Sciencefictionklassieker PLANET OF THE APES (1968) kreeg vier vervolgfilms en een remake van Tim Burton, maar nooit een waardige opvolger – tot in 2011 Rupert Wyatts RISE OF THE PLANET OF THE APES een uitstekende blockbuster bleek. De twee vervolgen van Matt Reeves, DAWN OF (2014) en WAR FOR THE PLANET OF THE APES (2017), zochten de diepte en de duisternis op, maar vergaten daarbij niet ook adembenemend apenspektakel te leveren. Paardrijdende apen met geweren, we zagen het graag.
RISE, DAWN en WAR draaien om de briljante chimpansee Caesar (Andy Serkis), die zich tot de eerste apenleider ontpopt wanneer een door mensen ontwikkeld virus waar apen slim van worden de hele wereld besmet. Op mensen heeft het virus een averechts effect.
KINGDOM OF THE PLANET OF THE APES (de trouw aan de merknaam ‘PLANET OF THE APES’ leidt nog altijd tot ongemakkelijke titels) speelt ‘vele generaties’ na de ‘Caesartrilogie’. De menselijke steden zijn overwoekerd, de functies van de gebouwen onbekend voor de apen die er rondlopen. Sommigen hebben wel eens gehoord dat mensen en apen vroeger samenleefden.
De jonge chimpansee Noa (Owen Teague) hoort bij de Clan van de Arend, chimps die arenden trainen om voor ze te jagen. Als zijn dorp platgebrand wordt door een oorlogszuchtige stam trekt Noa eropuit. Onderweg krijgt hij gezelschap van de wijze orang-oetan Raka (Peter Macon) en het mensenmeisje Nova (Freya Allen). Hun reis leidt naar de kust, waar de dictatoriale koning Proximus (Kevin Durand) zichzelf een opvolger van Caesar waant.
Het scenario van Josh Friedman zet heel aardig verschillende apenculturen neer en geeft ons gelukkig de ruimte zelf te fantaseren over hoe die in de afgelopen paar honderd jaar tot stand zijn gekomen, en hoeveel apenstammen er nog meer zouden bestaan. Regisseur Wes Ball (die hiervoor alleen de MAZE RUNNER-trilogie maakte) heeft een goed oog voor omgevingen. De groene ruïnes van flats en de bouwwerken die apen zelf gemaakt hebben zijn prachtig om te zien en suggereren een interessante geschiedenis. Ball neemt de tijd ze uitvoerig in beeld te brengen.
Net zoals in de Caesartrilogie is de politieke thematiek duidelijk aanwezig, maar niet dwingend. Vragen zijn belangrijker dan antwoorden. De reeks blijft cynisch: in KINGDOM gaat het bestaan van de ene cultuur bijna altijd ten koste van de andere. Vertrouwen tussen verschillende groepen wordt met moeite gewonnen en gaat makkelijk verloren.
Grote tegenvaller is de CGI: waar de digitale apen in de vorige drie films steeds overtuigender werden, gaan we hier, zeven jaar na WAR FOR THE PLANET OF THE APES, een stap achteruit. De gladde textuur van de chimps is niet het grootste probleem. Dat is de gewichtloosheid van de rondspringende apen in actiescènes. Daardoor ontbreekt de illusie van fysieke aanwezigheid, en dat is in een film waarin de meeste hoofdpersonages digitaal zijn een groot gebrek. Blijkbaar kreeg het animatieteam niet de tijd om hun werk netjes af te maken. Hartstikke zonde, want KINGDOM is verder een veelbelovend begin van een nieuwe fase in de reeks.
