Peyton Reeds ANT-MAN (2015) en ANT-MAN AND THE WASP (2018) zijn nog steeds de twee ‘kleine’ films binnen het immer uitdijende MCU. Deel drie QUANTUMANIA gaat groot. Te groot?
Ant-Mans derde solofilm mag Marvels Fase 5 openen. Fase 5 alweer? Had er niet nog wat climactisch moeten gebeuren om Fase 4 af te sluiten? Blijkbaar niet. Hoewel Fase 4 de Multiverse Saga opende en een hoop fantasy-elementen introduceerde, leidde de opzichzelfstaande films niet tot een grote superhelden mash-up zoals tijdens de eerste drie fases. In tegendeel zelfs, alle zeven films en acht series staan min of meer op zichzelf, met een minimale crossover tussen de titels onderling. Ook een centrale big bad van niveau Thanos bleef uit. Of het een bewust langetermijnplan is van Marvel, of dat ze daar gewoon zelf de draad een beetje kwijt zijn, zal nog blijken, maar feit is dat de stroomlijn die de eerste drie fases kenmerkte ver te zoeken was in de vierde. Aan Ant-Man/Scott Lang (Paul Rudd) dus om in zijn nieuwe avontuur de boel weer wat urgentie en richting te geven.
Nadat Lang bewezen heeft dat er een weg terug was uit het sub-atomaire quantum realm, doet hij samen met partner Hope/The Wasp (Evangeline Lilly) en haar ouders Hank en Janet (de oorspronkelijke Ant-Man & The Wasp, gespeeld door Michael Douglas en Michelle Pfeiffer) voorzichtig onderzoek naar de eventuele toepassingen en gevaren hiervan. Dochter Cassie (Kathryn Newton) heeft in haar jeugdige enthousiasme echter een soort zender het quantum rijk in gestuurd, en iets of iemand aan de ontvangende kant zuigt vervolgens de hele familie naar binnen. Gelukkig heeft Janet een groot deel van haar leven hier doorgebracht, en wat blijkt? Er bestaan hele gemeenschappen van wazige (maar toch nog opvallend humanoïde) wezens. Wezens die allemaal leven onder het juk van een nog nader te noemen klassieke Marvel superschurk. Maar waarom hier? En welke rol heeft de Ant-Fam in dit alles?
De eerste twee Ant-Man films waren charmante comedy-capers, een lichtvoetig tegenwicht voor de bombastische space-opera die zich tegelijkertijd aan het ontvouwen was in het MCU. Geen grootse setpieces of secuur gedoseerde spanningsopbouw nodig, alles draait om de personages. Typisch iets waar rom-comregisseur Reed wel mee uit de voeten kon, al hintten ze ook naar zijn tekortkomingen. Beide films waren samen wel goed voor meer dan een miljard dollar aan de kassa, dus er was voor de producers geen reden om de formule een beetje om te gooien voor het ambitieuze derde deel. En dat is in het kort de crux van waarom QUANTUMANIA maar half uit de verf komt. De regisseur mist zowel de visie om de abstracte grandeur van het quantumrijk meer te laten zijn dan slechts een trippy achtergrond, als het vermogen om het uiteindelijk ietwat standaard klein-tegen-groot heldenverhaaltje origineel te vertellen. Iets wat toch broodnodig is, aangezien dit ondertussen al de eenendertigste film is binnen de huidige canon en zelfs bij de grootste liefhebber enige superheldenverzadiging op de loer ligt.
Niet dat onze Mierenman alleen geschikt zou zijn voor een knusse sitcom-vader rol natuurlijk (hij was in de comics niet voor niets een eerste generatie Avenger), en de elementen voor iets oprecht indrukwekkends zijn er zeker. Zo bevat het script van Rick & Morty-schrijver Jeff Loveness een hoop interessante ideeën en quirky humor, en is de vormgeving bij vlagen bevlogen en wonderschoon. Maar door de halfslachtige manier waarop Marvel de boel juist met deze sub-serie probeert op te schudden én op te schalen snijdt de studio zichzelf enigszins in de vinger. De charme en de onderlinge chemie van de kernpersonages raakt ondergesneeuwd door de vergrote schaal en gewichtige implicaties, en het epische, multi-dimensionale verhaal komt niet goed tot z’n recht omdat het zo nodig ook nog een familiekomedie moet zijn.
Vleesch noch visch dus, maar de afwezigheid van beide ingrediënten betekent niet dat er niks te genieten valt op dit bord. In die zin blijft QUANTUMANIA wel trouw aan z’n wortels: de eerste twee Ant-Manfilms waren ook ‘slechts’ middenmoters in het grote plaatje, en dit derde deel brengt daar weinig verandering in.
Distributie: Disney. Release NL/BE 15 februari 2023. Copyright: Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 16 februari 2023.
