Eigenlijk is Arnold Schwarzenegger verkeerd gecast in TOTAL RECALL. Toch was de film zonder hem – en zijn suggestie om Paul Verhoeven in te huren als regisseur – niet zo memorabel geweest. En waarschijnlijk niet dertig jaar later opnieuw in de bioscoop.
Het probleem met Schwarzenegger is vooral dat hij voor geen meter door kan gaan voor zomaar een bouwvakker. Het idee van de film is dat de kijker blijft twijfelen of hij echt een gevaarlijke dubbelspion is, of dat we zijn geïmplanteerde droom aan het bekijken zijn, waarin hij – zoals beloofd – de planeet redt met een mooie vrouw aan zijn zij.
Voordat we verder gaan is misschien toch een korte samenvatting op zijn plaats. Doug Quaid heeft best een prima leven, eigenlijk: hij leeft in een appartement voorzien van alle nieuwste snufjes, met Sharon Stone als echtgenote. Wie wil er nou nog meer? Nou, Doug: hij sterft elke keer in zijn dromen op de rode planeet een theatrale decompressie-dood, maar toch wil hij dolgraag een keertje op bezoek. Daarom trekt het product van Rekall hem wel: dit bedrijf implanteert dromen. Van toeristische reizen, vooral. Maar het nieuwste van het nieuwste dat het bedrijf levert is de ‘ego-trip’ waarmee je je een ander kan wanen. Een spion, bijvoorbeeld. Maar dan blijkt Quaid echt de spion Hauser te zijn. Of toch niet?
Zoals gezegd: Schwarzenegger is plausibeler als actieheld dan als alleman. Dat was waarschijnlijk anders geweest met William Hurt in de hoofdrol, zoals werd overwogen toen David Cronenberg nog aan het roer stond. De Hurt/Cronenberg-versie van de film was waarschijnlijk trouwer geweest aan het verhaal van Philip K. Dick waar de film op gebaseerd is, We Can Remember it For You Wholesale, en wellicht ook een sciencefictionklassieker.
Toch is de TOTAL RECALL die we kregen zeker geen troostprijs. Daarvoor valt er gewoon – ook dertig jaar later – nog te veel plezier aan te beleven. ‘Plezier’ lijkt misschien een vreemd woord voor een film die zo gewelddadig is en waarin de effecten zo plastisch en grotesk zijn. Maar het is genieten, tot in de kleine details. Bijvoorbeeld de Röntgentunnel: in eerste instantie lijkt het een futuristisch detail uit de wereld, zoals de digitale nagellak van de Rekall-receptioniste, maar stiekem wordt een latere actiescène voorbereid. Of denk aan de arme rat die het moet ontgelden omdat hij ervandoor gaat met de ‘bug’ van Quaid… En al mag Schwarzenegger dan niet de meest veelzijdige acteur ooit zijn, hij weet het contrast tussen Doug Quaid en Carl Hauser scherp neer te zetten.
De praktische effecten zien er ook nog steeds indrukwekkend uit – wat voornamelijk gedateerd is zijn de paar shots waarvoor duidelijk gebruik gemaakt is van primitieve digitale effecten. En TOTAL RECALL is waarschijnlijk de meest humanistische van Verhoevens Amerikaanse films. De vrouw met de drie borsten is een van de bekendste beelden in de film, en Verhoeven is ook zeker niet wars van exploitatie. Maar hij laat er tegelijkertijd geen enkele twijfel over bestaan waar zijn sympathie ligt: bij de sekswerkers en andere mutanten van Venusville, die weigeren toe te geven aan kapitalistische uitbuiting.
Die combinatie van pret en maatschappijkritiek? Dat is waarom deze film na dertig jaar nog steeds niet aan kracht heeft ingeboet… of je hem nou op klein scherm kijkt, of – zoals weer even kan – op het grote doek.
Distributeur: EYE. Release NL: 19 november 2020. Copyright: Hedwig van Driel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 18 november 2020.
