Soms wordt de fictie ingehaald door de realiteit. Op het moment van schrijven is bekend geworden dat een computer voor het eerst de Turing-test heeft doorstaan. De juryleden konden niet met zekerheid zeggen ze met een mens of supercomputer Eugene aan het chatten waren.
In de futuristische thriller THE MACHINE is de briljante jonge wetenschapper Ava (Caity Lotz) er ook in geslaagd zo’n kunstmatige intelligentie te creëren. Het levert haar een baan op als assistent van dokter Vincent McCarthy (Toby Stephens) die in dienst is van het Britse leger. Vincent werkt aan de ontwikkeling van een nieuw soort kunstmatige intelligentie en heeft al implantaten uitgevonden die hersenschade bij gewonde veteranen verhelpen. Wanneer Ava om het leven komt bij een aanslag, zet Vincent haar hersengolven met behulp van de door Ava ontwikkelde techniek om in een robotlichaam. De androïde begint echter een eigen persoonlijkheid te ontwikkelen en dat is tegen de wens van Vincents baas Thomson (Denis Lawson) die de nieuwe Ava het liefst als kille moordmachine zou gebruiken.
Het budget van THE MACHINE bedroeg minder dan één miljoen pond, maar regisseur, schrijver én executive producer Caradog W. James heeft elke cent benut. Treffende beelden, bijvoorbeeld van de verminkte en gerobotiseerde oorlogsveteranen, en opvallende special effects, zoals in de scène waarin de titulaire machine wordt gemaakt: de film ziet er erg goed uit voor een low-budgetproductie.
Maar James’ grootste troef is actrice Caity Lotz, vooral bekend van televisieseries als Arrow, Death Valley en Mad Men. Van warme wetenschapper verandert ze in koele machine. Een indrukwekkende dubbelrol. De strak gechoreografeerde actiescènes stellen haar ook nog eens in de gelegenheid haar lenige lichaam, getraind als danseres voor onder anderen Lady Gaga, te benutten. Lotz is een genot om naar te kijken.
THE MACHINE begeeft zich ongegeneerd op B-filmterritorium en ademt een lekker retro-sfeertje, bijvoorbeeld door de heerlijke Carpenteriaanse soundtrack van Tom Raybould. Maar James geeft ook stof tot nadenken. Zoals het een zichzelf respecterende robotfilm betaamt, stelt THE MACHINE interessante vragen over medische ethiek en menselijkheid, en levert en passant commentaar op de wapenindustrie. Niet voor niets doet de film vaak denken aan sciencefiction-klassiekers als BLADE RUNNER, ROBOCOP en GHOST IN THE SHELL. Maar ook FRANKENSTEIN is niet ver weg: Vincent is de dokter, Ava zijn creatuur.
Natuurlijk: geen machine zonder mankementen. Zo gelaagd als Vincent en Ava zijn, zo ééndimensionaal is bijvoorbeeld slechterik Thomson. En je kunt vraagtekens zetten bij de beweegredenen van het leger om in een tijd van drones en cyber-aanvallen een androïde vechtmachine te ontwikkelen. Maar dit mag de pret niet drukken. THE MACHINE oogt goed, klinkt goed en voelt goed: een intelligentie en ambitieuze sciencefictionfilm die ook nog eens in toffe actiescènes voorziet. Een aangename verrassing die de harten van genrefans sneller zal laten kloppen. Kunstmatig of niet.
Di: Splendid Film. Release op dvd en blu-ray: 29 mei 2014. Copyright Lieuwe van Albada. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 10 juni 2014.
