Vorig jaar won THE GIRL WHO LEAPT THROUGH TIME (TOKI WO KAKERU SHOJO) de animatieprijs van de Japan Academy. Daarbij werd ondermeer Ghibli’s TALES FROM EARTHSEA gepasseerd. Een veelzeggende overwinning, want de subtiliteit waarmee ze bij Ghibli gewoonlijk verhalen vertellen onbreekt bij TALES, terwijl GIRL die juist in overvloed heeft.
Merkwaardig genoeg werd de film van Mamoru Hosoda in Japan in slechts enkele theaters uitgebracht. En een kleine twee jaar later wacht hij nog steeds op de internationale waardering die zo voor het oprapen leek.
Wat missen de animatiefans? Een tekenfilm zoals ze eigenlijk alleen uit Japan komen. Dat wil zeggen: een fantastisch avontuur dat rijk is aan nuance, sfeer en charme. Het meisje uit de titel is Makoto, een chaotische puber die op school nergens echt in uitblinkt. Ze brengt haar vrije tijd het liefst door met haar jongensvriendjes Chiaki en Kosuke. Wanneer Makoto op een dag schoolwerk moet opbergen in een klaslokaal struikelt ze over een walnoot. Als ze bijkomt is het een dag eerder. Haar tante legt uit dat ze een tijdsprong heeft gemaakt, niet ongewoon voor tienermeisjes. Vervolgens probeert Makoto of ze het verschijnsel nogmaals kan oproepen. En jawel, met letterlijk veel vallen en opstaan gaat de tiener de klok beheersen. Aanvankelijk louter voor pleziertjes: lekker lang in de karaokebar blijven hangen of winnen met slagbal. Pas als Chiaki zijn gevoelens aan haar openbaart, wendt ze het tijdspringen aan voor serieuze zaken. Namelijk haar platonische vriendje ervan te weerhouden amoureuze interesse in haar te tonen. Pas dan ontdekt Makoto een cijfer op haar arm: het aantal tijdssprongen blijkt eindig.
Tijdreizen wordt in films meestal aangegrepen om ernstige kwesties aan te kaarten. In THE GIRL WHO LEAPT THROUGH TIME staat de toekomst van de mensheid echter nooit op het spel. Zoals Makoto haar bijzondere gave haast terloops ontdekt, zo zorgeloos springt ze er mee om. Ze gebruikt ’m om lekker te kunnen uitslapen op een schooldag. En laten we eerlijk zijn: dat is precies wat een meisje van haar leeftijd ermee zou doen. Regisseur Hosoda kruipt hier in het hoofd van zijn heldin en treft er een hormonale chaos aan. Dit is veel meer een film over puberteit dan over tijdreizen. Een leeftijd waarop de toekomst eng is en je gewoon wilt vasthouden aan wat veilig is. Slagballen met de jongens en liever niet horen dat ze eigenlijk wel met je uit willen. Al snel zijn Makoto’s tijdssprongen een onontwarbare puzzel van oorzaak en gevolg. Telkens roept ze uit bij nieuwe tegenslagen: ‘Waarom moet het zo lopen?’ Tja, dat heet: het leven.
Makoto is een meesterlijke creatie, even onhandig als onweerstaanbaar. Hosoda creëerde er de juiste film omheen. Sobere pianomuziek op de score, aquarellen vol licht en lucht als achtergrond. Alleen een Japanse film komt er mee weg om een monoloog vergezeld te laten gaan van shots van langstrekkende wolken. De terugkerende sequentie van een naderende trein bij een overweg is een fraai staaltje van spanningopbouw. Want laten we niet vergeten dat THE GIRL WHO LEAPT THROUGH TIME een ingenieus verhaal vertelt en een interessante ontknoping heeft. Dit is een film die zachtjes roept om een klassieke status. En nu maar hopen dat er meer mensen willen luisteren.
Extra’s: *** Copyright Mark van den Tempel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Oorspronkelijk gepubliceerd in Schokkend Nieuws #77, voorjaar 2008.