Sinds Simone Mareuil een scheermes op haar iris af zag komen in UN CHIEN ANDALOU (1929) is het oog niet meer veilig. Het zou een van de meest geteisterde organen in het horrorgenre worden, met dank aan ZOMBI 2.
Ook blindheid bleek vruchtbare grond voor menige griezelfilm, zoals DEAD MAN’S EYES (1944) met een blinde Lon Chaney jr. die wordt verdacht van de moord op zijn oogdonor. En Fred Zinnemann maakte een korte film over een ter dood veroordeelde moordenaar die in zijn testament liet opnemen dat zijn ogen gedoneerd moesten worden aan een klein meisje (YOUR LAST ACT, 1941). Thrillerregisseurs zagen op hun beurt meer dramatische potentie in blinde vrouwen, met BLINK als een van de bekendste voorbeelden. De Thaise broers Danny en Oxide Pang (BANG-KOK DANGEROUS) husselen wat van deze bekende ingrediënten door elkaar in THE EYE (originele titel: JIAN GUI). De spookfilm draait om Mun, een twintigjarige vrouw uit Hongkong die na achttien jaar weer kan zien dankzij een hoornvliesdonatie, waarbij de scène met de verwijderde zwachtel en de knipperende ogen natuurlijk niet mag ontbreken. THE EYE is vervolgens vanuit haar perspectief gefilmd, waarbij de gebroeders Pang het verteltempo lange tijd aangenaam rustig houden. Niet dat er niets gebeurt: Mun ziet ’s nachts op de ziekenhuisgang hoe een oude vrouw wordt meegenomen door een schim, om er de volgende dag achter te komen dat de vrouw overleden is. Ook ziet ze tijdens haar eerste autorit na de operatie een man stilstaan op de vluchtstrook, en ontmoet ze een schooljongen die keer op keer vraagt of ze zijn rapport heeft gezien. Van grote schrikeffecten is dan nog geen sprake, het zijn eerder vage contouren van een andere wereld. Het zou ook zo kunnen zijn dat ze nog moet wennen aan de nieuwe wereld, een wereld die er door haar ogen halfduister, onscherp en schokkerig uitziet. Qua vormgeving zit het dan ook wel goed met THE EYE die net als RING een Amerikaanse remake zal krijgen (Tom Cruise heeft de rechten gekocht). Ook de muziek en de montage van specialist Danny Pang zijn effectief, met versnelling tijdens de griezelscènes en rust tijdens de dramatische ogenblikken, zoals de ontmoeting in het ziekenhuis met een meisje dat aan een hersentumor lijdt. Maar het sleept allemaal een beetje en THE EYE haalt dan ook bij lange na niet de intensiteit van een van de engste spookfilms van de afgelopen jaren, DARK WATER, waarbij elke volgende scène weer een extra vinger om de keel van de kijker legt. Het briljante aan die film is de lokatie, een grauwe flat met vochtplekken waar je samen met de personages in wordt opgesloten. Het ontbreekt THE EYE aan een soortgelijke vondst. THE EYE leunt op sfeer en onderhuidse spanning, afgezien van het onverwacht heftige einde. Het onbetrouwbare oog dat meer ziet dan de kijker wil, zoals bij Mun het geval is, blijft een mooi uitgangspunt. Maar soms wil het onbetrouwbare oog van de filmkijker juist net iets meer: geen kwantiteit maar intensiteit.
Copyright Mariska Graveland. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #59, p13.
