Opnieuw heeft regisseur Mamoru Hosoda de animewereld voorzichtig wakker geschud. Een vierjarige met een kleutercrisis als hoofdpersoon zal niet iedereen aanspreken, maar Hosoda’s nieuwe film MIRAI (NO MIRAI) zorgt wederom voor een samenspel van herkenning en magie.
De vierjarige kleuter Kun vindt wankelend maar gemakkelijk zijn weg in zijn ogenschijnlijk ingewikkelde huis, ontworpen door de in Japan bekende architect Makoto Tanijiri. Al vanaf het eerste shot van de film, waarbij de wijk in vogelvluchtperspectief wordt getoond, valt het huis volledig uit de toon. Kun kent echter de trappen en de vreemd ogende verdiepingen op z’n duimpje. Elke trede voelt vertrouwd. Zijn kleuterleven is routineus, zo standvastig als de rits aan treinnamen die hij uit zijn hoofd weet.
Dit prima leventje neemt een drastische wending op het moment dat zijn zusje Mirai wordt geboren. De film laat zien hoe een geboorte van een zusje of broertje kan zorgen voor een oproer binnen het gezinsleven, waarbij Kuns gedrag ontaardt in een tirade aan driftbuien. Mirai is overduidelijk niet welkom in zijn koninkrijk. Ondanks dat deze details je bepaalde levenskeuzes zullen laten overdenken, houdt de mate van humor je waarschijnlijk overeind. Dit verzacht ook de onbehaaglijke stem van Kun, ingesproken door actrice Moka Kamishiraishi.
Films van Hosoda draaien doorgaans om metamorfoses, zoals in het goed ontvangen WOLF CHILDREN en THE BOY AND THE BEAST. En ook aan deze metamorfose komt flink wat magie te pas. Opgeroepen door Kuns tirades verschijnt Mirai uit de toekomst en samen beginnen ze een tijdreis naar een verder verleden om zichzelf, hun ouders en het vergeten kindje, de hond Yukko, beter te leren begrijpen. Mirai lijkt zelf vooral één doel te hebben: dat haar grote broer haar als zusje erkent.
Een opvallend en vooral treffend onderdeel van deze reis is een nachtmerrie van elk kind en misschien ook wel elke volwassene, waarbij Kun aan boord wordt gezogen van een beangstigende bullet train die op weg is naar het land der eenzaamheid. Onder andere deze scène bewijst Studio Chizu’s verfijnde en adembenemende stijl, waarbij handgetekende en gedigitaliseerde animaties elkaar tot in de puntjes versterken: vooralsnog een kunst in anime. De studio is relatief jong, maar onderscheidde zichzelf hiermee al in WOLF CHILDREN.
Dankzij deze duidelijke onderscheiding voelt hun animatiestijl ook in MIRAI op een aangename manier vertrouwd. Zo lijken de personages fysiek op personages uit voorgaande films en voelt het alsof je je in dezelfde dimensie begeeft. De bewegingen van de kleuter lijken waarheidsgetrouw; regisseur Hosada heeft Kun grotendeels gebaseerd op zijn eigen vierjarige zoontje.
Ook de manier waarop de ouders zelf in het gezin staan, speelt een prominente rol. De rolverdeling lijkt in eerste instantie wat cliché: de moeder heeft besloten dat de vader het huishouden en de zorg van het tweede kind overdag op zich neemt, wat een flinke uitdaging is voor de (eigenlijk veel te klunzige) vader. Toch is deze rolverdeling een actuele weergave van hoe genderrollen momenteel aan het veranderen zijn in Japan. Met MIRAI lijkt Hosada te willen benadrukken hoe het traditionele gezinsleven kan worden doorbroken.
Hoewel de personages aanvankelijk wat vlak lijken, weten ze uiteindelijk één voor één op subtiele wijze je hart binnen te dringen. Het risico en de vrijheden die Hosoda daarnaast heeft genomen om zijn publiek zich te laten identificeren met een vierjarige, zorgen voor grote herkenbaarheid voor ieder die een gezin heeft mogen ervaren. Maar bovenal staat in MIRAI de magie van de eigen verbeelding centraal.
Tot slot een eervolle vermelding voor de componist Masakatsu Takagi, die gelukkigerwijs na WOLF CHILDREN en THE BOY AND THE BEAST ook de soundtrack voor MIRAI mocht verzorgen. Zijn soundtrack verdient eigenlijk een eigen review en zal samen met Hosoda’s verhaal vast en zeker bij de meeste kijkers voor de benodigde nostalgie zorgen. Met een taal zo fantasierijk als Kuns tijdreis draagt Takagi bij aan een film waarbij het verhaal net zo vervreemdend als vertrouwd voelt.
Distributie: Cinéart (Release NL: 2 mei 2019). Copyright Tess Wiskerke. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 30 april 2019.
