De trailer van 9 zag er prachtig uit, en dat kun je ook zeggen van de volledige versie van dit animatieavontuur over het einde der mensheid: prachtig geanimeerd en ook heel spannend. Maar daarmee houdt het wel zo’n beetje op.
9 is gebaseerd op Ackers korte animatiefilm uit 2005. Die elf minuten verdienden meerdere prijzen en sleepten zelfs een Oscarnominatie in de wacht. Een snelle start voor Acker die, volgens IMDb, daarvoor alleen twee korte filmpjes maakte van bij elkaar opgeteld drie minuten. 9 leverde hem bovendien de steun op van Tim Burton en Timor Bekmambetov, die nu dus als producenten optreden van Ackers eerste lange animatieavontuur.
Met de duistere fantasie van Burton en het spektakel van de regisseur van NIGHT WATCH en WANTED kom je trouwens al heel dicht bij een kenschets van 9. Er rest in deze computergeanimeerde postapocalyptische wereld nog maar weinig hoop. Alles lijkt uitgestorven. Slechts een mannetje van jute, met een grote rits op zijn buik en een 9 op zijn rug, en zijn genummerde vriendjes scharrelen nog rond, vrijwel zonder een woord te spreken. Alleen, tussen het afval en de ruïnes van een uitgestorven mensheid. Alleen, op een paar metalen monsters na. Enorme robots met klauwen van scherp metaal die ieder poppetje in één ruk openscheuren!
De oorspronkelijke korte versie van 9 is op het internet te vinden. Dan valt op dat Acker en scenariste Pamela Pettler daar kennelijk niet zo heel veel aan toe te voegen hadden. Wanneer 9 in de lange versie voor het eerst ontwaakt ligt zijn maker reeds dood op de grond. De oude uitvinder was de laatst overgebleven mens en 9’s geboorte had een heel specifiek doel. Uitgelegd wordt nu ook dat de loopgraven, ruïnes en metalen monsters overblijfselen zijn van een oorlog tussen mens en machine. En het arsenaal aan monsters en juten poppetjes wordt uitgebreid: de robuuste 8; 5 die slechts één oog over heeft. De vrouwelijke 7; de artistieke 6; en 1, de oudste pop die de leiding op zich heeft genomen.
Wat de nieuwe versie echter nalaat is die grappige juten figuurtjes voldoende karakter mee te geven. Waar de zwijgende, anonieme poppetje in de korte versie pasten in het geheimzinnige en nieuwsgierig makende sfeertje, zijn de sporadische dialoog en schematische karaktertjes hier de grootste zwakte. 9 en zijn soortgenoten hebben nauwelijks een gezicht en hun mimiek varieert tussen angst en verwondering alleen. Ze zijn, zoals we hierboven al deden, te reduceren tot één stereotiep kenmerk en zelfs de A-list stemmencast kan daar geen verandering in brengen. Het einde van 9 mikt overduidelijk op een groot emotioneel slotakkoord, maar vindt geen weerklank. We hebben 9 en zijn makkers nooit leren kennen. Wat kan het ons schelen? We hebben zitten genieten van de gelikte computeranimaties.
Want, nogmaals, de film ziet er schitterend uit en de confrontaties met de robots zijn spectaculair en spannend. Wie kan straks nog die enorme vogel met schaar-poten uit z’n hoofd zetten, of de slang-met-het-poppenhoofd? En vooral die niet te stoppen robot met dat grote rode oog? Dat moet je Acker nageven: 9 doet tenminste wat TERMINATOR: SALVATION niet lukte.
Di: A-Film (NL: 9 september / BE: 16 september)
Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 6 september 2009.
