRIDERS. Een geschilderde ridder op een motorfiets, zijn zwaard fier naar de vuurrode hemel geheven. ‘De koning is dood, leve de koning’, jubelde de ondertitel. Maar zelfs Romero’s VHS-banden kon je niet op hun sleeve vertrouwen.
Het artwork van de Arrows nieuwe uitgave (blu-ray én dvd) is omkeerbaar, naargelang je voorkeur voor het origineel (een motorridder met open vizier en vervaarlijke strijdvlegel) of het frivole design van posterontwerper Nat Marsh. Ook hij raakt met zijn ridders-op-motoren slechts de oppervlakte van wat Romero voor ogen had.
KNIGHTRIDERS – niet te verwarren met de hit-serie van The Hoff – houdt zich verre van het futuristische motorgeweld van Roger Cormans DEATHSPORT (1978) en George Millers MAD MAX (1979). En de wandelende doden? Die hadden vrijaf gekregen na DAWN OF THE DEAD (1980). Toch niet die gedroomde post-apocalyptische biker movie met zombies die je op grond van Romero’s cv misschien verwacht. Voor het eerst (en ook voor het laatst) sinds zijn romantische komedie THERE’S ALWAYS VANILLA (1971), waagde hij zich buiten de kaders van zijn vertrouwde genre. KNIGHTRIDERS is een vreemd drama dat ontroert en verrast, maar pogingen tot categorisering komen niet verder dan EASY RIDER meets IVANHOE, of iets van die strekking. Romero zelf houdt het op ‘action-adventure romance with an edge of fantasy’.
Wat hij daarmee bedoelt, blijkt in de dromerige openingsscène, die abrupt van toon verandert zodra een geharnaste ridder zijn vuurrode Honda CBX de sporen geeft. Billy (een briljante Ed Harris) is een vurig aanhanger van romantische idealen uit vervlogen tijden. In de geest van koning Arthur regeert hij over een groep vrijbuiters die inwoners van slaperige provinciestadjes entertaint met steekspelen. Sensatiebeluste dagjesmensen verpozen met koelboxen en blikjes pils in het gras, terwijl op moderne ridders elkaar uit het motorzadel proberen te wippen. Herauten tetteren, lansen versplinteren en paladijnen tuimelen van hun stalen rossen. Romero permitteerde zich wat kolderieke uitspattingen, zoals een cameo van een schransende en zuipende Stephen King, die het schouwspel misprijzend becommentarieert: “It’s a fake. It’s all a fake. They try to make it look tough. They try to make it look dangerous”.
King heeft het faliekant mis. En dan krijgt het drama de overhand. Voor Billy’s onderdanen zijn bloed en kneuzingen tot daaraan toe, maar zijn rigide moraal en de bodem van de schatkist brengen de loyaliteit van de groep aan het wankelen. Aartsrivaal Morgan de Zwarte Ridder (make-up-effecten meester Tom Savini) zaagt intussen vrolijk aan de poten van de troon. Wie zijn klassiekers kent, weet niet anders dan dat Morgan de heks uit de Arthur-legende is. Romero benutte Camelots archetypen echter zoals het hem goeddunkte. Billy, Linet (Amy Ingersoll) en Alan (Gary Lahti) zijn verwikkeld in de bekende driehoeksverhouding Arthur-Guinevere-Lancelot. Merlin (dichter-verhalenverteller Brother Blue) is een zwarte medicijnman die in wijsheden grossiert en samen met een zwijgzame indiaan de nodige mystiek toevoegt (naar het schijnt weigerde Morgan Freeman omdat hij Merlins dialoog racistisch vond).
KNIGHTRIDERS is rijk aan personages en subplots die niet zouden misstaan in een HBO-reeks. Ze zijn niet allemaal even geslaagd, maar werpen altijd dezelfde levensvragen op: durf je te zijn wie je bent en leef je naar je idealen? Persoonlijke overpeinzingen van Romero, die zich als filmmaker buiten het studiosysteem altijd al afzette tegen conformisme en andere -ismes. Over het plezier dat cast en crew met hem beleven, raken ze in de special features maar niet uitgepraat. Patricia Tallman, tegenwoordig zelf stuntvrouw, herinnert zich de egalitaire sfeer op de set en Romero’s ontvankelijkheid voor andermans ideeën. Savini noemt de opnames zelfs de ‘beste zomer van zijn leven’. George en Christine Romero verzuchten hoe graag ze zouden terugkeren naar die goede oude tijd. Dat zou gezien de povere kwaliteit van Romero’s recente werk een prima idee zijn.
De zegening van het nu, is dat Arrow een hoogwaardige hd-transfer heeft gemaakt. Nog nooit zag KNIGHTRIDERS er op de thuisbioscoop zo goed uit. De volledige 147 minuten zijn op blu-ray (en dvd) gezet. Ruim de tijd dus om deze onwaarschijnlijke Romero alsnog in je hart te sluiten. Na afloop bieden de extra’s boeiende inzichten, maar vooral veel oude koeien voor wie wil meedelen in de weemoed van de makers.
Extra’s: ***
Di: Arrow Video. Copyright Rob van der Velden. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Oorspronkelijk gepubliceerd in Schokkend Nieuws #103, augustus/september 2013.
