Met THE PURGE: ELECTION YEAR (2016) werd de trilogie die begon met THE PURGE (2013) netjes afgerond. Alles wat te zeggen viel over een fascistisch Amerika dat een dag per jaar gebruikt om de onderste laag van de bevolking uit te dunnen, was gezegd. Toch is er nu een origin story met THE FIRST PURGE. Zelden werd een film gemaakt die zo overbodig was.
In een perfecte wereld zou elke schrijver of filmmaker weten wanneer het tijd was om met een serie te stoppen. De koek genuttigd, de rek eruit, hou ermee op voor het te laat is. Dat het zelden gebeurt is niet verbazingwekkend, want de wereld is nu eenmaal niet perfect. Zo lang er geld kan worden geperst uit een formule gaat het feest gewoon door en The Purge-reeks is een bijzonder lucratief voorbeeld. Het betrekkelijk lage budget van elk deel van de trilogie werd eenvoudig met de factor tien vermenigvuldigd wat betreft winst, dus waarom stoppen?
Stoppen hoeft natuurlijk niet. Zoals eerder betoogd kan een vervolgdeel het origineel overtreffen, zo lang er maar een verrijking van de materie plaatsvindt. Een beetje dappere filmmaker had bijvoorbeeld de huidige toestand in Amerika kunnen incorporeren in het ontstaansverhaal dat in THE FIRST PURGE wordt verteld. Het gebeurt niet. Sterker nog: werkelijk alles wat er mis kan gaan, gaat hier mis.
Waar te beginnen? Het begin dan maar. In de eerste seconden maken we kennis met een gestoord personage waarvan je meteen weet: dat wordt zo dadelijk een belangrijke schurk. Een hopeloos staaltje overacteren wordt over ons uitgestort, de eerste rode panieklampen gaan aan. Vanaf dat punt ramt regisseur Gerard McMurray – die vorig jaar nog uitstekend debuteerde met BURNING SANDS – het matige scenario van Purge-veteraan James DeMonaco met een enorme honkbalknuppel de grond in.
Er gaat een hele serie scènes voorbij waarbij het vermoeden overheerst dat ze in de stijl van Edward D. Wood jr. zijn geschoten. Waarom een tweede take? ‘And cut! Print! We’re moving on! That was perfect!’, hoor je McMurray met wat fantasie roepen. Dialogen slepen zich voort als een stervend paard, diverse acteurs lepelen regels tekst op alsof ze ze ter plekke aan het oplezen zijn van een kartonnen bord dat ergens omhoog gehouden wordt. Het is werkelijk ongelofelijk. Een slimme zet die al tientallen jaren geldt bij het maken van een B-film: huur voor een roestige stuiver tenminste één acteur/actrice in die echt wat kan – de Italianen waren er meesters in tijdens de jaren zeventig en tachtig. De Bekende Actrice van dienst is hier Marisa Tomei die haar opwachting maakt als de psychologe die het Purge-experiment heeft verzonnen. DeMonaco legt haar teksten in de mond als: ‘the people need to lose their religious dogma’s’ en dat is nog een van de betere. Tomei lijkt naarmate de film vordert steeds meer te denken: ‘Mag ik weg?’ of ‘Mag ik dood?’. Het is haar overduidelijk om het even.
McMurray maakt geen keuzes en dat is fataal, zeker in een pulpfilm met een eenvoudig verhaal. Meerdere plotlijnen worden opgestart om als sputterende blindgangers uit te doven en plaats te maken voor weer nieuwe verhaallijntjes. Het lijkt alsof de film is geschreven door een 10-jarige met ADHD en een nazi-fixatie die het vertelt à la ‘En dan komt die gast en die maakt die andere gast af. En dan komen er drones. En die gaan schieten. En dan komt die gast weer terug, maar niet voor dat commando’s gaan schieten. Op die andere gast. En dan is er opeens een gast in een plastic Gestapo-jas (echt!). En…en…en.. drugsdealers!’ Zo’n kind kan je nog het zwijgen opleggen met een ijsje van een euro. Uit een bioscoopstoel is het wat lastiger vluchten.
Je vraagt je tijdens je verbijstering meermaals af wat een John Carpenter of een Spike Lee met dit materiaal zou hebben gedaan in hun jonge jaren. Toen bestond er in elk geval nog geen CGI-bloed dat hier opvallend vaak en gênant wordt ingezet, tijdens de extreem slecht gemonteerde actiescènes. THE FIRST PURGE is geen film. Het is niet meer dan een slecht gemaakte, schaamteloze set-up voor de televisieserie die over twee maanden op ons wordt losgelaten. Om nog meer geld te persen uit een prima afgerond verhaal waar geen enkele eer meer aan valt te behalen.
Distributie: Universal Pictures. Release in Nederland en België: 5 juli 2018. Copyright Vincent Hoberg. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende.
