Het verhaal gaat dat Fritz Lang bij zijn eerste bezoek aan Amerika zo overdonderd was door de skyline van Manhattan, dat hij besloot een film over de stad van de toekomst te maken. Dat werd natuurlijk METROPOLIS (1927), geschreven door Langs echtgenote Thea von Harbou en nog steeds een van de meest invloedrijke science-fictionfilms uit de geschiedenis. Het verhaal, met zijn opstand der onderdrukten, was al in Langs eigen tijd achterhaald, maar visueel maakte METROPOLIS dusdanig school dat zelfs de filmmakers van vandaag nog niet zijn uitgeleerd.
Regisseur Rintaro (X, GALAXY EXPRESS 999) is de laatste cineast die zijn tanden zet in Langs nalatenschap. Of liever gezegd, hij is de uitvoerder van dit mega anime-project waarbij verschillende kopstukken uit de Japanse beeldcultuur betrokken zijn, te beginnen met mangapionier Osama Tezuka die het verhaal reeds in 1948 schreef. Daarop baseerde Katsuhiro Otomo (AKIRA) het script van METROPOLIS / METOROPORISU.
Otomo’s METROPOLIS neemt Fritz Langs oorspronkelijke inspiratiebron een stuk letterlijker. Zijn Metropolis is uitgesproken Amerikaans. De muziek is jaren twintig swing en dixieland, de look een combinatie van film noir en art deco. Metropolis is de belangrijkste stad op aarde, en staat zelfs op het punt de belangrijkste stad van het universum te worden. Met het ambitieuze Ziggurat-project kan Metropolis de sterren beheersen. Wat er precies in het kolossale Ziggurat-gebouw huist weet alleen industrieel Duke Red. Hij is populair bij de inwoners van de stad, die verder vooral klagen over het feit dat robots de meeste baantjes hebben ingepikt. Niemand weet dat Duke Red met Ziggurat zal gaan proberen de macht in de stad over te nemen van de president. In het diepste geheim laat hij onderzoeker Dr. Laughton werken aan een doorbraak in kunstmatige intelligentie: de allereerste organische robot. Ze is het evenbeeld van Duke’s overleden dochter Tima. Geen goed nieuws voor de jaloerse aangenomen zoon van Duke, Rock.
Otomo handhaafde enkele belangrijke plotlijnen uit Von Harbou’s originele verhaal. Zo bestaat ook deze stad uit verschillende lagen, de zogenaamde Zones, waarbij de ellende groter wordt naarmate je dieper komt. Tima de superrobot is hier een lief meisje in plaats van een vamp, maar heeft wel blond haar en blauwe ogen als een soort Japanse übermädel. Beter uitgewerkt dan bij Lang en Von Harbou is de positie van de robots, het goedkope arbeidsleger waar Metropolis op drijft. Otomo voert ze op als de enige echt sympathieke inwoners, en creëert een aantal memorabele androids.
De ware hoofdpersoon is echter de stad zelf. Met een eindeloze inventiviteit vullen de makers hun toekomstvisie in. Een politiechef zit voor een aquarium waar een mechanische prehistorische vis kalm z’n rondjes zwemt. Een brand wordt snel geblust door aansnellende robots die als legoblokjes in elkaar klikken om één gigantische brandweerman te vormen. Je kunt de film wel stop blÃjven zetten om alle details in je op te nemen, van de Duitse namen op de billboards tot de stroom citaten uit onder meer THE TERMINATOR, 2001 en DR. STRANGELOVE. Net als in films als DARK CITY en BLADE RUNNER is het decor zo prominent dat ’t het verhaal vervangt op momenten dat de plot niet boeit.
Want van constateringen dat menselijke hoogmoed voor de val komt en liefde overwint kan de dramatische kachel niet echt branden. Wat dat betreft ligt METROPOLIS duidelijk in het verlengde van Otomo’s eigen AKIRA. Echt betrokken voel je je niet bij de personages, maar van hun leefwereld kun je maar niet genoeg krijgen. Ik schroom dan ook niet om METROPOLIS nu al een klassieker te noemen. .De dvd wordt in Nederland uitgebracht in een luxe twee-cd editie. Het extra schijfje bevat een Making Of, interviews met de filmmakers, vergelijkingen tussen de strip van Tezuka en de uiteindelijke film en een uitgebreide fotogalerie.
Extra’s: ***
Copyright Mark van den Tempel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #56, najaar 2002.
