Als de hele wereld vergaat, wie maalt er dan nog om mooi of geloofwaardig uitgewerkte personages? Niet Roland Emmerich, en – eerlijk gezegd – ons kon het ook niet zoveel meer schelen.
In het vorige nummer van Schokkend Nieuws stond een mooie fotospread met oude rampenfilms als TIDALWAVE, A NIGHT TO REMEMBER en FLOOD. Aanleiding vormden toen ons eigen watersnooddrama DE STORM, het Koreaanse HAEUNDAE en Roland Emmerich’s 2012. De Hollander heeft ondergetekende nog niet gezien, de Koreaan bleek tegen te vallen, maar Emmerich doet gelukkig exact wat je van een klassieke rampenfilm verwacht. 2012 overdondert, overtroeft, overspoelt…
Voor wie het gemist heeft: op 21 december 2012 vergaat de aarde. De oude Maya’s zeiden het al, de Bijbel heeft het ook over een zondvloed en de regisseur van INDEPENDENCE DAY en THE DAY AFTER TOMORROW bereidt ons al jaren voor op de naderende ondergang. Zelden echter was Emmerich zo compleet: aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, klimaatwijzigingen, asregens, tsunami’s, vliegtuigcrashes, scheepsrampen: niets blijft ons ditmaal bespaard. 2012 neemt al in de openingsscène een duik in het gloeiend hete oppervlak van de zon. Die zonnevlammen namelijk, worden steeds groter en dat heeft gevolgen voor onze aarde: de continentale platen beginnen opeens te schuiven! Wetenschappers en politici weten het stiekem al enige tijd, maar Jackson Curtis (John Cusack) ontdekt de waarheid pas wanneer hij onheilsprofeet Charlie Frost (Woody Harrelson) ontmoet. Die ontmoeting vindt plaats in Yellowstone National Park, waar – u bent gewaarschuwd – op dit moment al grote vulkanische activiteit heerst.
Emmerich introduceert zijn personages behendig en jaagt ze vervolgens allemaal de rampspoed in: Jacksons kinderen en ex-vrouw Kate (Amanda Peet), haar nieuwe vriend (Thomas McCarthy), de Amerikaanse president (Danny Glover) en zijn dochter (Thandie Newton), de integere natuurkundige Helmsley (Chitwetel Ejiofor) de Russische multimiljonair Karpov (Zlatco Buric) en de dubieuze politicus Anheuser (Oliver Platt). Diepgang hebben Emmerichs personages nooit, al schuilt er een soort vakmanschap in te weten wanneer je je personages in detail moet uittekenen en wanneer enkele grove penseelstreken volstaan. Goed. Kwaad. Egoïsme. Moed. Overlevingsdrang. In het natuurgeweld van 2012 gaat meer nuance sowieso verloren. Het jolige personage van Woody Harrelson is té geforceerd, maar de meeste andere grappen, vaak ten koste van Kate’s nieuwe vriend, zijn goed gedoseerde spanningsbrekers in een tweeënhalf uur durende achtbaanrit. De clichématige romantische subplots en de morele vragen – wie wordt er gered en wie niet? – raken geen enkele snaar, maar storen doen ze ook niet.
Het is moeilijk te beschrijven hoe groot de schaal van vernietiging is die Emmerich hier aanricht. De enorme lijst digital en visual effects artists op IMDb is een indicatie. De vernietiging van de wereld: dat is natuurlijk ook niet niks. 2012 slaagt er werkelijk in dat niet te bevatten concept min of meer geloofwaardig te maken. Naar dat shot in de trailer, waarin een vloedgolf het Himalayagebergte overspoelt, is zorgvuldig toegewerkt. Beginnend vanuit de straat waarin Jacksons ex en kinderen wonen. Hij weet ze net op tijd te redden, terwijl achter hem eerst het huis, dan de straat, de wijk, en uiteindelijke heel Californië in een aardspleet stort! Yellowstone National Park explodeert. Wolkenkrabbers zijgen ineen. Las Vegas wordt verzwolgen. Rio? Parijs? Je moet het met eigen ogen zien. Tegen de tijd dat wordt verteld dat de magnetische polen van de aarde zijn gekanteld en dat Wisconsin nu de nieuwe Zuidpool is, geloof je alles.
Uiteindelijk heeft 2012 minder met de oude Maya’s te maken, dan met het Bijbelse verhaal van Noach. De regeringen van de wereld hebben in het diepste geheim vier arken gebouwd. Gered? Niet meteen. De arken liggen in China, dus eerst moeten Jackson en de anderen daar zien te komen. In een oud Sovjetvliegtuig zonder landinggestel. En dan blijkt de ark ook nog lek! Ramp-zalig!
Di: Sony (NL/BE: 11 november)
Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 12 november 2009.
