Heb ik na het zien van ADDAMS FAMILY VALUES (Barry Sonnenfeld, 1993) jarenlang met twee vlechten en een flesje (nep)cyanide rondgelopen? Misschien. Heb ik de Schokkend Nieuws-redactie gechanteerd om deze nieuwe Addams-incarnatie te mogen recenseren? Wellicht. Was dat het waard? Ehmmm…
De Addams Family debuteerde in 1938, in de cartoons die Charles Addams voor The New Yorker tekende. Al snel werden pater en mater familias Gomez en Morticia, hun psychokindertjes Wednesday en Pugsley en de uitgebreide kring aan bizarre personages om hen heen immens populair. Sindsdien zijn de beminnelijke, gewelddadige weirdo’s nooit meer echt uit het popculturele landschap verdwenen. Er volgden o.a. een sitcom, bordspelletjes, tekenfilmseries en zelfs een musicalversie op Broadway.
In de vroege jaren negentig werden de Addamsen al eens succesvol afgestoft door voornoemde Barry Sonnenfeld, in twee films met een sterrencast: Raul Julia, Anjelica Huston, Christopher Lloyd, Carol Kane en ruw diamantje Christina Ricci (zelden bleek een personage zonder gezichtsuitdrukking zo gifable). Oh, en onze eigen Hollandsche reus Carel Struycken speelde butler Lurch. Deze films zijn inmiddels, zoals dat heet, canon. Maar blijkbaar vond MGM de tijd rijp om hun vingers te branden aan een nieuwe hertaling.
Het duo Greg Tiernan en Conrad Vernon regisseerde eerder de onderbroekenklucht SAUSAGE PARTY (2016). Blijkbaar beviel dat, want deze keer sloegen ze opnieuw de (lichaamsloze) handen ineen voor THE ADDAMS FAMILY. Beiden begonnen hun loopbaan als 2D-animatoren. Tiernan werkte, onder regie van Don Bluth, aan tranentrekkende klassiekers als AN AMERICAN TAIL (1986) en THE LAND BEFORE TIME (1988). Vernon storyboardde o.a. voor Cartoon Network-lieveling DEXTER’S LABORATORY (en later de SHREK-serie en de MADAGASCAR-franchise).
Met zoveel ervaring aan het roer mag je best wat kwaliteit verwachten. De animatie is dan ook sprankelend en effectief, soms zelfs spectaculair. De visuele stijl wortelt duidelijk in de cartoons: de personages zijn echt “levende” versies van Charles Addams’ tekeningen (maar dan gladder en kleurrijker, alsof een speelgoedfabrikant ermee aan de haal gegaan is).
Ook de 3D is prima te verdragen. Het is duidelijk dat de regisseurs in 2D-animatie gewerkt hebben: de krampachtige camera-choreografieën die menig 3D-film tegenwoordig tot een oogbalmangelende achtbaanrit maken, zijn relatief spaarzaam ingezet. So far, so good.
Je zou de Addams Family kunnen zien als kritiek op het kerngezin, met haar verstikkende decorum en schijnheilige brave-burgerschap. De Addamsen belagen elkaar constant met messen, guillotines en kanonnen, maar dat is nou juist hun idee van plezier. Alles wat ze elkaar aandoen, gebeurt met slapstickachtige humor en, vooral, diepe genegenheid. Daarbij hebben ze niet altijd door dat de rest van de wereld er andere waarden en omgangsvormen op nahoudt. Ze wéten niet dat ze eng, spookachtig en vreemd zijn. De freaks, dat zijn altijd de anderen. De botsing tussen hun bloeddorstige wereld en de goegemeente levert vaak de beste scenes op.
In het scenario van deze nieuwe iteratie wordt dat gegeven zo nadrukkelijk mogelijk uitgebuit. All-American hysterica (blond getoupeerd haar, denim uniform) Margaux Needles presenteert een realityshow waarin ze huizen opknapt. Het programma heet ‘Assimilation’, dus dan weet je het wel: alles en iedereen wordt in dezelfde opgepoetste mal gepropt. Ze heeft een stunt nodig om haar kelderende kijkcijfers op te krikken: het assimileren van een complete buitenwijk. Maar wat staat daar voor afschuwelijke vervallen villa op die berg?! Daar moet een stokje voor gestoken worden, desnoods met geweld!
In THE ADDAMS FAMILY uit 1991 citeert Morticia het Addams-familiemotto: ‘We gladly feast on those who would subdue us’ (‘We doen ons met plezier tegoed aan hen die ons willen onderwerpen’). Die dreiging is in deze reboot ver te zoeken. Dit is duidelijk een kinderfilm en echt duister wordt het nooit. Het emotionele zwaartepunt ligt in de generatiekloof, bij ouders die hun kinderen dwingen zich te voegen naar hun eigen, wellicht achterhaalde beeld van hoe het hoort en hoe je zou moeten leven.
Pugsley wordt door Gomez getraind in de Sabelmazurka, een Poolse volksdans die bij de Addamsen de overgang van jongen naar man markeert. Maar hij wil veel liever met explosieven klooien dan met zwaarden gooien. Wednesday begint te puberen, en choqueert haar moeder tot in haar merg door met een roze eenhoornspeldje in haar haren thuis te komen. Dat zijn aardige grapjes, maar de liefde van de Addams-ouders voor hun kroost is zo rotsvast dat er nooit echt iets op het spel staat.
Natuurlijk ben ik bevooroordeeld, maar ook objectief gezien kan deze FAMILY niet tippen aan de nineties-variant. Te weinig risico’s, te weinig focus. Toch is het leuk om anderhalf uur door te brengen met deze beminnelijke freaks, als een bezoekje aan familieleden die je veel te weinig ziet.
En de cast heeft er zin in. Oscar Isaac en Finn Wolfhart zijn adequaat als respectievelijk Gomez en Pugsley. Charlize Theron doet een adellijke Morticia (al mist ze de bijna naïeve warmte van Carolyn Jones en Anjelica Huston). Chloë Grace Moretz maakt een fijn dramatische emo van Wednesday. Vooral Nick Kroll gaat met gestrekt been zijn rol van Uncle Fester in. Hij echoot de schrille stem van Jackie Coogan, die Fester speelde in de sitcom uit de jaren zestig, maar maakt er een echt Krolliaans personage van. Ook Allison Janney, een doorgewinterde (stem)actrice, is erg goed als Margaux Needles.
Aan een film die meisjes leert dat het een prima plan is om je haar op te scheren en zwarte lipstick op te smeren kan ik onmogelijk een hekel hebben. Maar voor een familie die al generaties lang te boek staat als ‘creepy, ooky, mysterious and spooky’, is deze nieuwe incarnatie vrij makkelijk te vergeten.
Distributie: Universal Pictures International. Release NL, BE: 4 december 2019 Copyright: Merel Barends. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 4 december 2019.
