Met zijn charmante scheve lachje komt James Franco een heel eind, maar de welbekende Yellow Brick Road is helaas iets langer en braver dan verwacht. Ondanks enkele betoverende CGI-trucjes.
In het Kansas van 1905 probeert Oscar Diggs (James Franco) een paar centen te verdienen op de kermis. De goochelaar is dankzij z’n snelle babbel een succes bij de vrouwtjes, maar zijn gebrek aan talent schijnt door in zijn clichématige podiumtrucs. Toch komt de charmeur overal min of meer mee weg. Tot die ene, catastrofale avond. Zijn ‘magische’ show blijkt een farce: hij weet een arm meisje in een rolstoel niet eens op de been te krijgen en wordt bovendien met pek en veren de kermis afgejaagd door de woedende minnaar van één van z’n veroveringen. Oscar springt in een klaarstaande bak aan een luchtballon (het is immers een kermisterrein) en vlucht, lachend. Aanvankelijk. Want Oscar komt in zwaar weer terecht, en hij heeft uiteraard geen idee hoe hij een luchtballon moet besturen.
Na enkele angstige momenten haalt hij een nat pak in een prachtig meer in een Technicolor-wereld vol vreemde planten. Oscars humeur klaart direct op wanneer hij een beeldschone dame ontwaart. Het is heks Theodora (Mila Kunis), die dolblij is met zijn komst. Hij is toch die tovenaar die, zoals voorspeld, het land Oz zal verlossen van de kwade heks? Oscar denkt erover haar te bekennen dat hij slechts een simpele trucjesman is, maar laaft zich al snel aan haar bewondering en mooie beloftes. Het nieuwe leven als bewierookte redder van Oz bevalt hem prima. Totdat hij natuurlijk daadwerkelijk op pad gestuurd wordt om de boze heks uit te schakelen. Oscar kan nog geen deuk in een pakje boter slaan. Niet met z’n handen en al helemaal niet met behulp van magie.
Tussen 1900 en 1920 schreef L. Frank Baum veertien verhalen in de beroemde reeks over het Land van Oz. In deze film vol visuele bombast komen Dorothy, de vogelverschrikker, de tinnen man en de rest van de klassieke Oz-figuren niet voorbij, maar wordt ingezoomd op de tovenaar. Het is bijzonder fijn dat regisseur Sam Raimi, die we natuurlijk kennen van THE EVIL DEAD en de SPIDER-MAN films, niet gekozen heeft voor een musicalvariant. Hij had het toch niet kunnen winnen van klassiekers als THE WIZARD OF OZ (1939, met Judy Garland) en het swingende THE WIZ (1978, met Diana Ross en Michael Jackson). Ook niet van THE MUPPETS’ WIZARD OF OZ (2005) trouwens – maar daarover zullen de meningen verschillen.
Raimi had een magisch, ietwat duister avontuur kunnen maken, een beetje à la Tim Burton, maar koos daar niet voor. Op een gepeperd grapje na, hier en daar, is OZ THE GREAT AND POWERFUL heel mild van toon. Een echte familiefilm eigenlijk, hoewel 130 minuten voor kids een lange zit is. Dat is het ook voor volwassenen, overigens, want het verhaal zakt na verloop van tijd behoorlijk in.
Gelukkig is er genoeg moois te zien in Oz. Er komen een aantal wonderschone special effects voorbij, zoals het porseleinen popje China Girl en de trip die Oscar maakt in een luchtbel. Visueel het verrassendst zijn de eerste scènes in de gewone wereld. Die zijn zwart-wit, maar wél in 3D. Wie had gedacht dat je in grijstinten zoveel moois zou zien! Raimi speelt ook origineel met het beeldkader; zo vliegen er soms scène-elementen uit het kader, zoals een vuurbal in zwart-wit. Prachtig! Helaas zakken ook de special-effects een beetje in tegen het einde van de film. In het (te) lange ‘eindgevecht’ lijkt de kwade heks teveel op de musicalversie uit Wicked – die qua make-up natuurlijk een knap staaltje is, maar hier verwacht je toch wat meer.
Raimi en zijn crew brengen qua verhaal niet meer dan een degelijke, maar veilige hommage aan films als THE WIZARD OF OZ, maar schieten qua kleurgebruik helemaal in de roos. Technicolor was destijds populair en past ook nu nog naadloos bij de stijl van Baums fantasierijke avonturen. Ook 3D is, juist vanwege het grote computergeanimeerde aandeel, in dit geval een mooie aanvulling. Toch lieten wij ons vooral inpakken door het (iets minder extreme) 3D in de eerste achttien minuten van de film, in old school zwart-wit, met een smaller kader en voorzien van monogeluid. Terug naar heel erg veel vroeger kan verdomd vernieuwend zijn.
Di: Walt Disney Pictures. (Release NL 14 maart 2013). Copyright Maricke Nieuwdorp. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 14 maart 2013.
