Iedere STAR WARS-film die verscheen onder de Disneyvlag was de beste sinds THE EMPIRE STRIKES BACK. Zo ook THE LAST JEDI.
THE EMPIRE STRIKES BACK was duisterder, complexer en origineler dan STAR WARS, en hetzelfde geldt voor THE LAST JEDI ten opzichte van THE FORCE AWAKENS. Laatstgenoemde had de taak fans gerust te stellen over het lot van de franchise. Na de verafschuwde prequels moest J.J. Abrams nieuwe hoop geven. Dat deed hij met een plichtmatige herhaling van de eerste STAR WARS. Nu dat uit de weg is, mag er weer een beetje geëxperimenteerd worden.
Een beetje. Want zoals bekend houdt Lucasfilm-directeur Kathleen Kennedy de teugels strak. Scenarist en regisseur Rian Johnson (BRICK, LOOPER) blijkt echter in staat te verrassen binnen de nauwe kaders van het STAR WARS-universum. Bij hem maken personages met goede bedoelingen regelmatig de verkeerde keuzes, en hebben ook slechte mensen begrijpelijke motivaties. Ze moeten overleven in een genadeloze wereld, bijvoorbeeld. Of ze laten zich te veel leiden door hun emoties, zoals Kylo Ren (Adam Driver), de meeste interessante van alle schurken uit de grote filmreeksen van de 21e eeuw. Een wannabe, een Darth Vader-fanboy, worstelend met zichzelf en, ondanks zijn pogingen rationeel te zijn, gestuurd door blinde woede richting de onrechtvaardige wereld. Voor hen die liever een eenvoudigweg kwaadaardige baddie zien is er natuurlijk de sinistere Snoke, wiens dialogen Andy Serkis duidelijk met plezier over zijn lippen laat druipen.
De helden vallen eerst wat tegen. Poe Dameron (Oscar Isaacs) lijkt zich te ontpoppen tot een soort Peter Quill met een marvelesk stukje lolligheid aan het begin. Gelukkig blijft het bij één scène. Echt vervelend is echter het subplot dat volgt op de cliffhanger waarmee THE FORCE AWAKENS afsloot. Rey (Daisey Ridley) bezoekt Luke Skywalker (Mark Hamill) op een afgelegen eiland, in de hoop dat hij haar wil opleiden tot Jedi. Maar daar heeft Luke geen zin in. Hij wil geen Jedi meer zijn en zeker geen nieuwe Jedi trainen. Dus moeten we weer dat clichématige verhaal uitzitten waarin de chagrijnige mentor zijn leerling eerst afwijst, om uiteindelijk natúúrlijk overgehaald te worden: bah.
Maar zodra dat achter de rug is valt er eigenlijk alleen nog maar te juichen voor onze helden. Voor Poe, voor Rey, voor Finn en voor nieuwkomer Rose, een mechanicus die samen met Finn een MacGuffin gaat halen. Rose wordt enthousiast gespeeld door Kelly Marie Tran, een Vietnamees-Amerikaanse actrice. Ik was niet van plan aandacht te besteden aan haar Vietnamese uiterlijk, want dat doet de film ook niet, maar na afloop hoorde ik in de lobby een jongen stellen: ‘Dat Chinese meisje zit er sowieso in omdat mensen anders zouden gaan zeuren dat het te wit is.’ Het behoeft blijkbaar een verklaring als een personage in a galaxy far, far away een andere huidskleur heeft dan wit. Dat betekent dat die situatie nog niet normaal genoeg is. Vergeef me dus een cliché: het is toe te juichen dat een grote franchise ons een divers team aan helden geeft.
Of nou ja, team. Johnson houdt onze helden lang van elkaar gescheiden. Hoe vermakelijk hun verschillende subplots ook zijn, de film ontbeert momenten van samenkomst. Poe ligt overhoop met de rebellenleiders, Finn en Rose zijn op reis en Rey zit maar op dat eiland te wachten tot Luke een keer zin krijgt om te helpen.
Wel een mooie plek trouwens, dat eiland. Er wonen ook een soort hamstervogels. In de marketing worden ze Porgs genoemd, maar in de film noemt niemand ze zo. Schattige beestjes zijn het, die vooral als decor dienen. Ook leuk zijn de kristalvossen en konijnpaarden, die ongetwijfeld anders heten in de speelgoedwinkel. We komen ze tegen in donkere grotten en bij een heerlijk decadent casino. Als het op fantasielocaties en -dieren aankomt heeft THE LAST JEDI, zoals iedere STAR WARS-film, heel wat te bieden aan potentieel iconische beelden.
Door de lens van Johnsons vaste cinematograaf Steve Yedlin ziet het er spectaculairder uit dan alle voorgangers na EMPIRE. Er zit veel rood in de film, en bij Yedlin is rood echt róód. In de troonkamer van Snoke, bijvoorbeeld, met zijn strakke architectuur en scharlaken gordijnen. Het perfecte decor voor een van de mooiste lichtsabelgevechten uit de hele serie. Of een planeet die bedekt is met een dun laagje hagelwit, waaronder bloedrood schuilgaat. Eenvoudige buitenaardse esthetiek die je raakt in je maag: dat is STAR WARS.
STAR WARS is ook: juichmomenten, popfilosofie en effectief sentiment. Ook die zaken zijn in overvloed aanwezig (de dood van Carrie Fisher maakt een aantal van haar scènes onbedoelde tranentrekkers). THE LAST JEDI is alles wat we van een STAR WARS-film verwachten, plus verrassingen.
Distributie: Disney. Copyright: Julius Koetsier. Release: 13 december 2017. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 13 december 2017.
