De voorgeschiedenis van Peter Parker alias Spider-Man stemt in grote trekken overeen met die van een andere beroemde stripheld: Bruce Wayne alias Batman. Een jongeman verliest een of meerdere familieleden bij een roofoverval en besluit voortaan als gemaskerde wreker door het leven te gaan.
Verschil is er ook. Waar de puissant rijke Wayne weliswaar over peperdure gadgets beschikt maar het fysiek op eigen kracht moet rooien, komt Peter Parker wél in bezit van een bijzondere gave: de beet van een radioactieve (in de film: genetische gemanipuleerde) spin doet een soort THE FLY-effect in zijn genetische huishouding ontstaan. Uit Peter’s poriën groeien opeens haakjes waardoor hij tegen muren op kan klimmen en uit zijn pols schieten kleverige webben te voorschijn waaraan hij zich als een moderne Tarzan van de ene wolkenkrabber naar de andere slingert.
Het New York van SPIDER-MAN The Movie verschilt trouwens ook nogal van het lugubere, door een permanente nacht overhuifde Gotham City zoals we dat kennen uit de Batman-films van Tim Burton. Hét titanenduel tussen Spider-Man en zijn belangrijkste antagonist de Green Goblin (Willem Dafoe) speelt zich af op klaarlichte dag in een herkenbaar, bedrijvig New York waar de kemphanen elkaar als virtuoze trapezewerkers te lijf gaan tussen vrolijk gekleurde balonnen. SPIDER-MAN is minder barok, minder luguber, kortom een stuk ‘menselijker’ dan het gemiddelde superhelden-epos. Ondanks de met veel flair in beeld gebrachte capriolen en luchtacrobatiek verliest Raimi nergens uit het oog dat het in SPIDER-MAN om simpele, uit het alledaagse leven gegrepen thema’s hoort te gaan.
Peter Parker’s transformatie tot superheld is misschien wel de ultieme natte-puberdroom. Met zijn bril, slungelige houding en weke mondje is Tobey Maguire de perfecte incarnatie van de archetypische nerd die maar van één ding droomt: ooit nog eens het leukste meisje van de klas te versieren, in dit geval de door Kirsten Dunst gespeelde roodharige Mary Jane. Na de spinnenbeet is het zover: de bril kan af en zijn torso vertoont de biceps van een afgetrainde jock. Maar de euforie is van korte duur. Nadat zijn oom Ben (Cliff Robertson) door nalatigheid van Peter zelf is neergeschoten, schieten de superheld-in-wording oom’s wijze woorden te binnen: grote macht brengt grote verantwoordelijkheid met zich mee. Het impliceert niet minder dan een gelofte van eeuwige kuisheid.
Peter Parker is voortaan vóór alles Spider-Man, de kampioen der verdrukten die, om zijn identiteit niet prijs te geven, afstand moet doen van de vrouw van zijn dromen. Ook dit is een essentieel onderdeel van de natte-puberdroom: de zelfopoffering voor een hoger doel. Spider-Man’s antagonist speelt in het wordingsproces van de superheld een cruciale rol. Norman Osborn alias de Green Goblin is in wezen een tragische Jekyll & Hyde-figuur, die tegenover Cliff Robertson’s oom Ben de rol van Parker’s ‘slechte vader’ vervult, het negatieve rolmodel.
Laat overigens vooral niet de indruk onstaan dat SPIDER-MAN alleen maar met dergelijke coming-of-age problematiek in de weer is. In de actiescènes vliegen de stukken er vanaf en er valt ook heel wat te lachen, zoals wanneer Parker het in een slobberig prototype van zijn latere kostuum in de ring opneemt tegen een worstelaar genaamd Bone Saw. Maar het drama van de puber die in het dwangbuis van een superheld terechtkomt en daarmee in één klap zijn jeugd verspeelt, maakt SPIDER-MAN behalve spectaculair soms ook pijnlijk en aandoenlijk. En dat is meer dan van een popcorn movie verwacht mocht worden.
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #55, zomer 2002.
