Met zijn tweede speelfilm THE ANIMAL KINGDOM bracht regisseur Thomas Cailley een beestenbende aan prachtige make-up naar Cannes. Na een half jaar wachten is deze eenvoudige maar effectieve sciencefictionfilm eindelijk in de Nederlandse bioscopen te zien.
In de novella The Island of Doctor Moreau van H. G. Wells probeert de gestoorde wetenschapper Moreau dieren te veranderen in mensen door middel van operaties, en bevolkt een eiland met gekwelde wezens die ergens tussenin belanden. Met deze sciencefictionklassieker ontblootte Wells beroeringen die in het Verenigd Koninkrijk speelden tegen het einde van de 19de eeuw, zoals de opkomst van Britse dierenrechtenorganisaties en de theorieën van Charles Darwin. THE ANIMAL KINGDOM vertelt een soortgelijk verhaal, maar nu met dilemma’s die horen bij het begin van de 21ste eeuw. Met een rustig tempo legt de film uit dat de wereld kampt met een bizarre pandemie onder de menselijke bevolking. De geïnfecteerden veranderen langzaam in dieren, zowel fysiek als mentaal. Zo ook de moeder van Émile (Paul Kircher), een Franse tiener die het moeilijk vindt te aanvaarden dat zijn mama bedekt is met haar en naar hem uithaalt. Zijn vader François (Romain Duris) accepteert de situatie zo goed als hij kan, en weigert zijn vrouw aan haar lot over te laten. Een speciale medische instelling wordt opgericht in het zuidwesten van Frankrijk, en François verhuist zijn inboedel meteen zodat hij en zijn zoon dichter bij de kliniek kunnen wonen. Maar Émiles moeder weet te ontsnappen uit het ziekentransport samen met een groep andere beesten, zoals de lokale bevolking de patiënten noemt.
François zet alles op alles om zijn vrouw te vinden in de dikke woud van Landes de Gascogne. Terwijl het Franse leger aankomt om de beesten te vangen, wordt hij geholpen in zijn speurtocht door de sympathieke lokale politieagent Julia, gespeeld door Adèle Exarchopoulos, altijd een welkom gezicht. Romain Duris, die François speelt, is vooral bekend van Franse melodrama’s en komedies. De acteur, die passend genoeg wel iets wegheeft van een wolf met zijn scherpe blik en slanke postuur, is echter volledig de genrewereld ingedoken. In de afgelopen twee jaar zat hij in COUPEZ!, de Franse remake van de Japanse zombie komedie ONE CUT OF THE DEAD, de nieuwe komedie van surrealist Quentin Dupieux DAAAAAALI!, en THE ANIMAL KINGDOM, waar hij de ruimte krijgt om van François een gelaagd personage te maken.
Maar het is vooral Émile die het hart van de film vormt. Alsof het niet moeilijk genoeg was om een wolvenvrouw als moeder te hebben, krijgt de zestienjarige slungel ook nog eens te maken met tweede puberteit en een eerste liefde op zijn nieuwe school. Émile legt per ongeluk contact met enkele van de beesten die zich in het bos schuilhouden en nog op een menselijke manier kunnen communiceren, en raakt zo betrokken bij een debat over de politieke status van deze woudbewoners. Zoals te verwachten zijn de meeste inwoners van het dorp naast het medisch centrum niet blij met hun nieuwe buren. ‘Ik hou van beestjes, maar op een afstand’, staat er op het T-shirt van de café-eigenaar. Naast de coronapandemie kaart de film op deze manier ook meteen discriminatie aan, en plaatst de beesten in een soortgelijke positie als gemarginaliseerde groepen. Als Disneys ZOOTROPOLIS iets laat zien, is dat je heel voorzichtig moet omgaan met het neerzetten van onderdrukte mensen als dieren. Er zijn te veel voorbeelden uit onze geschiedenis waar slachtoffers van vervolging en genocide eerst werden bestempeld als ongedierte. Gelukkig vermijdt THE ANIMAL KINGDOM een directe correlatie, en laat de kijker de metafoor zelf invullen. Er zijn hier en daar kleine verwijzingen naar de vluchtelingencrisis, en een van Émiles neurodivergente klasgenoten verdedigt de beesten tegen haar intolerante klasgenoten. De metamorfoses kunnen ook worden gelezen door een trans lens. Zo ontspringt Cailley heel slim de dans en zal zijn film bij verschillende mensen aarden. Wel voelt de covidanalogie wat opgeplakt. De weergave van de fictieve pandemie is ver verwijderd van hoe een dergelijke ramp zich daadwerkelijk afspeelt. Het komt dan ook niet als een verrassing dat het script al jaren voor de coronapandemie was afgerond. Je kunt het de filmmakers niet kwalijk nemen dat ze niet in de toekomst kunnen kijken.
Gelukkig neemt het sociale commentaar niet alle ruimte in en leunt het verhaal vooral op de relaties tussen Émile en de mensen, en beesten, om hem heen. Émile verandert van een introverte, vervelende tiener in een empathisch persoon, die de menselijkheid in iedereen kan zien. Het is geen toeval dat de makeup en de special effects die gebruikt worden om de mens-dier-hybrides te maken de ogen vaak onaangetast laten. Of je nu kijkt naar een gigantische vogel of een hagedis ter grootte van een kleuter, er staart altijd iets herkenbaars terug. Uiteindelijk zijn wij allemaal toch onderdeel van het dierenrijk?
