Misschien met het zomersucces van MIDSOMMAR in het achterhoofd gooit A24 het weer op een eigenzinnige folkhorrorfilm die zich afspeelt in een Noord-Europees land. Maar vergis je niet, LAMB is een compleet ander beest, hoewel beide films draaien om rouw en culturele toe-eigening, en beide films geankerd worden door een geweldige hoofdrol.
Voor MIDSOMMAR was dat Florence Pugh, voor LAMB is het Noomi Rapace, beter bekend door haar rol als Lisbeth Salander in de MILLENNIUM-trilogie. Rapace speelt hier Maria, die samen met haar man Ingvar (Hilmir Sn忙r Gu冒nason) woont op een afgelegen boerderij tussen de IJslandse bergen. Samen hoeden ze daar schapen en leven van het land, maar het wordt al snel duidelijk dat ze iets missen in hun leven. Dit zal door een wonder worden opgelost.
Een Kerstwonder nog wel! Op Kerstavond wordt een van hun schapen gedekt door iets wat buiten beeld blijft, met een speciaal lammetje als resultaat. Wie de trailer voor LAMB heeft gezien weet al wat het lam uit de titel zo bijzonder maakt, maar aangezien de film zelf de tijd neemt om dit te onthullen ga ik het hier toch niet verklappen. Maria en Ingvar stelen het dier weg bij haar moeder en besluiten het samen op te voeden in het huis. Ze noemen het lam Ada en kleden haar alsof het hun eigen kind is. Met z鈥檔 drie毛n leven ze zo in een idyllisch paradijs, totdat buitenstaanders deze rust uiteindelijk verstoren.
Een oplettende lezer zal al het een of ander opgevallen zijn. Maria? Een Kerstkind? Een lam? Dit zal wel iets met het christendom te maken hebben. En dat is zeker zo, alleen niet op die irritante manier van Aronofskys MOTHER!, waar ieder personage symbool staat voor iets anders in een smekerige poging de kijker te overtuigen dat de film wat te zeggen heeft. LAMB speelt een beetje met de allegorie en lijkt te zeggen dat het christendom in haar uitbreiding een boel oude religies heeft verdrongen en opgenomen. Deze oude geloven verdwijnen natuurlijk niet altijd helemaal. Ook is er een directe verwijzing naar Andrej Tarkovski’ss STALKER. Beide films dragen uiteindelijk de boodschap dat je waakzaam moet zijn naar wat je verlangt. Al is LAMB in zijn geheel een stuk minder interessant dan een willekeurig half uur van STALKER.
In de trailer werd LAMB door A24 verkocht als een horrorfilm, en hoewel dat niet helemaal terecht is kun je het ze ook niet echt kwalijk nemen. Regisseur Valdimar J贸hannsson lijkt het niet aan te durven om volop in het genre te duiken, LAMB voelt meer als een traag familiedrama met hier en daar een eng muziekje. Criticus Mark Kermode was van mening dat het geen horror maar een fantasyfilm is, die aanvoelt als een modern sprookje. Dat lijkt meer van toepassing te zijn, hoewel er tegelijkertijd weinig magisch aan de film is. Hij kabbelt maar een beetje voort totdat je bij het einde komt. Voor horrorfans is het slot een complete anticlimax, terwijl het voor de kijker die van meer conventionele films houdt juist veel te ver zal gaan. Het grootste probleem met LAMB is dat ik niet zeker weet wie hier de doelgroep is. LAMB is prachtig gefilmd, goed geacteerd en geeft genoeg stof tot nadenken, maar toch kan ik hem aan niemand aanraden. Ik zou niet weten wie hier veel plezier uit zou halen. Robert Eggers maakte met soortgelijk materiaal en minder minuten een veel engere 茅n veel leukere film met THE WITCH. Dat gezegd hebbende, het lammetje Ada is een van de schattigste diertjes die ik ooit op het witte doek heb gezien. Zij is de prijs van het filmticket wel waard.
Distributie: The Searchers (NL: 3 maart). Copyright Jons Klaessens. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 2 maart 2022
