Godzilla heeft het maar druk op z’n oude dag. Net terug van de Oscaruitreiking voor GODZILLA MINUS ONE, en het gevierde monster mag alweer aan de slag in GODZILLA X KONG: THE NEW EMPIRE.
Hoewel het hier natuurlijk gaat om twee aparte franchises, is het wel tekenend dat we binnen een half jaar twee Godzillafilms voorgeschoteld krijgen. Dit duidt op de onbreekbare populariteit van de geliefde hagedis, maar deze twee hadden niet meer verschillend van elkaar kunnen zijn. Waar Toho Studios na bijna zeventig jaar aan monster mash-ups met G-1 de boel juist terug schaalde en de focus herlegde naar het menselijk leed, neigde Warner Brothers na een donker en bloedserieus begin (GODZILLA) steeds meer naar een lichtere en meer campy stijl. Dit culmineerde in 2021 in GODZILLA VS KONG, een film zo over the top dat het vrijwel onmogelijk was er commentaar op te hebben (al deed onze recensent een goede poging). Het zou op zich een waardige afronding van een kort maar succesvol cinematic universe geweest zijn. Maar stoppen op je hoogtepunt is nooit Hollywoods sterke kant geweest, dus deze lente worden we alweer getrakteerd op het vijfde deel in de MonsterVerse.
THE NEW EMPIRE begint waar VS stopt: Godzilla heerst over het oppervlak van onze planeet, waar hij de Titanen in check houdt die sinds KING OF THE MONSTERS de boel op stelten zetten. Kong heerst daaronder over Hollow Earth, waar hij op zoek is naar zijn soortgenoten waar in KONG: SKULL ISLAND naar gehint werd. Hierdoor hebben beide alfa’s geen last meer van elkaar, en kan de mensheid ondertussen zonder al teveel gevaar wennen aan dit nieuwe normaal. Uiteraard totdat het nieuwe grote probleem zich aankondigt in de vorm van een mysterieuze trilling, afkomstig uit het binnenste van de Aarde. Al snel blijkt deze dreiging zo groot dat zelfs Kong de noodzaak voelt naar boven te komen om zijn nieuwe frenemy over te halen beneden een handje te komen helpen. Een team-up dus dit keer, want versus-battles zijn tenslotte zó 2021…
Fans die geen behoefte hebben aan menselijke toestanden worden hier op hun wenken bediend: de monsters spelen dit keer echt de hoofdrol. We volgen voornamelijk Kong, die bij zijn derde optreden hier meer menselijk is dan ooit tevoren. Hij heeft duidelijk gevoelens die hij weet te uiten, denkt strategisch en heeft in het vorige deel zelfs gebarentaal geleerd. Dit is natuurlijk geheel in lijn met ontwikkelingen in echt primatenonderzoek, maar nivelleert de dreiging die uit zou moeten gaan van een oerwezen zoals dit. Ook Godzilla krijgt een karaktermake-over. Hij is ondertussen natuurlijk ook onbedoeld verworden tot een beschermer van de mensheid, en hoewel hij in zijn niet aflatende strijd tegen de wilde Titanen nog steeds menig stadscentrum tot puin reduceert, zien we hem dan wel weer heel lief opgekruld in het Colosseum liggen bijkomen van zijn laatste confrontatie.
Van kil-maar-cool naar kawaii dus. Dit alles rijmt op zich met de uitbundige live action cartoon-stijl die de serie ondertussen kenmerkt, maar reduceert de grootheden wel tot een duo gezinsvriendelijke knuffelkaiju’s. Want niet alleen de karakterisering is veranderd, ook de vertelstijl zet nog meer in op anime-dynamiek dan in GODZILLA VS KONG het geval was. Het verhaal is uiteindelijk weinig meer dan een serie voorbedachte knokpartijen, bij elkaar gehouden door een plichtmatig, flinterdun plotlijntje. Natuurwetten, logica en continuïteit spelen nauwelijks een rol meer. Want hoe is Godzilla in godsnaam het Colosseum ingekropen zonder ook maar een steentje te verschuiven, nadat we vlak daarvoor gezien hebben dat hij echt geen donder geeft om waar hij zijn voeten neer zet? Het zijn op zich maar kleine details, maar stapel genoeg van dit soort ogenschijnlijk irrelevante misstapjes op, en de relatieve geloofwaardigheid (en daarmee de betrokkenheid van de kijker) komt op de tocht te staan.
Het helpt dan ook niet dat terugkerend regisseur Adam Wingard en schrijverstrio Terry Rossio, Simon Barret en Jeremy Slater op geen enkele wijze proberen dit op te vangen. Zo speelt een te groot deel van de film zich af in het onderaardse rijk, waar geen enkel menselijk referentiepunt is. Je zit dan gewoon naar een stel geanimeerde wezens te kijken, met nul gevoel voor schaal of massa. De monsters bewegen bijvoorbeeld veel te snel, en hun gewicht lijkt nauwelijks van invloed op de omgeving. Als de actie zich tegen het einde van de film dan eindelijk weer verplaatst naar onze wereld, vindt er nog wat plichtmatige grootstedelijke destructie plaats, maar elk menselijk element ontbreekt, en het is allemaal opvallend bloedeloos. Ook verzuimt Wingard om de actie vanuit een menselijk perspectief te filmen. Zijn camera zit bij de monsters vrijwel continu op hún ooghoogte, in plaats op dat van de kijker. Maarja, hem valt eigenlijk weinig aan te rekenen; het is ondertussen algemeen bekend dat regisseurs van dit soort franchisefilms wat betreft de grote setpieces nauwelijks meer wat in de pap te brokkelen hebben. Deze worden tegenwoordig voornamelijk in elkaar gezet door de per uur betaalde CGI afdeling, en die willen gewoon een mooi plaatje afleveren.
Het zijn hoofdzakelijk de schrijvers die teveel steken laten vallen. Hun script is veel te uitleggerig en net aan functioneel, maar het is vooral de evidente gemakzucht waarmee ze deze verplichte oefening afgerond hebben. Het blijft opzienbarend dat bij dit soort honderden miljoenen kostende pulp toch niet even een scriptdokter ingehuurd kan worden om de boel wat bij te schaven en op te leuken.
Vreemd genoeg staat dit alles niet in de weg van een vermakelijke twee uur. Het is zeker geen GODZILLA MINUS ONE, en neigt meer naar de eindeloze reeks versus-serials die Toho vanaf eind jaren zestig produceerde. Door het tekenfilmtempo is er te weinig tijd om echt onder de indruk te raken, maar het blijft eindeloos boeiend om torenhoge monsters tekeer te zien gaan. THE NEW EMPIRE is pretentieloze, kleurrijke onzin. Het is dan ook vrij zinloos om hier nors een beetje over te gaan zitten muggenziften.
