Kort na het succes van het epische, fantastische kostuumfilmavontuur LE PACTE DES LOUPS (zie SN#50) ligt er nu de Franse dvd-uitgave van Christophe Gans’ debuut CRYING FREEMAN. Voor een ridicule zes miljoen dollar geschoten in en om Vancouver in de bitter koude herfst/winter van 1994, is dit het verhaal van de Japans-Canadese keramist Yo Hinomura (Dacascos), die onder occulte dwang van de mysterieuze organisatie ‘De 108 Zonen van de Draak’ hun aartsvijanden opruimt, maar bij ieder slachtoffer een traan laat.
Bij de liquidatie van een yakuza aan de baai van San Francisco kruist Yo het pad van kunstenares Emu (de verbazingwekkend op het oorspronkelijke manga-/anime-figuurtje gelijkende Condra, echter met de sensuele fluisterstem van Deborah Kara Unger uit CRASH). Emu is de enige getuige, en zelf stille torser van een tragisch verleden. ‘I always thought that death would be cold, and awful. Not like you.’ zegt de frele Emu tijdens een later samenzijn tegen Yo, die haar zal moeten doden. Toeval of fatum – de schaduwlevens van schilderes en ‘Crying Freeman’ zijn voorgoed met elkaar verbonden. Meer nog dan LE PACTE DES LOUPS glijdt CRYING FREEMAN melancholiek-lyrisch aan de verwonderde kijker voorbij, als een droom. Complex actieballet, afgemeten gangsterdialoog of romantische entr’acte – de lange travellings en de daarmee perfect harmoniërende montage verlenen iedere secure cadrage (van Gans zelf; ook die voor de opnamen van de tweede équipe onder leiding van ex-Peckinpah-assistent William Gereghty) een gracieuze stilering en innerlijk evenwicht, in deze pure vorm alleen aan te treffen in Japanse cinema. Geen groter compliment kan de Franse pleitbezorger van apocriefe filmgenres worden gemaakt dan dat zijn manga-adaptatie – veredeld met een etherisch mooie synthesizer-soundtrack van Patrick O’Hearn – zeer dicht het gevoel van juist die ene specifieke Aziatische genrefilmcultuur benadert. Enkele scènes echoën de HK-New Wave (John Woo, Tsui Hark, Ching Siu-tung), vooral in (over)belichting en dynamische cameraperspectieven, in slow-motion gefotografeerde, tegengesteld bewegende figuren onder een regen van doffe kogelinslagen. Sommige momenten refereren aan de Italiaanse giallo; Bava’s SEI DONNE PER L’ASSASSINO kreeg na Gans’eigen korte film SILVER SLIME (1982) hier een stijlvolle mini-hommage in de scène waarin Emu (in het Frans betekent dit woord overigens ‘ontroerd’of ‘bewogen’) bij avond arriveert in haar mediterraan aandoende, neoclassicistisch paleisje-met-een-parkje. Ook Gans’ twee duidelijke odes aan Dario Argento’s INFERNO glanzen door een diep besef van pure cinema. In essentie echter is CF Japans in bloed en geest. BEELD EN GELUID Alhier in fullscreen-flutedities in de video- en dvd-ramsj geslingerd en ook elders alleen in handicap-versies voorhanden, is CF middels deze kraakheldere Franse uitgave in anamorphe CinemaScope en de Engelse taal in 5.1 Dolby-geluid volledig recht gedaan. De stukjes dialoog in respectievelijk Kantonees, Mandarijn en Japans zijn te volgen door de optionele Franse ondertiteling even aan te klikken. Geheel in de Ganze-geest van cinefiele nostalgia staat overigens op de achterzijde van het hoesje zelfs het oorspronkelijke CinemaScope-logo uit de jaren vijftig afgedrukt. EXTRA’S Een excessief aantal op schijfje numéro deux. Twee bioscooptrailers, een veelzeggende promo voor MIFED 1994 (na amper een week draaien had men ter geruststelling van de investeerders eerst maar enkele exploderende automobielen ingeblikt, want voor producenten geldt: boemboem = altijd okee). Een van-storyboard-naar-film-vergelijking plus storyboard-beeldarchief als dvd-rom, korte interviews met Gans over script, art direction, pre- en post-productie èn de eigenlijke opnamen, twee verwijderde scenes (waarvan ‘Tokyo Hotel’, een liefdesscene tussen Karyo en Shimada, de mooiste is). Een item over de concipiëring van de fraaie begingeneriek, waarin de slangedraaktatoeage op Freemans lichaam tot leven komt. Een uitgebreid segment met beelden van de Canadese shoot doorsneden met gesprekjes, inclusief een half uur werkopnamen sec, waarin vooral de discipline en volharding van de aimabele atleet Dacascos opvallen. Tevens heeft de bonus-schijf een interview met editor David Wu (THE KILLER, LE PACTE DES LOUPS) en Gans in de montagekamer; van deze pakweg acht minuten stralen het wederzijds respect en de verbondenheid met ‘onze’ cinema af. Het neusje van de extra-zalm bevindt zich echter op de filmschijf: het (niet Engels ondertitelde) overwegend introspectieve commentaar van de verzorgd Algemeen Beschaafd Frans sprekende cineast zelf is voor afficionadi van Europese en Aziatische genrecinema één groot hartverwarmend Aha-Erlebnis. Zet de hoofdtelefoon op en luister hoe Gans in zijn aangename timbre vertelt over zijn passie voor bijna vergeten regiehelden als Hideo Gosha (1929-1992; THE WOLVES, GOYOKIN) en de Japanse beeldcultuur, luister naar zijn bewondering voor het vakmanschap waarmee zijn regisseur-tweede-équipe Gereghty de meest gecompliceerde actiescènes in één take realiseerde. Ook verbergt Gans allerminst zijn affectie voor de in 1953 geboren actrice Yoko Shimada, te zien in de rol van een even genadeloos-koele als tragische yakuza-echtgenote met haar eigen plan en erecode; voor hem is zij de personificatie van vrouwelijke schoonheid en elegantie in de cinema, en de camera lijkt haar fijn geciseleerd gelaat en matglanzende zwarte kimono soms wel te strelen. SN-KOOPADVIES Lees dit stuk andermaal en wendt U zich vervolgens tot het Nederlandse Chainsaw Video voor de logische consequentie; www.chainsaw.demon.nl. Copyright Oliver Kerkdijk. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #51, p25.
