Een wereldberoemde actiester die het moet opnemen tegen…zichzelf! Dat klinkt als een typische high-concept premisse uit de nadagen van het Stallone-Schwarzenegger tijdperk. Het zal dan ook geen verrassing zijn dat GEMINI MAN inderdaad al sinds de jaren negentig in development hell heeft liggen sudderen.
Een verhaal over een huurmoordenaar op leeftijd die geconfronteerd wordt met een kloon van zichzelf is natuurlijk afhankelijk van special effects om de dubbelganger geloofwaardig neer te zetten. Ondanks een estafette van betrokken Grote Namen (naast Sly en Arnie onder andere Harrison Ford, Mel Gibson en zelfs Clint Eastwood), lukte het vanwege beperkte technologische mogelijkheden maar niet om het project van de grond te krijgen. Anno 2019 kan alles, en is de beurt aan Will Smith om het stokje de eindstreep over te brengen.
Smith speelt Henry Broga, een voormalige Marinier die ondertussen al jaren werkt als uiterst vaardige sluipmoordenaar bij een van de vele geheime diensten die de Verenigde Staten rijk is. Als hij tijdens een lastige missie bijna een klein meisje neer schiet in plaats van zijn beoogde doel, wordt hij ingehaald door zijn geweten en meent hij dat het tijd is te stoppen. Een goeie vriend weet hem echter te vertellen dat zijn laatste slachtoffer om heel andere redenen dood moest dan zijn baas hem verteld had. Broga’s superieuren willen vervolgens de losse eindjes wegwerken, en al snel proberen ze hem plus zijn bescheiden sociale cirkel uit de weg te ruimen, inclusief dat leuke vrouwtje van de jachthaven die hij net een dag ervoor ontmoet heeft. Deze Danny (Mary Elizabeth Winstead) blijkt wat vindingrijker dan gedacht en overleeft de aanslag. Omdat een alleskunnend eenmansleger in dit soort films nou eenmaal een sidekick nodig heeft, trekken de twee er vervolgens samen op uit om de zaak uit te zoeken. Al snel worden ze echter op de hielen gezeten door een mysterieuze geheim agent die in alle opzichten de gelijke is van onze protagonist.
De kijker weet vanwege de titel en de alles voorkauwende trailer echter al lang hoe de vork in de steel zit, en daarmee komen we gelijk aan bij het grootste euvel van de film: de voorspelbaarheid. Het script is duidelijk een product van zijn tijd. Het type hi-tech actiethriller dat GEMINI MAN beoogt te zijn heeft in de decennia sinds scenarist Darren Lemke zijn pitch wist te verkopen aan een grote studio nogal een groei doorgemaakt. In de handen van een eigenzinnige schrijver, die voorbij het vergezochte uitgangspunt kan kijken om er een vervolgens een originele draai aan te geven, had dit na zo’n lange tijd zeker nog goed uit kunnen pakken. Maar zoals dat gaat met dit soort door de studio aangejaagde projecten, worden er gedurende het productieproces wat lopende-band-schrijvers op gezet om dan maar aan de slag te kunnen. In dit geval eindigde het script in de handen van David Benioff, iemand die nou niet echt bekend staat om zijn vermogen tot eigen invulling, en dit jaar nog stevig op zijn bek ging met het laatste seizoen van GAME OF THRONES.
Nu is bij genrefilms onvoorspelbaarheid of originaliteit niet per se een vereiste, het gaat tenslotte om de invulling en de uitwerking daarvan. Door het fletse script en de moraliserende toon wordt de toegevoegde waarde van de kundige acteurs (naast Smith en Winstead ook nog Clive Owen en Benedict Wong in centrale rollen) echter teniet gedaan en komt de film vrijwel in zijn geheel te rusten op de schouders van regisseur Ang Lee. Hoewel Lee groot geworden is met ingetogen en ‘analoge’ filmhuisknallers als SENSE AND SENSIBILITY (1995) en CROUCHING TIGER HIDDEN DRAGON (2000) lijkt hij sinds LIFE OF PI (2012) definitief de overstap gemaakt te hebben naar zwaar op digitale poespas leunende event cinema. Zijn laatste wapenfeit, veteranendrama BILLY LYNN’S LONG HALFTIME WALK (2016), kreeg als commentaar dat de overdreven toewijding aan baanbrekende nieuwe techniek (zoals superscherp beeld door een ongekend hoge framerate van 120fps) de film uiteindelijk alleen maar onderuit haalde.
GEMINI MAN vaart iets beter bij dit soort visueel gestunt. Hoewel de combinatie van HFR en de naturelle filmstijl van Lee er voor zorgt dat de film eruitziet als een opgepoetste realitysoap, dwingt het de makers wel alles uit de kast te halen wat betreft de actiescènes. Elke digitale oneffenheid valt tenslotte op, dus er moet zoveel mogelijk voor de camera gedaan worden. De film heeft eigenlijk maar drie echte set pieces, maar die zijn wel van hoge kwaliteit. Na films als JOHN WICK (Chad Stahelski, 2014) en HARDCORE HENRY (Ilya Naishuller, 2016) zijn we wel gewend aan die typische computerspeldynamiek, maar Lee vermijdt de overdaad van die films en houdt de focus op Smith en zijn dubbelganger. Goede choreografie vastgelegd in lange takes, afgewisseld met point-of-view shots en andere cameratrucjes, houden de film kijkbaar. Maar het wil nou net dat de film voor zijn unique selling point, het verdubbelen en verjongen van de hoofdrolspeler, juist wel afhankelijk is van CGI, en dat weet toch nog steeds niet echt te overtuigen. De momenten waarin computereffecten, hoe kort ook, het overnemen van het echte werk vallen gelijk uit de toon.
Ang Lee zou er met zijn volgende film goed aan doen een tandje terug te schakelen en zich niet te verliezen in die eindeloze queeste naar technologische vooruitgang, zoals James Cameron en Peter Jackson hem voorgingen. Als GEMINI MAN iets laat zien is dat de modernste technieken geen vervanging zijn voor een kloppend hart. Ondanks bewezen talent voor en achter de camera overstijgt de film nergens zijn vergezochte negentiger jaren-wortels. Het blijft zo’n typisch belegen studiovehikel waar eigenlijk niemand op zat te wachten.
Distributeur: Universal Pictures (BE: 9 oktober, NL: 10 oktober 2019). Copyright Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 10 oktober 2019.
