Tussen de eerste versie van deze vermaarde mythologische vertelling, LA CIVILATION A TRAVERS LES AGES (Georges Melies, 1908; film in 25 taferelen w.o. Jason’s queeste) en Willing’s 2-delige TV-film uit 2000 liggen zo’n 15 verfilmingen, van obscuur (I GIGANTI DELLA TESSAGLIA, Riccardo Freda, 1960) tot bekend (JASON AND THE ARGONAUTS, Don Chaffey, 1964, waarin Ray Harryhausen zijn stop-motion techniek aanwendde om een hele collectie monsters, gedrochten, demonen en harpijen tot leven te wekken).
Met de vervolmaking van cinematografische technieken hebben de diverse filmversies stelselmatig aan groteskerie gewonnen, tot in de CGI-technieken zoals te zien in Willing’s versie een voorlopig hoogtepunt lijkt te zijn bereikt. Met behulp van deze techniek, die het ultieme technologische statement van de 21e eeuw belooft (dreigt?) te worden, is vrijwel niets meer onmogelijk en wordt geen enkel detail aan de verbeelding overgelaten. Dat is wat Willing’s TV-film vooral reflecteert: bizar spektakel en verder niets. Afstotelijke harpijen kruipen uit rotsspleten tevoorschijn, een kolossale metalen stier stort zich op de Argonauten, legers van skeletten zwaaien vervaarlijk met wapentuig, een toornige Neptunus staat op uit de oceaan, links en rechts tsunami’s veroorzakend, draken spuwen naar alle kanten vuur, enz.
En de toeschouwer? Die ziet het allemaal gelaten aan en gebruikt de fast forward-knop om de volgende calamiteit voor te draaien. Want 175 minuten is een hele zit. Wat is er mis met zulke films? Naar mijn smaak ondermijnt het alles-onthullende CGI-effect het voorstellingsvermogen van de toeschouwer op catastrofale wijze en reduceert hem tot een peuter, die hapklare brokjes krijgt gevoerd – drama als lammetjespap. Het maakt tevens korte metten met iedere vorm van suspense en subtiliteit en verwijst de suggestieve kracht van cinema als obsoleet naar de achterbank. Het CGI-effect lijkt vooralsnog de dood voor wat in het algemeen ‘de filmtaal’ wordt genoemd. Zo spoedt ook JASON AND THE ARGONAUTS zich van CGI-hoogstandje naar CGI-hoogstandje met verwaarlozing van alles wat individuele scenes tot bezienswaardige sequenties en per slot een bezienswaardige film aaneensmeedt. Het is spektakel – en dat was het dan weer.
Copyright Erique J. Rebel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #48, november 2000.
